امروزه افراد دید بهتری نسبت به مشاوران و روانشناسان دارند و برای حل مشکلات‌شان به روانشناس و مشاور مراجعه می‌کنند البته هنوز هم هستند افرادی که دید اشتباهی دارند و فکر می‌کنند در همه مراحل زندگی، خودشان می‌توانند به تنهایی مشکلات‌شان را حل کنند. در این مقاله قصد داریم درباره مشاوران خانواده توضیح بدهیم که چه کاری انجام می‌دهند، برای کدام مشکلات می‌توانیم به مشاور خانواده مراجعه کنیم و اصلا فرق بین مشاور و روانشناس در چیست؟
مشاور کیست؟
مشاور فردی است که در مطب‌ها یا کلینیک‌های خصوصی فعالیت می‌کند سعی دارد به مراجعین در زمینه رشد و توسعه فردی، تحصیلی، ارتباطی و شغلی کمک کند.
مسئولیت‌ها و وظایف یک مشاور چیست؟
اگر چه مسئولیت‌ها و وظایف هر مشاور ممکن است با مشاور دیگر متفاوت باشد چون این موضوع بستگی به حوزه فعالیت و تخصص مشاور دارد اما در این بخش از مقاله به تعدادی از مسئولیت‌های رایج یک مشاور می‌پردازیم.
- یک مشاور با افراد، زوج‌ها، خانواده‌ها و گروه‌های اجتماعی کار می‌کند.
- یک مشاور به افراد کمک می‌کند که رفتارها و مهارت‌هایی را آموزش ببینند که به آنها در بهبود ارتباطات، شغل، تحصیل و… کمک می‌کند.
- یک مشاور به افراد کمک می‌کند در زمینه‌ای که به خاطر آن مراجعه کرده است، رشد و پیشرفت کند و اگر لازم بداند، مراجعه‌کننده را به روانشناس یا روان پزشک ارجاع می‌دهد.
انواع حوزه‌های فعالیت مشاوران کدام‌اند؟
مشاور خانواده
این مشاوران در زمینه حل مشکلات خانوادگی و ارتقای ارتباطات خانوادگی فعالیت می‌کنند.
مشاور اعتیاد
مشاوران اعتیاد به افرادی کمک می‌کنند که با سوءمصرف مواد مخدر، مشروبات الکلی و یا با اعتیادهای رفتاری دیگر دست و پنجه نرم می‌کنند.
مشاور سلامت روان
مشاوران سلامت روان به مراجعینی کمک می‌کنند که با مشکلات سلامت روان دست و پنجه نرم می‌کنند. مشکلاتی مثل استرس، اضطراب، افسردگی و…
مشاور تحصیلی و شغلی
مشاوران تحصیلی و شغلی به دانش آموزان و دانشجویان و به بزرگسالان شاغل کمک می‌کنند که در تحصیل و شغل‌شان پیشرفت کنند. همچنین این مشاوران به مراجعین کمک می‌کنند که بتوانند در زمینه‌هایی که به آن علاقه دارند و در آن توانمند هستند، تحصیل کنند یا شاغل شوند.
مشاور توانبخشی
این مشاوران به مراجعین کمک می‌کنند که بتوانند ناتوانی‌های ذهنی، عاطفی، رشدی و فیزیکی‌شان را بپذیرند و به درستی آن را مدیریت کنند تا بتوانند زندگی سالم و مستقلی داشته باشند. این مشاوران معمولا با مراکزی مثل خانه سالمندان و مراکز توانبخشی اجتماعی فعالیت می‌کنند.
روانشناس کیست؟
روانشناسان نیز همانند مشاوران در زمینه رشد، پیشرفت و درمان مراجعین فعالیت می‌کنند اما معمولا برنامه‌هایی که برای درمان مراجعین از آن استفاده می‌کنند، بیشتر بر ارزیابی، تحقیق و مدل پزشکی تاکید دارد. اغلب کار درمانی با روانشناسان کمی بیشتر از کار درمانی با مشاوران طول می‌کشد و همچنین روانشناس کسی است که مدرک دکتری داشته باشد.
مسئولیت‌ها و وظایف روانشناس چیست؟
- مشاهده رفتار و گفتار مراجعه‌کننده و انجام ارزیابی‌های لازم.
- شناسایی طیفی از اختلالات روانی، شخصیتی، عاطفی و رفتاری.
- پیدا کردن الگوهای رفتاری و فکری اشتباه و اصلاح کردن آنها.
انواع حوزه‌های فعالیت روانشناسان کدام‌اند؟
روانشناس بالینی
همینطور که از اسم این حوزه فعالیت پیدا است، روانشناس در یک محیط بالینی اقدام به تشخیص، بررسی و کار کردن روی روان، احساسات و رفتار مراجعه‌کننده می‌کند.
روانشناس کودک و نوجوان
این روانشناسان روی کودکان و نوجوانان کار می‌کنند و کمک می‌کنند که مراحل رشدی‌شان به خوبی انجام شود و یا اگر مشکلات رفتاری دارند، برطرف شود. همچنین به والدین کمک می‌کنند کودکان‌شان را به درستی تربیت کنند و با کودکان خاص، به درستی رفتار کنند.
روانشناس صنعتی-سازمانی
روانشناسان این رشته بر روی زندگی کاری کار می‌کنند از جمله بهره‌وری و افزایش بازدهی کاری، تقویت روحیه، سبک‌های مدیریت شغلی و اخلاق کاری. این روانشناسان به افراد در حل مشکلات کاری کمک می‌کنند و سعی دارند افراد را با محیط کاری سازگار کنند تا بازدهی کاری و رضایت‌مندی‌شان افزایش پیدا کند.
در چه شرایطی از مشاور خانواده باید کمک بگیرم؟
اعضای خانواده با مشکلات روانی دست و پنجه نرم می‌کنند
اگر یکی از اعضای خانواده‌تان دچار یک مشکل روانی شده است که بر روی ارتباطات خانوادگی و سلامت روان شما تاثیر منفی می‌گذارد، می‌توانید در این زمینه از مشاور خانواده کمک بگیرید تا شرایط او بررسی شود و مشاور به شما آموزش بدهد که چگونه باید با او رفتار کنید یا کمکش کنید که بهبود پیدا کند. مثلا اگر عضوی از خانواده‌تان پرخاشگر است، یا دچار افسردگی و اضطراب شده است و یا مشکلات و اختلالات روانی وخیم‌تری دارد، می‌توانید از مشاور خانواده کمک بگیرید.
حس می‌کنید نمی‌توانید با اعضای خانواده‌تان ارتباط برقرار کنید
اگر اخیرا ارتباط‌تان با اعضای خانواده دشوار شده است و از آنها دور شده‌اید، انگار نمی‌توانید با آنها صحبت کنید یا وقت بگذرانید، وقت آن است که از مشاور خانواده کمک بگیرید.
اعضای خانواده در حال کناره‌گیری از ارتباطات خانوادگی هستند
اگر اعضای خانواده‌تان به هر دلیلی از ارتباطات خانوادگی سالم و صمیمانه کناره‌گیری می‌کنند، وقت آن است که از مشاور خانواده کمک بگیرید.
خشونت خانگی اتفاق می‌افتد
در صورتی که در خانواده‌تان خشونت خانگی برای شما یا سایر اعضای خانواده اتفاق می‌افتد، می‌توانید در این زمینه از مشاور خانواده کمک بگیرید. منظور از خشونت خانگی، دست بزن داشتن یکی از اعضای خانواده و اتفاقاتی مثل تجاوز یا آزار جسمی است.
احساس می‌کنید از خانواده‌تان ناامید شده‌اید
افرادی که ارتباطات خانوادگی ضعیفی دارند و در خانواده‌شان تنش و مشکلات زیادی وجود دارد، کم کم احساس می‌کنند از خانواده‌شان ناامید شده‌اند. ممکن است حتی افسردگی هم داشته باشید. در این شرایط حتما از مشاور خانواده کمک بگیرید.
رفتار کودکان را نمی‌توانید در خانواده کنترل کنید
اگر احساس می‌کنید رفتار فرزندان‌تان غیر قابل کنترل است و یا آنها از لحاظ درسی افت شدیدی کرده‌اند و این شرایط به خاطر محیط خانوادگی است، حتما از مشاور خانواده کمک بگیرید.
آیا اعضای خانواده‌تان و خودتان در حال تجربه کردن یک اتفاق تلخ خانوادگی هستید؟
اگر پدر و مادرتان از هم جدا شده‌اند و شرایط سختی حاکم شده است، اگر یکی از اعضای خانواده فوت کرده است و این موضوع تاثیر بسیار بدی روی خانواده گذاشته است، اگر پدر یا مادرتان به هم خیانت کرده‌اند و جو خانواده بسیار بد و تنش‌آور شده است و… در این شرایط می‌توانید از مشاور خانواده کمک بگیرید.
در خانواده‌تان سوءمصرف مواد یا مشروبات الکلی وجود دارد
افرادی که در خانواده خود فردی را دارند که سوءمصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر دارد، شرایط بسیار سخت و آسیب‌زننده‌ای دارند. اگر چنین فردی در خانواده خود دارید، توصیه می‌کنیم حتما از مشاور خانواده کمک بگیرید.
فواید استفاده از مشاوره خانواده
- ایجاد حد و مرزهای سالم خانوادگی
- بهبود ارتباطات خانوادگی
- حل کردن تعاملات ناکارآمد خانوادگی
- بهبود توانایی حل مسئله در خانواده
- درمان اختلالات سلوک در خانواده
- نحوه برخورد با اعتیاد به مواد مخدر در خانواده
- نحوه برخورد با رفتار توهین‌آمیز در خانواده
- نحوه برخورد با افسردگی اعضای خانواده
- حل درگیری‌های بین خواهر و برادر
- حل کردن اختلاف در شیوه فرزندپروری در زن و شوهر
- حل مشکلات زناشویی در خانواده
- ایجاد یک رابطه سالم در خانواده پس از طلاق
- سازگاری با یک تغییر عمده در خانواده
- برخورد با یک بیمار روانی یا جسمی در خانواده
- نحوه کنار آمدن با مرگ یک عزیز در خانواده
جلسات مشاوره خانواده چگونه است؟
در طول جلسات مشاوره خانواده، مشاور ممکن است مراجعه‌کننده بخواهد که به صورت فردی فقط با خود او و گاهی با خانواده‌اش صحبت کند. یعنی این نوع مشاوره به صورت فردی و گروهی، به صورت ترکیبی است. جلسات مشاوره خانواده یک بار در هفته انجام می‌شود و مدت زمان هر جلسه معمولا 50 دقیقه است. اگر بخواهیم برنامه جلسات مشاوره خانواده را به صورت خلاصه توضیح بدهیم، عبارت است از:
- تشخیص و بررسی شرایط روحی و روانی فرد و خانواده‌اش
- انجام برنامه‌ریزی درمانی و مشخص کردن اهداف درمان
- روان درمانی برای اعضای خانواده
- زوج درمانی و گروه درمانی خانوادگی
این که چند جلسه درمان و حل مشکلات زمان می‌برد، کاملا بستگی به شرایط و مشکل خانوادگی‌تان دارد. یعنی برای هر خانواده تعداد جلسات مورد نیاز متفاوت است.
چگونه مشاور خانواده خوب در تهران پیدا کنم؟
از دوستان و آشنایان‌تان بپرسید
اگر اطلاع دارید که دوستان یا آشنایان‌تان تا به حال به مشاور خانواده مراجعه کرده‌اند، می‌توانید درباره مشاور آنها از خودشان بپرسید و اگر مشاور خوب و حرفه‌ای است به او مراجعه کنید.
در اینترنت سرچ کنید
اگر در اینترنت کلمه مشاوره خانواده در تهران را سرچ کنید، قطعا چندین سایت معتبر را خواهید یافت که می‌توانید به آنها مراجعه کنید.
به تجربه حرفه‌ای مشاوران دقت کنید
وقتی می‌خواهید از بین چند مشاور یکی را انتخاب کنید، علاوه بر تحصیلات و تخصص آنها، باید به تجربیات حرفه‌ای آنها نیز دقت کنید. تجربه بسیار مهم است. فردی با تجربه و دانا را برای حل مشکلات‌تان انتخاب کنید.
درباره رضایت مراجعین مطالعه کنید
در برخی از سایت‌ها یا پیج‌های اینستاگرامی مربوط به روانشناسان، درباره رضایت مراجعین نوشته شده است. حتما نظرات آنها را مطالعه کرده و از آن برای تصمیم‌گیری درست برای انتخاب مشاورتان استفاده کنید.
با مشاوری جلسه بردارید که راحت هستید
برخی از افراد با مشاور همجنس خود راحت هستند و برخی دیگر با مشاور غیر همجنس خود. اگر این موضوع برایتان مهم است، پس در انتخاب مشاور دقت کنید که طوری باشد که با او راحت باشید.
می‌توانید از خدمات مشاوره خانواده همیار عشق استفاده کنید
اگر به دنبال مشاور خانواده خوب، حرفه‌ای، قابل اعتماد و با تجربه هستید، می‌توانید از مشاوران خانواده همیار عشق برای حل مشکلات‌تان کمک بگیرید. مشاوره‌ها به صورت غیرحضوری و با تعرفه کمتر از تعرفه مصوبه سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران، انجام می‌شود.
چرا مشاوره را انتخاب کنم و سراغ دارو درمانی نروم؟
تصور اینکه هر روز یک قرص بخورید و مشکلات‌تان حل شوند، بسیار تصور رویایی و جذابی است اما حقیقت ندارد و امکان‌پذیر نیست. دارو فقط یک سری از علائم جسمانی شما را کاهش می‌دهد اما نمی‌تواند مشکلات خانوادگی یا مشکلات روانی‌تان را حل کند. دارو مثل یک مسکن است و درمان نمی‌کند. پس برای حل مشکلات بزرگ و اساسی، دارو تاثیری نخواهد داشت. بهتر است ابتدا مشاوره بگیرید. اگر نیاز به مصرف دارو بود، مشاور شما را به روان پزشک ارجاع خواهد داد تا داروی لازم برای شما تجویز گردد.
سخن پایانی
برای حل مشکلات خانوادگی و یا بهبود ارتباطات خانوادگی، می‌توانید از مشاوران خانواده کمک بگیرید. مشاوره خانواده، یکی از گرایش‌ها و حوزه‌های تخصصی مشاوره و روانشناسی است. در این مقاله معرفی کوتاه و مختصری درباره انواع حوزه‌های مشاوره و روانشناسی انجام دادیم. برای اینکه مشاور خانواده خوب پیدا کنید، می‌توانید از دوستان یا آشنایان‌تان بپرسید اگر تا به حال به مشاور خانواده مراجعه کرده‌اند یا در اینترنت سرچ کنید اما توجه داشته باشید که از مراکز مشاوره و یا کلینیک‌های روانشناسی معتبر و رسمی مشاوره دریافت کنید. اگر در زمینه ارتباطات خانوادگی به مشکل برخوردید، می‌توانید از مشاوران خانواده همیار عشق کمک بگیرید.
پرسش و پاسخ کوتاه