روابط مانند امواج هستند، شما برخی روزهای خوب و برخی روزهای بد دارید، اما تأثیرات هر وضعیت، شخصیت شما را تغییر می‌دهد و روند فکر شما را عوض می‌کند. در دنیای بسیار مستقل امروز، بسیاری از ازدواج‌ها به طلاق می‌انجامند و اثرات منفی طلاق روی فرزندان شایع است. با توجه به ماهیت طلاق، هر زوج شیوه‌ای متفاوت در مورد طلاق دارد. در حالی که یک زن و شوهر ممکن است طلاق نسبتا توافقی داشته باشند، زوج دیگری ممکن است سال‌ها را صرف مقابله با مشکلات قانونی کنند. به هر جهت، طلاق می‌تواند بی رحمانه باشد و بسیاری از مطالعات انجام شده توسط روانشناسان تأثیر منفی طلاق را بر فرزندان نشان داده اند و موجب تغییر سازگار در طبیعت روان شناختی و عاطفی آن‌ها می‌شود که زندگی اجتماعی و شخصی‌شان را تغییر می‌دهد، آن هم در زمانی که ممکن است به ثبات نیاز داشته باشید.

اگر از آن دسته افرادی هستید که بنا بر شرایط مجبور به اتمام زندگی مشترک خود شده اید، می‌توانید با اقداماتی به موقع و صحیح از بروز آثار و عوارض گاهاً جبران ناپذیر روحی و رفتاری که متوجه فرزندانتان است، پیشگیری نمایید. شما به عنوان فردی بالغ ممکن است بتوانید پس از مدتی با شرایط جدید زندگی خود را سازگار کرده و اهداف خود را از نو بسازید ولی انجام این کار برای کودکان بدون پشتیبانی  کار بسیار مشکلی است. هنگامی که تصمیم جدی بر جدایی می‌گیرید از همان ابتدا به فکر تأمین حمایت‌های روحی و رفتاری لازم برای کودکانتان نیز باشید.

طلاق بیش از آن چه فکر کنید بر کودکانتان تأثیر می‌گذارد

طلاق سخت‌ترین مرحله زندگی یک زوج است. به عنوان دو فرد بزرگسال آن‌ها ممکن است در نهایت از این برهه سخت بگذرند، اما کودکان قربانی می‌شوند. ذهن آن‎ها حساس است و می‌تواند با دیدن جدایی پدر و مادرشان برای همیشه، به حالت شوک برود. اثرات نامطلوب طلاق می‌تواند برای کودکان طولانی مدت باشد و ممکن است بر روابط خود آن‌ها تاثیر بگذارد.

اثرات کوتاه مدت طلاق بر فرزندان

فرزندانی که شاهد طلاق هستند می‌توانند با تصور اینکه دیگر والدین خود را با هم نمی‌بینند، ناراحت شوند. در ادامه برخی از اثرات کوتاه مدت طلاق روی فرزندان مطرح شده است:

اضطراب

عواقب بعدی طلاق باعث می‌شود که کودک آزرده، عصبی و مضطراب شود. فرزندان کوچکتر نسبت به فرزندانی که بزرگ تر هستند، بیشتر مستعد این آسیب‌ها خواهند بود،  زیرا آن‌ها به شدت وابسته به هر دو والد خود هستند. یک کودک مضطرب در تمرکز بر درس خواندنش مشکل خواهد داشت و ممکن است علاقه خود را به فعالیت‌هایی که قبلا برایش جالب بوده است، از دست بدهد.

استرس مداوم

بسیاری از فرزندان به اشتباه، خود را علت طلاق والدین خود می‌دانند و مسئولیت تخریب روابط را به عهده می‌گیرند. این می‌تواند منجر به استرس شدید و فشار بر ذهن فرزند شود که می‌تواند پیامدهای متعددی از قبیل افکار منفی و کابوس به همراه داشته باشد.

تغییرات خلقی و تحریک پذیری

کودکان کم سن ممکن است از تغییرات خلقی رنج ببرند و حتی زمانی که با افراد آشنا ارتباط برقرار می‌کنند، تحریک پذیر باشند. بعضی از کودکان به حالت انزوا می‎روند، و با کسی صحبت نمی‌کنند و خود را از همه دور می‌کنند. کودک آرام خواهد شد و ترجیح می‌دهد زمان خود را به تنهایی سپری کند.

ناراحتی شدید

غم و اندوه حاد به قلب و ذهن کودک وارد می‌شود. هیچ چیز در زندگی برای او خوشایند نیست، و کودک در نهایت ممکن است به افسردگی دچار شود، که نشان دهنده درگیری طولانی مدت با این غم است.

نا امیدی و پریشانی

کودکان طلاق ممکن است نا امید و بی انگیزه باشند زیرا آن‌ها حمایت عاطفی جامع از والدین خود را ندارند. اگر فرزند توسط یکی از والدین و بدون دسترسی به والد دیگری نگهداری شود، این وضعیت می‌تواند بدتر گردد. تأثیرات کوتاه مدت طلاق می‌تواند رشد روحی و فیزیولوژیکی کودک را مختل کند که می‌تواند تاثیر طولانی مدت داشته باشد.

اثرات طولانی مدت طلاق بر فرزندان

برای کودکی که والدینش را جدا از هم و در ستیز می‌بیند، همه چیز می‌توانند خشن باشد. ذهن آن‌ها هنوز تغییر پذیر است و به راحتی می‌تواند تحت تاثیر حوادثی که اطرافشان اتفاق می‌افتد، قرار بگیرند. در ادامه اثرات دراز مدت طلاق روی فرزندان را مشاهده می‎کنید:

مشکلات رفتاری و اجتماعی

هنگامی که والدین طلاق می‌گیرند، کودک بیشتر در معرض انجام رفتارهای خشونت آمیز و غیر اجتماعی قرار می‌گیرد. او ممکن است در یک چشم به هم زدن، کنترل خود را از دست بدهد و هیچ تردیدی با منازعه با دیگران نداشته باشد. در بلند مدت، و خصوصا در طی سال‌های نوجوانی، ممکن است منجر به ایجاد ذهنیت جنایی شود. مطالعات نشان می‌دهد که بیشتر کودکان طلاق دارای صفات مشخصی از خشم و نافرمانی با شدت‌های متغیر هستند. موارد شدید این شرایط باعث رفتارهای اجتماعی نامتعارف می‌شود.

مشکل در روابط

هنگامی که کودکان در حالی بزرگ می‌شوند که نظاره گر شکست در ازدواج هستند، در رابطه با عشق و همدلی در روابط دچار شک و تردید میشوند. آن‌ها در اعتماد کردن مشکل دارند و برای حل و فصل اختلافات در یک رابطه، دچار چالش میشوند. چنین فرزندانی، در بزرگسالی، هر گونه رابطه را با ذهنیت منفی آغاز خواهد کرد.

مستعد سو مصرف مواد

مواد مخدر و الکل تبدیل به راهی برای خروج نوجوانان از سرخوردگی و اضطراب‌شان می‌شود. تحقیقات نشان داده است که شیوع بیشتر سوء مصرف مواد در نوجوانانی دیده می‌شود که، والدینشان طلاق گرفته اند. البته، عوامل دیگری مانند تک والد بودن نیز وجود دارد که تمایل نوجوانان به مصرف مواد را بیشتر می‌کند. با این حال، احتمال تسلیم شدن نوجوانی در برابر وسوسه، بسیار بالا است. سوء مصرف دراز مدت مواد اثرات مضری بر سلامت فرزند خواهد داشت.

افسردگی

احساس ترس و دلهره ناشی از طلاق والدین می‌تواند موجب افسردگی کودک شود. افسردگی یک مشکل سلامت روان است و کودکانی که شاهد طلاق هستند، بیشتر مستعد افسردگی و انزوای اجتماعی هستند. محققان خاطر نشان می‌کنند که طلاق می‌تواند عامل اختلال در موارد اختلال دو قطبی مشاهده شده در کودکان باشد.

وضعیت تحصیلی و اجتماعی- اقتصادی ضعیف

اثرات روانشناختی طلاق، علاقه کودک به تحصیل را کاهش می‌دهد. كودكانی كه طلاق والدین خود را تجربه می كنند، افت شدیدی در نمرات مدرسه نشان می‌دهند. این مسئله می‌تواند به طور قابل توجهی مانع از توانایی کودک در یادگیری در مدرسه و دانشگاه شود. پیشرفت سرکوب شده در تحصیل، مانع فرصت‌های شغلی کودک در بزرگسالی می‌شود، که کسب وضعیت اجتماعی و اقتصادی مناسب را دشوار می‌کند. طلاق می‌تواند بر سلامت روانی و جسمی فرزندان تأثیر بگذارد، اما گاهی اوقات والدین مجرد بسیار بهتر از والدین در ستیز هستند.

آثار مثبت طلاق برای فرزندان

طلاق فقط به زوج محدود نمی‌شود، بلکه به کل خانواده گسترش می‌یابد. اثرات طولانی مدت هستند. علی رغم غم همراه با آن، راهی مثبتی وجود دارد که از دیدگاه کودک به طلاق نگاه کنیم.

والدین شاد به معنی یک فرزند شاد است

فرزند دیگر فضای پر تنشی را در خانه تجربه نخواهد کرد، زیرا مادر و پدر دیگر هیچوقت نزاع نخواهند کرد. از آن جا که دیگر شاهد دعوا نیستند، آن‌ها با ذهنیت مثبت از مدرسه یا دانشگاه به خانه برمی‌گردند. همچنین باعث می‌شود که کودک برای اینکه دعوای والدین خود را در خانه نبیند، دیگر مجبور به  سرگردان بودن بیرون از خانه و همراهی یک رفقای بد نباشد.

فرزند، کمتر در معرض اعتیاد قرار می‌گیرد

هنگامی که والدین جدا شده اکنون می‌توانند روی فرزندان خود تمرکز کنند. کودک دیگر مجبور به پناه بردن به موارد حمایتی مانند مواد نخواهد بود.

فرزند زمان با کیفیتی را با والدین می‌گذارند

اگر کودک آزادانه بتواند، بین خانه پدر و مادر خود در رفت و آمد باشد، در نتیجه زمان خوبی را خواهد داشت. تعاملاتش دیگر با دعوا تفسیر نمی‌شود و می‌تواند قلبش را آزادانه پر از خوشحالی کند. همچنین به هر پدر و مادر اجازه می‌دهد تا مسئولیت پرورش او را به طور مساوی تقسیم کنند .

فرزندان اشتباهات والدین‌شان را تکرار نمی‌کنند

چه اتفاقی می‌افتد زمانی که می‌بینید ازدواج پدر و مادر تان با شکست مواجه شده است؟ شما بهترین درس زندگی در مدیریت روابط را دریافت می‌کنید. مطالعات در مورد اثرات مثبت طلاق نشان داده است که فرزندانی که شاهد جدایی والدین خود بوده‌اند، می‌توانند در هنگام مدیریت درگیری‌ها در روابط‌شان، بلوغ و صبر از خود نشان دهند. آن‌ها بهتر ارتباط برقرار می ‌کنند و همیشه تلاش می‌کنند تا با عدم تکرار اشتباهات والدین خود، خوب باشند. این امر می‌تواند راهی مثبت برای نگاه به طلاق باشد.

برای کودکانتان چه کاری می‌توانید انجام دهید؟

طلاق و تعامل با کودکان در این شرایط، می‌تواند  مشکل برانگیز باشد. فرزندان ممکن است دوران سختی داشته باشند، اما نمی‌دانند که چگونه احساس خودشان را بیان کنند، که منجر به عملکرد تحصیلی ضعیف یا مشکلات رفتاری می‌شود. حتی اگر فرزندانتان درباره احساسات خود با شما صحبت نمی‌کنند، سعی کنید از دیگران برای شناخت احساسات آن‌ها استفاده کنید. کودکان احساسات قویتری دارند و نیازهای آن‌ها فوری تر است. در اینجا راهنمایی‌هایی برای کمک به فرزندان خود در مقابله با طلاق بیان می کنیم.

مکالمه باز

زمانی را با کودکان خود بگذرانید، آن‎ها را به مکان‌های شاد ببرید و یک شنونده باشید. فرزندان شما به شما نیاز دارند. دقیقا همانطور که شما به یک شنونده نیاز دارید، آن‌ها نیز به کسی نیاز دارند. شما به عنوان والد نزدیک ترین فرد به فرزندان خود هستید. بگذارید آن‌ها بدانند که شما دوستشان دارید.

ادامه دادن به زندگی روزمره

طلاق برای کودکان به معنی تغییر دنیای آن‌ها است. آن‌ها از یک خانواده به یک خانواده تک والد خواهند رفت، ممکن است مجبور به جا به جایی خانه خود باشند، و بعضی از کودکان حتی ممکن است مجبور به عوض کردن مدارس خود باشند، که این بدان معنی است که دوستان جدیدی هم پیدا خواهند کرد. تغییرات زیادی در زندگی‌شان اتفاق می‌افتد که نیاز به احساس امنیت و ثبات دارند. در زمانی که شما هیچ یک از این موارد را احساس نمی‌کنید، باید تکیه گاهی برای آنها باشید. بگذارید آنها بدانند که شما متعلق به آن‌ها هستید و به آن‌ها کمک می‌کنید تا با هر مشکلی کنار بیایند. آن‌ها را برای دیدن دوستان‌شان ببرید، آن‌ها را با عشق ، لبریز و با عزیزانشان محاصره کنید.

شروع فعالیت جدید

سرگرمی را انتخاب کنید که هر دوی شما از آن لذت می‌برید. این کار می‌تواند به سادگی رفتن به سینما و یا انجام یک بازی کامپیوتری در کنار هم باشد. تنها دانستن این که شما برای فرزندتان آن جا هستید به آن‌ها کمک می‌کند تا احساسات خوبی داشته باشند.