«می‌ترسم عشقم رو از دست بدم.»، «نکنه منو ترک کنه و بره»، «من بدون اون می‌میرم.» شاید این حرف‌ها برای شما نیز آشنا باشد یا خودتان هم این احساسات را تجربه کرده باشید. ترس از دست دادن، معمولا از طرحواره رهاشدگی نشات می‌گیرد اما حالا می‌خواهیم بیشتر بررسی‌اش کنیم تا علت‌های آن را بدانیم و راهکارهایی را آموزش ببینیم تا بتوانیم این ترس را برطرف کنیم چون این ترس و اضطراب، نه تنها بر روی رابطه عاطفی تاثیر منفی می‌گذارد، بلکه به شخص، اضطراب زیادی را تحمیل می‌کند که باعث می‌شود سلامت روانی‌اش کم شود.

علل داشتن ترس از دست دادن

ریشه این ترس و احساس، به دوران کودکی برمی‌گردد. آسیب‌ها و اتفاقات دوران کودکی، باعث می‌شود فرد ترس از دست دادن بگیرد چون روابط دوران کودکی، پایه و اساس روابط دوران بزرگسالی را ایجاد می‌کند. اگر این پایه، یعنی روابط دوران کودکی، دچار مشکلاتی بوده باشد، روابط دوران بزرگسالی نیز مختل شده و دچار مشکل می‌شود. در ادامه چند دلیل ایجاد شدن ترس از دست دادن را توضیح می‌دهیم. البته همه این علت‌ها، به طور کلی به طرحواره رهاشدگی مربوط است.

طلاق یا فوت والدین

اگر در دوران کودکی، والدین‌تان را از دست داده باشید یا آنها از یکدیگر جدا شده باشند، در ذهن‌تان از ذهنیت ایجاد می‌شود که مثل اینکه والدین‌تان شما را رها کرده‌اند. پس در ارتباطات بعدی‌تان در دوران بزرگسالی، همیشه دچار ترس از دست دادن خواهید بود چون این ترس از کودکی در شما نهادینه شده است.

بی‌توجهی والدین به کودک

اگر والدین‌تان افرادی بودند که به دلیل ویژگی‌های شخصیتی یا مشکلاتی که در زندگی‌شان داشتند، کم به شما توجه می‌کردند، همین موضوع باعث می‌شود در شما ترس از دست دادن شکل بگیرد و در سایر روابط‌تان، همیشه نسبت به بی‌توجهی شریک عاطفی‌تان حساسیت زیادی نشان بدهید.

مدام عوض شدن سرپرست فرزند

اگر سرپرست فرزند یعنی فردی که از او نگهداری می‌کند، مدام عوض شود، فرزند دچار آسیب می‌شود و ممکن است ترس از دست دادن در او ایجاد شود.

خیانت دیدن

افرادی که در جوانی یا بزرگسالی وارد رابطه عاطفی می‌شوند و خیانت می‌بینند، این ترس از دست دادن و بی‌اعتمادی در آنها تشدید می‌شود و آسیب زیادی می‌بینند.

مورد سوءاستفاده قرار گرفتن

اگر فرد در دوران کودکی یا بزرگسالی، مورد سوءاستفاده عاطفی، جنسی و جسمی قرار بگیرد، به دلیل این آسیب، ترس از دست دادن نیز در او ایجاد می‌شود. یعنی در روابط بعدی احساس می‌کند ممکن است دوباره همان اتفاقات تکرار شود و باعث شود او عشقش را از دست بدهد و آسیب ببیند.

پیامدها و نشانه‌های ترس از دست دادن در رابطه عاطفی

چسبندگی و وابستگی زیاد

این افراد به اشتباه فکر می‌کنند که با زیادی چسبنده و وابسته بودن و زیادی مهر و محبت دادن به طرف مقابل، می‌توانند او را در کنار خود حفظ کنند و از دست ندهند. حتی ممکن است این رفتار را به صورت ناخودآگاه و بی‌خبر از پیامدهای آن انجام بدهند. پیامد زیاد وابسته بودن، این است که هم به خود شخص وابسته آسیب زیادی می‌رسد و باعث می‌شود او عزت نفسش را از دست بدهد و هم طرف مقابل را خسته می‌کند و به او احساس خفگی می‌دهد و بیشتر باعث می‌شود فرد از رابطه فرار کند.

کنترل‌گری زیاد

افرادی که ترس از دست دادن دارند، گمان می‌کنند با کنترل کردن شریک عاطفی‌شان، می‌توانند او را در کنار خود حفظ کنند و یا با کنترل‌گری به خودشان اطمینان خاطر می‌دهند که شریک عاطفی‌شان پیش‌شان است و دوست‌شان دارد. به عنوان مثال موبایلش را چک می‌کنند تا مطمئن شوند خیانتی در کار نیست، او را تعقیب می‌کنند، سوالات بازجویانه می‌پرسند و او را کنترل می‌کنند. با اینکه نمی‌دانند که این رفتارها، بیشتر او را خسته و زده می‌کند و باعث می‌شود از رابطه فرار کند.

داشتن توقعات زیاد از شریک عاطفی

افراد دارای این ترس، ناخودآگاه نیاز به توجه و محبت زیادی در رابطه دارند چون احساس می‌کنند در دوران کودکی این توجه و محبت لازم را از والدین خود دریافت نکرده‌اند و یک خلاء عاطفی بزرگی در وجودشان وجود دارد. این افراد انتظار دارند این خلاء عاطفی‌شان توسط شریک عاطفی پر شود، در حالی که هیچ فردی نمی‌تواند این کار را بکند چون هیچ فردی نمی‌تواند جای پدر و مادر شخص را بگیرد و عشق پدرانه و مادرانه را به او بدهد. بنابراین این فرد همیشه محتاج و نیازمند است و توقعاتش نیز بالا می‌رود. مثلا انتظار دارد هر روز شریک عاطفی‌اش را ملاقات کند یا انتظار دارد هر رور شریک عاطفی‌اش با او تماس بگیرد و حرف‌های عاشقانه بزند اما مشکل اینجا است که هرگز سیر نمی‌شود، بلکه روز به روز پرتوقع‌تر می‌شود.

شک کردن به شریک عاطفی

فردی که ترس از دست دادن دارد، مدام گوش به زنگ از دست دادن یا خیانت دیدن است. به طوری که نسبت به جدایی‌های کوتاه‌مدت به شدت حساس است و هر حرف یا رفتاری را، به جدایی متصل می‌کند و عصبانی می‌شود. مثلا اگر شریک عاطفی‌اش چند روز به ماموریت کاری برود، این فرد آن قدر بهم می‌ریزد و نگران می‌شود که هم به خودش آسیب می‌زند و هم رابطه‌اش و طرف مقابل را خسته می‌کند. حتی ممکن است به او شک نیز بکند و با شک کردن‌های زیاد، ارتباطش را خراب کند.

چگونه از ترس از دست دادن رها شوم؟

بدانید که مقداری از این ترس، طبیعی است

طبیعی است که وقتی یک نفر را دوست داریم، نگران هستیم که او را از دست بدهیم و قطعا با از دست دادن او، ناراحت خواهیم شد. پس تا حدودی این ترس طبیعی است تا زمانی که سلامت روانی و رابطه‌تان را دچار مشکل نکند. وقتی این را بدانید، می‌توانید راحت‌تر این احساسات‌تان را بپذیرید چون قدم اول برای درمان و حل این مشکل، پذیرش آن است. ابتدا بپذیرید که تا حدودی این ترس طبیعی است و سپس سراغ راهکارهای بعدی بروید.

قبول کنید که شما نمی‌توانید همه چیز را کنترل کنید

چه بخواهید و چه نخواهید، یک سری از افراد زندگی‌تان بدون اجازه شما می‌آیند و می‌ر‌‌وند. قبول کنید که نمی‌توانید همه چیز را کنترل کنید. شما نمی‌توانید ذهن و احساسات فرد دیگری را مدیریت کنید. این موارد دست خود آنها است و نه هیچ کس دیگر. پس آرام باشید و اجازه دهید اتفاقی که باید بیفتد، بیفتد چون نمی‌توانید جلوی آن را بگیرید. تنها چیزی که می‌توانید تغییر دهید و روی آن کنترل داشته باشید، خودتان هستید! پس روی خودتان کار کنید تا به پذیرش برسید که یک سری اتفاقات در زندگی، تحت کنترل شما نیست.

احساسات و ترس‌هایتان را بنویسید

وقتی ترس، افکار منفی و احساسات به سراغ شما می‌آیند، به جای زندانی کردن آنها در ذهن‌تان، آنها را روی کاغذ بیاورید و بنویسید. نوشتن، یک روش موثر برای تخلیه هیجانی است و به علاوه به شما کمک می‌کند احساسات و افکارتان را بشناسید، بتوانید بهتر آنها را و شدت‌شان را تجزیه و تحلیل کنید تا بهتر بتوانید به خودتان کمک کنید.

درباره احساسات‌تان با شریک عاطفی‌تان صحبت کنید

شاید لازم باشد برای رها شدن از احساسات‌تان و اطمینان خاطر پیدا کردن از اینکه طرف مقابل شما را رها نخواهد کرد، با شریک عاطفی‌تان صحبت کنید. به او بگویید که چه ترس‌ها و احساساتی دارید و جواب‌هایش را بشنوید. شاید او بتواند تا حدودی شما را به آرامش خاطر برساند.

از رابطه عاطفی‌تان لذت ببرید

یک روش عالی برای کاهش ترس از دست دادن عشق‌تان، این است که از رابطه عاطفی‌تان نهایت لذت را ببرید. با شریک عاطفی‌تان خوب برخورد کنید، به هم عشق بورزید، با هم بیرون بروید و لذت ببرید. وقتی شما حس خوبی نسبت به شریک عاطفی و رابطه‌تان داشته باشید، ترس‌تان نیز کمتر خواهد شد.

پیامد رفتارها و ترس‌تان را بدانید

همان طور که توضیح دادیم، این ترس، پیامدهای زیادی به دنبال دارد. با دانستن این پیامدها، انگیزه بیشتری پیدا خواهید کرد که برای خراب نشدن رابطه‌تان، روی خودتان بیشتر کار کنید و کمتر ترس و اضطراب داشته باشید.

زندگی شخصی و مستقل‌تان را نیز حفظ کنید

همه تمرکزتان را بر روی رابطه عاطفی نگذارید، بلکه زندگی شخصی و مستقل‌تان را نیز حفظ کنید. یادتان باشد که وارد شدن به رابطه، به این معنا نیست که شما خودتان، دوستان و خانواده‌تان و کل آرزوها و اهداف شخصی‌تان را فراموش کنید و فقط روی عشق‌تان تمرکز کنید. بلکه رابطه عاطفی یعنی، هم توجه لازم را به رابطه و شریک عاطفی‌تان داشته باشید و هم در کنار آن، زندگی شخصی‌تان را نیز حفظ کنید. یعنی در رابطه، دو «من» تنها داریم که زندگی و فعالیت‌های شخصی شما و شریک عاطفی‌تان را در بر می‌گیرد و یک «ما» که شامل اوقاتی است که در رابطه با هم می‌گذرانید. این کار باعث می‌شود شما دچار وابستگی و چسبندگی ناسالم نشوید، ترس‌هایتان کمتر شود و اعتماد به نفس‌تان حفظ شود. پس اجرای این راهکار، بسیار ضروری است!

زندگی‌تان را بدون آن فرد تضور کنید اما برخلاف ترس‌هایتان

اگر به اشتباه فکر می‌کنید زندگی‌تان بدون او هیچ معنایی نخواهد داشت یا بدون او نمی‌توانید زنده بمانید، باید تصور کنید که اتفاقا بدون او می‌توانید از پس خودتان بر بیایید و می‌توانید زندگی خوبی برای خودتان بسازید. این یک حقیقت است! شما می‌توانید بعد از از دست دادن شخصی که دوستش دارید نیز روی خودتان کار کنید و به خوبی زندگی کنید مثل سایر افرادی که این کار را کردند.

به دنبال درمان آسیب‌های دوران کودکی باشید

به جای دست و پنجه نرم کردن با ترس‌ها و طرحواره‌هایتان، به دنبال درمان آسیب‌های دوران کودکی باشید تا نه خودتان به دلیل این تله‌ها و خلاءها آسیب ببینید و نه رابطه‌تان خراب شود. می‌توانید برای بررسی طرحواره‌هایتان و درمان آنها، از طرحواره درمانگران همیار عشق کمک بگیرید.