زندگی زناشویی پستی و بلندی‌های فراوانی دارد و گاهی ممکن است به دلایل مختلفی که نسبتا با آن آشنا هستیم یکی از طرفین یا هر دو طرف تصمیم بگیرند از این رابطه بیرون بیایند. تصمیم به جدایی و طلاق هرگز آسان نبوده است و حتی اگر کاملا توافقی صورت گیرد لازم است به شیوه اصولی و صحیح از همه جوانب بررسی شوند و این موضوع به خصوص وقتی زن و شوهر دارای فرزند باشند اهمیت بیشتری دارد. در این مقاله انواع مشاوره طلاق و مزایای آن را برایتان توضیح می‌دهیم.

مشاوره طلاق چیست؟

مشاوره طلاق (Divorce counseling) نوعی روان درمانی است که در زیر مجموعه رابطه درمانی قرار دارد و برای افراد متاهلی که در آستانه طلاق هستند یا پیامدهای طلاق روی سلامت روان آن‌ها سایه انداخته است طراحی شده است. طلاق یک فرآیند قانونی است که نه تنها زن و شوهر بلکه اعضای خانواده آن‌ها را نیز تحت تاثیر جدی قرار می‌دهد و از نظر روانی و عاطفی آنها را نیز درگیر می‌کند. طلاق یکی از رویدادهای بسیار استرس‌آمیز در روانشناسی به حساب می‌آید و حتی اگر با توافق کامل دو طرف صورت گیرد لازم است برای ورود به زندگی جدید پس از جدایی هر دو طرف مهارت‌ها و آمادگی‌های جدیدی کسب کنند. ملاحظات و جزئیاتی زیادی وجود دارد که در حین یا پس از جدایی باید با آن مواجه شد و اصولی با آن برخورد کرد که جدایی با کمترین آسیب اتفاق بیفتد.

هدف مشاوره طلاق چیست؟

هدف مشاوره طلاق این است که به شما آموزش دهد مشکلات با همسرتان را که به صورت جدی روی رابطه‌تان اثر گذاشته به شیوه صحیح بررسی کنید و اگر تصمیم به طلاق گرفتید از تمام ابعاد این تصمیم را به درستی بررسی کنید و آمادگی ذهنی برای آن پیدا کنید و همچنین مقدمات لازم برای زندگی بعد از جدایی را فراهم کنید و اگر بعد از جدایی هستید آسیب‌های وارد شده به خودتان از زندگی قبلی را ترمیم کنید. به طور خلاصه می‌توان اهداف مشاوره طلاق را به صورت خلاصه به صورت زیر نام برد:

1. آموزش مقابله با مشکلاتی که در زندگی زناشویی وجود دارد.
2. بررسی تصمیم طلاق و در نظر گرفتن تمام ابعاد جدایی.
3. کسب آمادگی لازم برای انجام فرآیند طلاق.
4. کسب آمادگی لازم برای ورود به مرحله بعد از جدایی و طلاق.
5. ترمیم آسیب‌های ناشی از حضور در رابطه‌ای که منجر به طلاق شده است.
6. بررسی تصمیم‌های متفاوت درباره فرزندان و آماده کردن آن‌ها برای پذیرش طلاق والدین.
7. آماده کردن فرد برای حضور مفید و سالم در اجتماع.

چه زمانی باید به مشاوره طلاق مراجعه کنم؟

مشاوره طلاق، چه چهل سال از ازدواج‌تان گذشته باشد، چه چهار سال، مفید خواهد بود. با این حال اکثر زوجین مطمئن نیستند که چه زمانی به کمک‌های یک مشاور مجرب نیاز دارند. زمانی که احساس کردید ازدواج‌تان به مشکل برخورده، در مسیر درست پیش نمی‌رود و نیاز به فرد معتمدی دارید که غصه‌ها و ناراحتی‌هایتان را با او در میان بگذارید، می‌توانید به مشاور مراجعه کنید. مراجعه به مشاور طلاق در شرایط زیر نیز مفید خواهد بود:

• وقتی دائماً درباره‌ مسائل مربوط به طلاق فکر می‌کنید.
• وقتی نمی‌توانید روی آینده تمرکز کنید و برای آینده برنامه بریزید.
• زمانی که احساس می‌کنید دچار افسردگی شده‌اید.
• زمانی که مدام پرخاشگر و عصبانی می‌شوید، قوانین را زیر پا می‌گذارید، دست به انجام کار‌های خطرناک می‌زنید، و به خودکشی فکر می‌کنید.
• وقتی نشانه‌های سوءمصرف مواد، اختلال خواب و اختلال تغذیه وجود داشته باشد.
• وقتی اصلاً نمی‌توانید فکر کنید و چون نمی‌دانید از کجا شروع کنید، به شدت ترسیده‌اید.

بعد از حضور در چند جلسه مشاوره طلاق متوجه می‌شوید که نگرش‌تان نسبت به ازدواج و جامعه تا چه حد تغییر کرده است و با دقت و توجه بیشتری برای زندگی آینده‌تان تصمیم می‌گیرید. مشاوره طلاق مزایای متعددی دارد و به روش‌های مختلف به شما کمک می‌کند.

مزایای مشاوره طلاق

• مشاوره طلاق کمک می‌کند تا واکنش‌های خود را در طول فرایند طلاق و همچنین بعد از صدور حکم نهایی بهتر درک کنید.
• مشاوره باعث می‌شود که احساسات‌تان نسبت به همسر، خانواده، کار، ازدواج و … را بشناسید.
• به کمک مشاور طلاق می‌توانید واکنش‌ها و احساسات‌تان را به بهترین شیوه‌ ممکن با دیگران در میان بگذارید.
• مشاوره طلاق روش مناسبی برای یافتن یک پشتیبان مطمئن جهت جدال با چالش‌هایی است که در طول فرایند طلاق و بعد از آن با آنها روبرو خواهید شد.
• مشاور طلاق شما را برای روبرو شدن با واکنش‌های فرزندان‌تان درباره‌ این تصمیم آماده می‌کند و روش‌های صحیح مدیریت این واکنش‌ها را به شما آموزش می‌دهد.
• مشاور طلاق در شناسایی مهارت‌های مقابله‌ای مورد استفاده‌تان به شما کمک می‌کند و مهارت‌های مفیدی را به شما یاد می‌دهد.
• کارشناسان به شما کمک می‌کنند تا تحریف‌هایی را اصلاح کنید که عموماً در فرایند تفکر افراد درگیر در این فرایند قانونی ایجاد می‌شود.
• مشاور به انرژی‌تان جهت می‌دهد تا بهتر بتوانید خشم، ناامیدی و شکست را مدیریت کنید و بدانید که چطور می‌توانید به روش مؤثرتر و کارآمدتری رفتار کنید.
• مشاوره طلاق به زوجین کمک می‌کند تا مهارت‌های مذاکره و ارتباطی خود را تقویت کنند.
• مشاوره طلاق به زوجین کمک می‌کند تا بپذیرند که زندگی مشترک‌شان به پایان رسیده است و از احساس گناه، خشم و سرزنش کردن خود اجتناب کنند.
• به کمک مشاور می‌توانید دوباره خودتان را باور کنید.
• مشاور به شما یاد می‌دهد که کی و چگونه برای یک زندگی بهتر دست به کار شوید.
• مشاور به شما کمک می‌کند تا موقعیتی را که به نظرتان یک شکست می‌آید، به فرصتی برای رشد تبدیل کنید.
• همچنین مشاور یاری‌تان می‌کند تا بدانید و متوجه شوید که دوباره می‌توانید شاد و خوشبخت شوید.
• مشاور اتکاء به خود و مراقبت از خود، را به شما آموزش می‌دهد تا استقلال‌تان را با بهتر شدن مهارت‌های مقابله‌ای افزایش دهید.
• تکنیک‌های مدیریت بهتر احساسات منفی و حل مناقشات را در جلسات مشاوره یاد می‌گیرید؛ یادگیری این تکنیک‌ها در صورتی که بخواهید هر دو بعد از طلاق از فرزندان‌تان مراقبت کنید، بسیار مهم خواهد بود.
• وقتی هنوز برای طلاق گرفتن مردد هستید، مشاور راهنمایی‌تان می‌کند و کمک می‌کند تا برای آینده‌ی زندگی‌تان تصمیم بگیرید؛ البته اگر هنوز تصمیم نگرفته‌اید.
• در جلسات مشاوره می‌توانید قبل از جدایی به مشکلات حل نشده‌تان بپردازید و پرونده‌ این زندگی را برای همیشه ببندید تا هر دو بتوانید فصل بعدی زندگی‌تان را از نقطه‌ مثبت و روشنی شروع کنید.
• جلسات مشاوره فرصت مناسبی است تا متوجه مشکلات رابطه‌تان بشوید و بدانید که چگونه باید از آنها برای داشتن روابطی موفق در آینده استفاده کنید.
• چون مشاور فرد معتمد و بی‌طرفی است، هر دو طرف می‌توانید مطمئن باشید که او به حرف‌هایتان گوش می‌دهد و هیچ یک احساس نمی‌کنید که نظرات و احساسات‌تان بی‌اهمیت بوده است.
• مشاور این دلگرمی را به شما می‌دهد که زندگی بعد از طلاق نیز ادامه دارد و برای گذر از این دوران و وارد شدن به مرحله‌ جدیدی از زندگی راهنمایی‌تان می‌کند.

مشاوره طلاق در مجموع به زوجین کمک می‌کند تا زندگی مشترک‌شان را در نهایت وقار و به روشی محترمانه به پایان برسانند. مشاور طلاق در جلسات مشاوره سؤالات بسیاری را درباره مصرف مواد و الکل، عادت‌ها، بهداشت و آراستگی، تصمیم‌گیری، عملکرد شغلی، داروهای مصرفی، وضعیت خواب و تغذیه و مسائل مالی می‌پرسد. به همین دلیل مشاورتان را باید با دقت انتخاب کنید، چون مسلماً از مراجعه به مشاور بی‌تجربه‌ای که به او اعتماد ندارید، نتیجه نخواهید گرفت.

چرا مشاوره طلاق بعد از جدایی و طلاق هم اهمیت دارد؟

همان طور که گفتیم، طلاق حتی اگر توافقی و با رضایت کامل باشد زندگی دو طرف را تغییر می دهد و هر تغییری نیازمند آمادگی و کسب مهارت است. به خصوص اگر زوجین دارای فرزند باشند لازم است پدر و مادر بیاموزند چطور با آنها برخورد کنند و چطور برای این شرایط جدید آماده‌شان کنند. در اغلب مواقع نیز طلاق همراه با تنش و روابط پیچیده‌ای است که قبل از جدایی به هر دو نفر آسیب زده است و لازم است افراد قبل از ورود به دنیای جدید این آسیب‌ها را ترمیم کنند و یاد بگیرند احساسات و هیجانات منفی‌شان را بدون سرکوب، به شیوه درست ابراز کنند.

انواع مشاوره طلاق

افراد به دو دلیل می‌توانند به مشاور‌ طلاق مراجعه کنند.

1. زمانی که قصد جدایی از همسرشان را دارند
2. زمانی که طلاق گرفته‌اند و می‌خواهند از پس مشکلات ناشی از آن مثل اضطراب، خشم، تنهایی و … بربیایند.

در ادامه ما به توضیح و بررسی انواع مشاوره طلاق و فوایدی که برای زوجین دارند می‌‌پردازیم.

مشاوره قبل از طلاق

وقتی زوجین به این نتیجه می‌رسند که رابطه‌ زناشویی‌شان به بن‌بست رسیده و تصمیم می‌گیرند که به زندگی مشترک‌شان پایان بدهند، نزد مشاور طلاق می‌روند و وضعیت را توضیح می‌دهند. مشاور برای برنامه‌ریزی و تسهیل فرایند طلاق به آنها کمک می‌کند و به آنها یاد می‌دهد که چطور به روشی مسالمت‌آمیز با هم ارتباط برقرار کنند تا بهترین راه‌ حل را برای مشکلات پیش رو بیابند. بسیاری از زوجین در آستانه‌ طلاق قرار دارند و سال‌ها به همین ترتیب و با وجود طلاق عاطفی زندگی می‌کنند. برخی توان پرداخت هزینه‌ مشاوره طلاق را ندارند، عده‌ای مزایای این مشاوره را باور ندارند، اما سودمندی مشاوره طلاق و ازدواج ثابت شده است و این مشاوره روابط بسیاری را نجات داده است.

بهترین توصیه برای زوجین این است که بلافاصله بعد از بروز مشکل به مشاور مراجعه کنند. اگر مشاور در طول جلسات درمان به این نتیجه برسد که شرایط زوجین به‌گونه‌ای است که ادامه زندگی به نفع هیچکدام‌شان نیست، طلاق را پیشنهاد می‌دهد و مشاوره قبل از طلاق را ادامه می‌دهد. مشاور طلاق محیط مناسبی را برای زوجین فراهم می‌کند تا بتوانند به راحتی احساسات خود را بیان کنند، بهتر یکدیگر را درک کنند و درباره‌ این که آیا طلاق آخرین راه‌ حل برای مشکلات زناشویی‌شان است یا بهتر است یک فرصت دوباره به رابطه‌ مشترک‌شان بدهند، به تفاهم متقابل برسند. روش‌های مورد استفاده در مشاوره طلاق گاهی به طرفین درگیر کمک می‌کند تا در تصمیم خود تجدید نظر کنند و از طلاق منصرف شوند. چنانچه همسران بخواهند به زندگی مشترک ادامه بدهند، پیشنهاد می‌شود که جلسات مشاوره‌ معمولی تا زمانی که همسران نیازی به مشاوره‌ بیشتر نداشته باشند، ادامه پیدا کند.

از مشاوره قبل از طلاق چه انتظاری باید داشت؟

مشاوره قبل از طلاق با حضور هر دو طرف انجام می‌شود و بعد از جلسات مشاوره می‌توانید انتظار داشته باشید که:

1. بتوانید با همسرتان بهتر ارتباط برقرار کنید. همسران عموماً حتی نمی‌توانند با یکدیگر حرف بزنند، بنابراین مشاوره قبل از طلاق یکی از عواملی است که به آنها کمک می‌کند تا گفتگویی عادی با هم داشته باشند.
2. بتوانید به روشی مسالمت‌آمیز و مؤدبانه درباره‌ مشکلات احتمالی صحبت کنید. زمانی که یاد بگیرید چطور می‌توانید با هم ارتباط برقرار کنید، بهتر می‌توانید خودتان را برای فرایند طلاق آماده کنید. درست است که هیچ کس مایل به طلاق نیست، اما اگر چاره‌ دیگری به جز طلاق برایتان نمانده است، چرا این کار را در آرامش انجام ندهید.
3. بتوانید بهترین راه را برای رفاه و خوشبختی فرزندان‌تان پیدا کنید. موضوع فرزندان بر همه چیز مقدم است و حتی اگر والدین نتوانند مشکلات خودشان را حل کنند، مشاور طلاق در جلسات خانوادگی از آنها می‌خواهد که به خاطر فرزندان‌شان بیشتر سعی کنند.
4. بتوانید برنامه‌ریزی کنید و آسان‌ترین و سالم‌ترین راه را برای پشت سر گذاشتن مراحل طلاق پیدا کنید. حتی خوشبخت‌ترین همسران هم گاهی حین برنامه‌ریزی دعوا می‌کنند، بنابراین طبیعی است که دو نفر که در حال جدایی هستند، درباره‌ مسائل بسیاری جرو بحث کنند. مشاوره قبل از طلاق برای این برنامه‌ریزی‌های ضروری به زوجین کمک می‌کند تا راحت‌تر خود را برای طلاق آماده کنند.

مشاوره پس از طلاق

مشاوره پس از طلاق برای افرادی است که طلاق گرفته‌اند و اکنون می‌خواهند برای آینده‌شان و در بسیاری از موارد، درباره‌ فرزندان‌شان تصمیم‌گیری کنند. بعد از طلاق بسیار مهم است که زوجین احساس ناراحتی و اندوه ناشی از طلاق و جدایی را بپذیرند و به احساسات خود مجال بروز دهند. همسران در طول جلسات دادگاه و فرایند طلاق معمولاً دچار احساسات خصمانه‌ای می‌شوند. هر دو طرف خشمگین و با وکلای خود پا به میدان می‌گذارند، در حالی که همه به آنها نصیحت کرده‌اند که مبادا نقطه ضعف نشان دهند و احساسات و افکار واقعی‌شان را بیان کنند؛ یعنی دقیقاً همان کارهایی را انجام ندهند که جزء ویژگی‌های اصلی هر انسان سالمی به شمار می‌آید. زوجین در اکثر دادگاه‌های طلاق خودشان نیستند و سعی می‌کنند حساب شده و با استراتژی پیش بروند.

گاهی اوقات هر دو طرف برای طلاق راضی هستند و بعد از جدایی احساس رهایی می‌کنند. اما در این بین بسیاری نیز هراسان، سردرگم و مضطرب با احساس شکست، عدم اطمینان، افسردگی و خشم رها می‌شوند. این احساسات می‌تواند به رفتارهای خود تخریبگرانه دامن بزند، به گونه‌ای که فرد احساس کند در باتلاقی گیر کرده که نجات از آن ممکن نیست و دیگر کمترین امیدی به آینده و روابط جدید نداشته باشد. ممکن است چالش‌های مذهبی و معنوی پیش بیاید و فرد به همه چیز شک کند و همه چیز را زیر سوال ببرد. در وصف عوارض بعد از طلاق همین بس که طلاق می‌تواند توانایی انسان را برای ادامه‌ زندگی از نظر معنوی، ذهنی و جسمی فلج کند. این عواقب ناخوشایند همه، از جمله فرزندان را درگیر می‌کند.

از مشاوره پس از طلاق چه انتظاری باید داشت؟

• لذت بردن از زندگی: مشاوره بعد از طلاق به زوجین آموزش می‌دهد که چگونه با فشار ناشی از این مسئله کنار بیایند و بتوانند دوباره به زندگی دوران مجردی خود بازگردند. دیگر باید غم و اندوه را فراموش کنید و دوباره به زندگی عادی خود ادامه دهید. البته درست است که ایجاد چنین تغییری سخت است، اما غیرممکن نیست. مشاور کمک می‌کند تا از آن شخصیت متاهل و پرمشغله‌ نگران به یک شخصیت مجرد، بانشاط و معاشرتی برسید.
• آشنایی با افراد جدید: تنها ماندن برای برخی افراد سخت است. آنها سال‌ها متاهل و در رابطه بوده‌اند و اکنون برایشان سخت است که با این موقعیت جدید کنار بیایند. مشاوره بعد از طلاق به آنها کمک می‌کند تا راه درست را پیدا کنند. اگر آنها می‌خواهند که دوباره ازدواج کنند و به فرد دیگری متعهد شوند، مشاور به آنها کمک می‌کند تا روحیه و احساسات خود را بعد از طلاق بهبود دهند و فرد مناسبی را پیدا کنند.
• دوست داشتن خود: یاد گرفتن راه و روش دوست داشتن خود بخش مهمی از مشاوره است. بسیاری از مردم خودشان را به خاطر شکست در زندگی زناشویی سرزنش می‌کنند. این ناامیدی از خود به مرور زمان به نفرت تبدیل می‌شود. مشاوره به این افراد کمک می‌کند تا متوجه شوند که حتی اگر خود واقعاً دلیل اصلی طلاق بوده‌اند، نفرت از خود و سرزنش کردن خود زندگی‌شان را بهتر نمی‌کند. مشاور به این افراد کمک می‌کند تا وقتی مقابل آئینه قرار می‌گیرند، تصویر واضح‌تر و منصفانه‌تری را از خود ببینند.
• کنترل بودجه: وقتی موضوع مشاوره طلاق در میان باشد، شاید مدیریت سرمایه موضوع بی‌ربطی به نظرتان برسد، اما بسیاری از افراد بعد از طلاق در مسائل اقتصادی و پول خرج کردن دچار مشکل می‌شوند. آنها سعی می‌کنند احساس خلأ درونی‌شان را با خرید پر کنند و در بسیاری از موارد کالاهایی را می‌خرند که نیازی به آنها ندارند. با توجه به هزینه‌های بالای طلاق، به هر ریال از پول‌تان در دوران بعد از طلاق نیاز خواهید داشت. مشاوره بعد از طلاق فرد سردرگم و گمگشته را به مسیر درست هدایت می‌کند تا پول‌هایش را عاقلانه و باثبات خرج کند.
• رسیدگی به فرزندان: رسیدگی به فرزندان مهم‌ترین مسئله در دوران بعد از طلاق است. کودکان بین پدر و مادر گیر می‌کنند، و واکنش والدین در مقابل فرزندان نیز بسیار مهم است. راهنمایی‌های مشاور تا حدی بستگی به شرایط طلاق دارد، در هر حال مشاور محیط امنی را برای پدر و مادر ایجاد می‌کند تا بتوانند احساسات خود را به راحتی بیان کنند و تمام مسائل را از طریق گفتگو حل کنند. هم پدر و هم مادر باید یاد بگیرند که چگونه فرزندان خود را بعد از طلاق بزرگ کنند تا آنها رسیدگی و مراقبتی را که لازم دارند، در سال‌های رشد دریافت کنند و مانند انسان‌های سالمی پرورش یابند که جدایی والدین‌شان هیچ تاثیری بر تربیت‌شان نداشته یا این تاثیر بسیار ناچیز بوده است.

مدت زمان و تعداد جلسات مشاوره طلاق

مدت زمان استاندارد برای هر جلسه مشاوره بین ۴۵ تا ۶۰ دقیقه می‌باشد. تعداد جلسات مشاوره بسته به نوع مشکل، میزان اختلافات زوجین، داشتن فرزند و درگیر بود خانواده‌ها در مشکل زوجین می‌تواند متغیر باشد. اما از آنجایی که مشاوره طلاق تلفیقی از خانواده‌درمانی و زوج‌درمانی است پس بهتر است اگر قصد مراجعه به روانشناس را دارید چیزی در حدود ۱۰ تا ۱۲ جلسه را در نظر بگیرید. جلسات باتوجه به میل زوجین و شدت اختلافات آنها یک یا دوبار در طول هفته برگزار می‌شوند. اما با توجه به اینکه هزینه‌های مشاوره در کشور ما تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرد ممکن است برای برخی خانواده‌ها سنگین به نظر برسد، پیشنهاد ما به این افراد مطالعه کتاب‌ها، مقالات و مشاوره‌های آنلاینی است که در این خصوص وجود دارند. شما می‌توانید از هر جای دنیا که هستید با مشاوران و روان‌شناسان متخصص ما در همیار ‌عشق تماس بگیرید و به صورت ‌تلفنی یا آنلاین (از طریق واتس‌آپ و تلگرام) در زمینه‌های مختلف از جمله مشاوره پیش و پس از طلاق راهنمایی بگیرید. مشاوره‌ طلاق هم همانند مشاوره پیش از ازدواج به شما کمک می‌کند تا پی‌ببرید تا چه حد تصمیمی که گرفتید به نفع‌ شما و آینده‌تان است. روانشناس و مشاور‌ متخصص در زمینه ‌طلاق پیامدهای‌‌ این جدایی، تاثیر آن بر شما و همسر و فرزندان‌تان را برایتان مطرح می‌کند و با بررسی سود و زیان این جدایی راه صحیح را به شما نشان می‌دهد.

در جلسه مشاوره طلاق چه بگوییم؟

اینکه چه چیزهایی باید در جلسه مشاوره طلاق مطرح کنید را به جلسه و مشاور بسپارید. معمولا در جلسه اول شرح حای از خودتان و رابطه به مشاور می دهید و پس از آن مشاور با چهارچوبی که از شما و رابطه و شرایطتتان به دست آورده است موضوعات جلسه را مدیریت و هدایت می کند. این موضوعات برای هر فرد متفاوت است و نمی توانیم دقیقا مشخص کنیم چه سرتیترهایی شامل آن می شود. اما به طور کلی مسائلی مانند مشکلات رابطه، شیوه حلشان، مسائل مربوط به فرزندان، آمادگی خودتان و فرزندان برای طلاق و زندگی بعد از آن و … در جلسه مطرح می شود.

مشاوره طلاق آنلاین و تلفنی

مشاوره طلاق آنلاین هم پروتکلی مانند آنچه تا الان توضیح دادیم دارد با این تفاوت که به صورت آنلاین و از طریق اپلیکیشن‌هایی که ارتباط از راه دور را میسر سازد انجام می شود. بعضی افراد دلشان نمی‌خواهد در اینباره به صورت حضوری صحبت کنند یا شرایی دارند که از لحاظ زمانی نمی توانند به موقع در جلسات حضوری حاضر شوند. به هر حال مشاوره آنلاین به کمک این افراد آمده است و می‌توانید از آن استفاده کنید.