یکی از نیازهای طبیعی که در هر موجود زنده وجود دارد، نیاز جنسی است. این نیاز مانند گرسنگی و تشنگی و حتی قوی­تر از آن است. برخی از افراد به وسیله خودارضایی (جلق زدن یا جق زدن) این نیاز جنسی را برطرف می‌­کنند و گاهی بعد از انجام این کار، احساس گناه و شرم زیادی پیدا می­‌کنند حتی برخی از اوقات فرد از بدن خود بیزار می‌­شود. اما باید بدانیم چه زمانی خودارضایی یک بیماری تلقی می‌­شود و اختلال ایجاد می‌­کند؟ در این مقاله قصد داریم که به صورت کاملاً علمی از علت­‌های بوجود آمدن و انجام خودارضایی در افراد صحبت کنیم و همچنین راه­‌هایی که به شما کمک می‌­کند تا با کمترین میزان آسیب، این عمل را ترک کنید. قطعاً همراهی یک مشاور در این مسیر به شما کمک می‌­کند تا خوارضایی را ترک کنید.

علت­‌های انجام خودارضایی

در این بخش به علت‌­هایی که باعث ایجاد خودارضایی می­‌شوند، می­‌پردازیم. این علت­‌ها می­‌توانند به صورت مجزا برای انجام خودارضایی کافی باشد اما گاهی مجموعه علت­‌هایی وجود دارد که منجر به انجام خودارضایی می­‌شود. برای اینکه مطلع باشید که چرا این عمل انجام می­‌شود، بهتر است ابتدا دلایل زیر را مطالعه کنید، شاید علت انجام خودارضایی برای شما نیز یکی از دلایل زیر باشد و سپس متوجه شوید که جسم و روان شما، نیاز به بررسی بیشتری دارد.

کنجکاوی جنسی

اگر شما پدر و مادر کودکی هستید که متوجه شدید او خودارضایی می­‌کند، باید بدانید که کودکان در سنین 5 سالگی به بعد با توجه به سن رشدشان کنجکاوی جنسی دارند و در حال کشف بدن خود هستند. عوامل زیادی باعث می­‌شود که برای رفع این کنجکاوی به بررسی بدن خود مشغول شوند. زمانی باید از این مسأله نگران باشید که کودک به صورت دائمی مشغول بررسی بدنش باشد و حتی بعد از اینکه حواس او را پرت می­کنید باز هم مشغول کار خودش می­‌شود و اصلاً توجهی به اطراف ندارد. نگرانی شما طبیعی است و شاید سوال برایتان پیش بیاید که چه موقع باید برای این اتفاق به روانشناس کودک مراجعه کنم؟ یکی از بدترین واکنش­‌هایی که والدین زمانی که متوجه می­‌شوند کودک مشغول کنجکاوی جنسی است، این است که کودک را به شدت تنبیه می‌­کنند و یا این نیاز را سرکوب می­­کنند. همان‌طور که اشاره شد نیاز جنسی یک نیاز طبیعی در همه موجودات زنده است، بنابراین به جای سرکوب کردن این نیاز که تبعات مخربی دارد، به کمک روانشناسان کودک در همیار عشق مهارت رفتار با کودک زمانی‌ که این اقدام را انجام می­‌دهد را یاد بگیرید.

مشاهده رابطه زناشویی والدین

گاهی به دلایلی فرزندتان ممکن است شاهد رابطه زناشویی شما و همسرتان باشد. این دلایل می‌­تواند بر  اثر کوچک بودن منزل، نداشتن اتاق خواب جداگانه، وابستگی فرزندتان به خوابیدن کنار شما و یا سهل­‌انگاری باشد. این اتفاق می­‌تواند اثرات روانی و یا حتی جسمانی مانند شب ادراری، ترس از پدر، ترس از خواب روی فرزندتان داشته باشد. حتی این اتفاق برای والدین هم اثرات روانی و ترس زیادی را بوجود می­‌آورد و گاهی منجر به بحث و سرد شدن رابطه­‌ عاطفی می­‌شود. اما یکی از اتفاقاتی که ممکن است بعد از دیدن رابطه زناشویی شما برای فرزندتان بوجود بیاید، آغاز کنجکاوی و نیاز به تجربه کردن لذت جنسی باشد و همین مسأله مقدم‌ه­ای برای انجام خودارضایی در آینده نزدیک می‌­شود. بعد از این اتفاق و دیدن رابطه زناشویی شما توسط فرزندتان، مطمئناً اضطراب زیادی به شما وارد می­‌شود و ممکن است خود را سرزنش کنید که چرا مراقب نبودید و فرزندتان این رابطه را دیده است. مهم­‌ترین کار این است که بلافاصله پس از این اتفاق بدون اضطراب ابتدا بدن خود را بپوشانید و سپس فرزند خود را در آغوش بگیرید. اگر او سوالی بابت اتفاقی که دیده است از شما پرسید، به او بگویید اینکار اصلاً به معنی خشونت بین پدر و مادر نیست و هر زمان که تو ازدواج کردی برای نشان دادن عشق و علاقه‌­ات می­‌توانی فرد مورد علاقه­‌ات را در آغوش بکشی. اگر فرزندتان شروع به انجام رفتارهای پرخاشگرایانه کرد و یا از پدر و مادر دوری کرد، به شما پیشنهاد می­‌کنیم برای بررسی بیشتر انچه در ذهن فرزندتان می‌­گذرد، حتماً از روانشناس کودک نوبت مشاوره دریافت کنید.

تشویق همسالان و محیط

در دوره نوجوانی مهم‌ترین تغییری که در نوجوان بوجود می‌­آید این است که علاوه بر خانواده، با افراد جدیدی مثل دوستان و همسالان خود آشنا می‌­شود و ارتباط برقرار می­‌کند. این ارتباط حق طبیعی اوست. همسالان در دوره نوجوانی اثر فراوانی روی انتخاب رفتارهای فرد دارند و تشویق­‌های همسالان به انجام خودارضایی می­‌تواند نوجوان را تحریک کند تا این کار را انجام دهد. بنابراین در دوره نوجوانی باید مراقب ارتباط­‌هایی که نوجوان با دوستانش برقرار می‌­کند باشید. این مراقب باید کاملاً همراه با مهربانی و درک کردن شرایط سن نوجوان­تان باشد.

مجرد بودن

در بزرگسالان، یکی از علت‌های خودارضایی نداشتن همسر و مجرد بودن است. افرادی که نمی‌توانند در دوران مجردی نیازهای جنسی خود را کنترل کنند یا درباره این موضوع آگاهی ندارند، ممکن است به دلیل فشارهای این نیاز، به سمت خودارضایی کشیده شوند.

اضطراب

یکی از مهم­‌ترین دلایل علمی که باعث انجام خودارضایی می­‌شود، داشتن اضطراب است. اما اضطراب به چه شکل باعث خودارضایی می­‌شود؟ زمانی که شما تحت فشارهای مختلفی در زندگی قرار می‌­گیرید، اضطراب را قطعاً تجربه می­‌کنید. حالا اگر توانایی کنار آمدن با این اضطراب و مدیریت آن را نداشته باشید، ممکن است به شکل­‌های مختلفی این اضطراب را تخلیه کنید. مثلاً برخی از افراد شروع به مصرف مواد مخدر می­کنند. یکی از این واکنش‌ها در برابر اضطراب، انجام خودارضایی است. اما بعد از انجام خودارضایی با وجود کاهشِ تنشِ موقتی، احساس گناه و یا شرم باعث می­‌شود که مجدداً اضطراب بالا برود و خودارضایی تبدیل به یک عادت رفتاری می­‌شود و دائماً ادامه پیدا می­‌کند. این چرخه زمانی متوقف می­‌شود که شما برای کاهش اضطراب خود به جای روی آوردن به خودارضایی به رفتارهای سالمی مشغول شوید و در فرصت مناسب شروع به حل مسأله کنید.

عدم رضایت جنسی در رابطه زناشویی

طبق پژوهش­‌های مختلفی که در زمینه زوج­‌درمانی و سکس­‌تراپی انجام شده است، یکی از مهم‌­ترین دلایل انجام خودارضایی در مردان و یا زنان متأهل، عدم رضایت از رابطه زناشویی است. اشاره کردیم که نیاز جنسی یک نیاز کاملاً طبیعی در همه موجودات است و زمانی که فرد پس از ازدواج از رابطه زناشویی خود رضایت نداشته باشد و متاسفانه به جای اینکه به سمت حل کردن این مشکل با همسرش برود، اقدام به خودارضایی می­‌کند. این نارضایتی دلایل مختلفی دارد، برای مثال: فردی که در دوره مجردی به خودارضایی وابسته بوده و حالا که آن میزان رضایت جنسی را تجربه نمی­کند، آن عادت رفتاری مجدداً شروع می­‌کند یا ممکن است از اندام همسر خود رضایت نداشته باشد، همسرش در دسترس نباشد و یا به خاطر اتفاقاتی مانند باردار شدن و یا حضور فرزند نتوانند همدیگر را ارضا کنند، دست به خودارضایی می‌زنند. گاهی هم زودانزال بودن همسر اختلال در نعوظ ، چاقی و عدم رعایت بهداشت باعث می­‌شود که طرف­ مقابل رضایتی از انجام رابطه جنسی نداشته باشد و همین مسئله باعث انجام خودارضایی شود. مهم‌ترین اقدام برای درمان نارضایتی جنسی رجوع به سکس­تراپ است. در سکس­تراپی بررسی وجود اختلال جنسی مهم است. هدف از سکس­تراپی این است که شما و همسرتان چگونه رضایت جنسی بهتری را تجربه کنید و مسائل جنسی که بین­تان بوجود آمده است را حل کنید. برای مطالعه بیشتر می­توانید مقاله «سکس­تراپی و مشاوره جنسی برای درمان مشکلات جنسی و زناشویی» را بخوانید.

اختلال وسواس

وسواس یعنی انجام یک عمل یا رفتار که برای انجام آن شما دچار اجبار باشید و اگر آن رفتار خاص را انجام ندهید، حالتان بسیار بد می­‌شود و یا دائماً فکرتان مشغول می‌شود که چه زمانی آن را انجام دهید. گاهی به علت وجود یک اختلال مانند وسواس، ممکن است فرد به سمت خودارضایی تمایل پیدا کند. تحقیقات زیادی به رابطه بین وسواس و خودارضایی اشاره کرده‌­اند. در واقع اگر شما برای انجام مکرر خودارضایی دچار اجبار ­شوید و اگر در همان ­‌لحظه خودارضایی نکنید، دچار تنش می‌­شوید و حالتان بد می­‌شود، شما به وسواس خودارضایی دچار شدید.

عوارض خودارضایی چیست؟

درباره عوارض خودارضایی تحقیقات علمی زیادی انجام شده است که در ادامه به تعدادی از این عوارض اشاره می‌کنیم:

مشکلات جنسی مانند زودانزلی و دیرانزالی

یکی از عوارضی که خودارضایی دارد، مشکلات مربوط به رابطه جنسی و انزال است. وقتی فرد بوسیله دیدن فیلم و یا یک وسیله تحریک می‌شود و شروع به خودارضایی می‌کند، دائماً منتظر است که تحریک بشود تا بتواند ارضا شود. برخی از افراد برای تحریک شدن به مرور نیاز دارند تا صحنه‌های بیشتر و جدیدتری را ببینند و برخی دیگر برعکس به محض دیدن کوچک‌ترین تصویر تحریک آمیزی به انزال می‌رسند. بنابراین یکی از عوارض مهم خودارضایی تغییر در محرک‌هایی است که مغز به غده هیپوفیز می‌رساند تا فرد به انزال برسد. قطعاً زودانزالی و دیرانزالی می‌تواند روی کیفیت رابطه جنسی فرد با همسرش اثر مخربی برجای بگذارد.

ضعف در کارکرد اسپرم و تخمک

از دیگر عوارض خودارضایی ضعف در کارکرد اسپرم در مردان و تخمک در زنان است. زمانی که زوجین بخواهند برای بچه‌دار شدن اقدام کند، میزان و کیفیت اسپرم در آقایان و همچنین کارکردهای تخمک در زنان مورد بررسی قرار می‌گیرد. اگر فرد به صورت مکرر مشغول خودارضایی باشد، کیفیت اسپرم مناسب برای بارور کردن نیست و تخمک‌های زن نیز می‌تواند دچار تنبلی و یا کیست شود.

مشکلات خلقی

اگر خودارضایی به شکل یک عادت رفتاری انجام شود، به مرور مشکلات خلقی مانند افسردگی و یا اضطراب، خودش را نشان می‌دهد. در واقع فرد پس از خودارضایی برای چند لحظه احساس آرامش می‌کند اما با فکر کردن‌های مکرر بعد از آن که می‌تواند ناشی از خجالت، احساس گناه و یا نگرانی برای جسم باشد، به شدت بهم می‌ریزد و ممکن است حتی روی رفتارش با دیگران هم اثر بگذارد.

مشکلات جسمانی دیگر

شل شدگی آلت تناسلی در مردان، درد کشاله ران و تخمدان‌ از عوارض دیگر خودارضایی است که می‌تواند در آینده فرد اثرگذار باشد.

مشاوران همیار عشق چه اقدامی برای درمان خودارضایی شما انجام می­‌دهند؟

اگر خودارضایی عملکرد زندگی شما را مختل کرده باشد، مشاوران همیار عشق در ابتدا دلیل اینکه چرا شما به خودارضایی روی آوردید را بررسی می‌­کنند. کشف این دلایل بسیار مهم است، چراکه برای درمان این مسأله مشاور نیاز دارد که بداند آنچه باعث ادامه و عادت به خودارضایی در شما شده است چیست. در واقع وقتی یک رفتار به صورت رفتار درمی­‌آید، باید دلیل تداوم آن رفتار را بررسی کرد. پس از کشف این دلایل نیاز است تا شما برنامه روتین زندگی خود را به مشاور بگویید مثلاً چه زمان‌هایی بیشتر دست به خودارضایی می‌زنید، چندبار در طی یک هفته این اتفاق می­‌افتد و هر بار بعد از انجام خودارضایی چه احساسی به شما دست می­‌دهد، مثلاً احساس گناه می­‌کنید یا نسبت به این عمل حس خاصی ندارید. درواقع باید مشخص شود که آیا شما به انجام آن اعتیاد پیدا کرده­‌اید یا خیر. وقتی این جزئیات مشخص شد، مشاور به شما کمک می­‌کند تا قدم به قدم این عادت را ترک کنید.

توصیه‌­های عمومی برای درمان خودارضایی

کم‌ ­کم وارد مسیر ترک خودارضایی شوید

وقتی  یک رفتار به شکل عادت در می­‌آید و یا نسبت به انجام آن وسواس پیدا می­‌کنیم، ترک ناگهانی و یکباره آن بسیار سخت به نظر می­‌آید. در واقع وقتی خودارضایی به شکل اعتیاد ادامه پیدا می‌­کند، مانند درمان همه مدل اعتیادها، باید کم­کم وارد مسیر ترک شد.در این مسیر هدف مشاور این است که تعداد دفعات خودارضایی را پایین بیاورد. مثلاً اگر شما هفته­‌ای 8 بار خودارضایی داشتید، تعدادش را به 5 کاهش دهد و آرام آرام همان 5 بار هم کاهش پیدا کند.

ورزش کنید

یکی از توصیه‌­های مهم برای تخلیه هیجان‌های شدید مانند اضطراب و غم، داشتن برنام‌ه­ای منظم برای ورزش کردن است. ورزش کردن علاوه بر فایده­‌های جسمانی مانند تناسب اندام و دوری از بیماری­‌های مختلف این است که مقاومت شما در برابر اضطراب و تنش­‌های روزمره زندگی بالا می­‌برد. همانطور که اشاره شد یکی از دلایل انجام خودارضایی کردن، اضطراب ناشی از تنش‌­ها و نگرانی­‌های روزمره است که تبدیل به عادت و اعتیاد می­‌شود. پس شما با انجام دادن ورزش خود را در برابر وسوسه­‌ها و تحریک برای انجام خودارضایی بیمه می­‌کنید.

فیلم و عکس‌­های تحریک‌­آمیز را از خود دور کنید

هر آنچه که باعث تحریک مداوم شما می­‌شود مانند دیدن فیلم‌­های مستجهن و عکس­‌های تحریک آمیز را از خود دور کنید و راه دسترسی خود را به آن قطع کنید. یکی از دلایل نارضایتی زوجین از هم، عادت همسر به دیدن فیلم‌­های مستجهن است که اثرات مخرب زیادی روی زوج و روابط آنها می­‌گذارد. مشاور به شما کمک می­‌کند تا بتوانید این فیلم­‌ها را دور بریزید و یا از دسترس خود خارج کنید.

سعی کنید تنها نمانید و فعال باشید

شما باید زمان­‌هایی که بیشترین تمایل­ را برای انجام خودارضایی دارید را مشخص کنید. اگر شما وقتی که تنها هستید، تمایلات­تان به انجام خودارضایی بیشتر می­‌شود، سعی کنید تا حد ممکن تنها نمانید و ارتباط­‌های سالم خودتان را با دوستان و اطرافیان بیشتر کنید. یکی از نشانه‌­های سلامت روان داشتن مهارت­‌های ارتباطی است که معمولاً به خاطر وجود داشتن شرم و عذاب ­‌وجدان ناشی از خودارضایی، ممکن است فرد از جمع دوری کند چراکه خود را انسان بدی می­‌داند. بنابراین باید برای جلوگیری از تقویت تمایل شما به خودارضایی، این مهارت­‌ها را یاد بگیرید. همچنین یادگیری یک هنر و یا مهارت جدید که شما را سرگرم کند و حتی به درآمد شما اضافه کند نیز توصیه می‌­شود.

لباس­‌های تنگ و چسبان نپوشید

پوشش شما نیز می­‌تواند محرکی برای انجام خودارضایی باشد، بنابراین بهتر است برای اینکه تحریک نشوید، از پوشیدن لباس‌­های تنگ و چسبان اجتناب کنید.

زمانی به تخت خواب برید که واقعا می‌خواهید بخوابید

هرگز زودتر به تخت خواب نروید چون باعث می‌شود وسوسه شوید و خودارضایی کنید. زمانی که واقعا خواب‌تان می‌آید و مطمئن هستید که اگر به تخت خواب بروید فورا می‌خوابید، به اتاق خواب‌تان بروید.

کیفیت رابطه زناشویی‌تان را افزایش بدهید

اگر متاهل هستید و به علت نارضایتی از رابطه جنسی با همسرتان خودارضایی می‌کنید، به کمک سکس تراپیست روی کیفیت رابطه زناشویی‌تان کار کنید تا لذت بیشتری ببرید و وسوسه نشوید خودارضایی انجام بدهید.

به مشاور مراجعه کنید

در صورتی که خودارضایی در زندگی شما اختلال ایجاد کرده و باعث مشکلاتی جدی کار، تحصیل و زندگی زناشویی شما شده است سلامت جنسی و روای خود را در خطر قرار ندهید و حتما موضوع را با یک روانشناس در میان بگذارید.

در این مقاله هدف­مان بررسی علت­‌های خودارضایی و راه­‌های ترک و درمان آن بود. در ابتدا علت­‌هایی مانند: اضطراب، کنجکاوی جنسی، تشویق و تاثیر گروه هم‌سال و سایر علت­‌ها را بررسی کردیم. تاثیر این عوامل بسیار زیاد است و باید متوجه شویم که چه عاملی باعث بروز و تداوم خودارضایی در فرد می­‌شود.

پس از بیان علت­‌های خودارضایی، کمک­‌هایی که مشاوران همیار عشق برای درمان خودارضایی به مخاطبان هم می­‌کنند را بیان کردیم که شما می­‌توانید با دریافت نوبت مشاوره به راحتی از کمک­‌های تخصصی مشاوران مجموعه استفاده کنید.

سپس راهکارهایی عمومی برای درمان و ترک خودارضایی را مطرح کردیم که نیاز است هر فردی با توجه به شرایط خودش از این راهکارها استفاده کند. برای مثال کم کردن اوقات تنهایی، عدم انتظار برای ترک ناگهانی خودارضایی، تحرک و ورزش از جمله این راهکارها است.

سوالات رایج درباره خودارضایی

1. خودارضایی کل زندگیمو مختل کرده، چیکار کنم؟

وقتی خودارضایی عملکرد زندگی شما را مختل کرده باشد و نتوانید به راحتی به وظایف خود عمل کنید، بهترین کار اقدام به مشاور است تا علت این رفتار کشف و درمان شود.

2. بعد از خودارضایی عذاب وجدان می‌گیرم، چیکار کنم؟

خودارضایی اگر به صورت مداوم انجام شود و شما احساس عذاب وجدان و گناه داشته باشید، این احساسات می­تواند نظر شما را نسبت به خودتان بد کند و دائماً احساس افسردگی داشته باشید. افسردگی و خلق پایین شما را به سمت انواع بیماری­های جسمی و روحی می­برد. برای حل این مشکل می‌توانید با مشاور مشورت کنید.

3. خودارضایی باعث ناباروری و زودانزالی میشه؟

خیر، خودارضایی به صورت مستقیم باعث ناباروری نمی­‌شود اما اثرات مستقیمی روی هورمون­‌ها دارد. همچنین در مورد آقایانی که بوسیله فیلم­‌های تحریک‌­آمیز خودارضایی می­‌کنند، آستانه تحریک آنها پایین آمده و بلافاصله دچار انزال می­‌شوند. این زودانزالی یکی از مسائل مهم در ابراز نارضایتی همسر در آینده خواهد بود.

4. اگر به خودارضایی اعتیاد پیدا کرده باشم، قابل درمانه؟

بله، اعتیاد به خودارضایی مانند اعتیاد به مواد مخدر قابل حل است. اصول درمانی آن هم مانند اعتیاد به مواد، به صورت ترک ناگهانی نیست. بلکه قدم به قدم این ترک عادت اتفاق می­‌افتد.

5. اگر دردوره مجردی معتاد به خودارضایی باشم، در ازدواجم اثر میذاره؟

خودارضایی پس از ازدواج زمانی که شما این عادت را در دوره مجردی داشته‌­اید، ممکن است ادامه پیدا کند و همسرتان را ناراضی کند. شما پیش از این در دوره مجردی، عادت به انجام این کار داشتید و بدون وجود شریک جنسی، تحریک می­‌شدید، پس از ازدواج وقتی همسرتان آن میزان تحریک را در شما بوجود نیاورد، رابطه جنسی شما سرد می­‌شود. بنابراین بهتر است پیش از ازدواج برای درمان اعتیاد به خودارضایی اقدام کنید.

6. خودارضایی با دعا قابل درمانه؟

انسان­‌ها برای حل مسائل خود به راه­‌های مختلفی پناه می­‌برند. یکی از این راه­‌ها که در روانشناسی به آن حل مسأله هیجان­‌مدار گفته می­‌شود دعا کردن است و هیچ ایرادی ندارد، بلکه باعث تمرکز و قوت قلب شما می­‌شود. اما در کنار دعا کردن نیاز به درمان هم وجود دارد تا مانند سایر بیماری­‌ها شما از نظر یک متخصص مشاوره هم بهره‌­مند باشید.

7. بقیه می‌فهمن من خودارضایی می‌کنم؟

خودارضایی را تا زمانی که خودتان به دیگران نگویید قابل فهمیدن برای دیگران نیست. اما به دلیل رفتارهایی که ناشی از اصرار شما برای تنها ماندن و یا حمام رفتن‌های مکرر است، ممکن است اطرافیان به این موضوع شک کنند.

8. آیا خودارضایی می‌تواند باعث درد در آلت جنسی شود؟

اگر در حین خودارضایی، رفتارهای خشن با خود انجام بدهید و بافت آلت تناسلی دچار خراش یا کشیدگی بیش از حد شود، می‌تواند باعث ایجاد درد در ناحیه آلت تناسلی شود.

9. خودارضایی باعث ایجاد شدن تغییرات هورمونی می‌شود؟

بله اگر به دفعات زیاد خودارضایی انجام شود، می‌تواند باعث تغییرات هورمونی در بدن شود.

10. آیا بعد از قطع کردن خودارضایی، عوارض رفع می‌شوند؟

بله بدن ما می تواند بعد از ترک عادت بد، خودش را دوباره بازسازی کند. پس بعد از قطع کردن خودارضایی نیز بدن به حالت سالم و نرمال خود برخواهد گشت.

11. اگر موفق نشدم این عادت را ترک کنم، چه کار کنم؟

برخی از افراد می‌گویند با انجام دادن راهکارهای عمومی موفق نشدند خودارضایی را ترک کنند. در این صورت فرد باید حتما از مشاور کمک بگیرد و راهکارهای تخصصی دریافت کند.

12. از نظر شرعی جق زدن چه حکمی دارد؟

از نظر شرعی خودارضایی کردن گناه و حرام است.