اضطراب واکنش ذهن و بدن به موقعیت‌های پراسترس، خطرناک یا ناآشنا است. اضطراب همان ناراحتی، دلواپسی یا دلهره‌ای است که قبل از رخدادی مهم احساس می‌کنیم. اضطراب در یک حد معین به ما کمک می‌کند تا آگاه و هوشیار بمانیم، اما اضطراب در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب بیشتر از حد عادی است و می‌تواند کاملاً ناتوان کننده باشد. در این مقاله انواع مختلف اختلال اضطراب، نشانه‌های آن، دلایل و راه‌های درمان اختلال اضطراب را توضیح ‌می‌دهیم.

انواع اختلال اضطراب

بسیاری از افراد دچار اضطراب علائم بیش از یک نوع اضطراب را تجربه می‌کنند و حتی با افسردگی نیز مواجه می‌شوند. اگر از اختلال اضطراب رنج می‌برید، بهتر است هر چه زودتر از متخصصین کمک بگیرید. ممکن است علائم خود به خود برطرف نشود و اگر برای درمان اقدام نکنید، تمام زندگی‌تان را تحت‌الشعاع قرار بدهد. در ادامه با شایع‌ترین گونه‌های اضطراب آشنا می‌شوید.

اختلال اضطراب فراگیر (GAD)

اکثر ما هر از گاه، به خصوص وقتی در موقعیت‌های پراسترسی مانند امتحان دادن، سخرانی در جمع، شرکت در مسابقات ورزشی یا مصاحبه شغلی قرار می‌گیریم، دچار اضطراب و نگرانی می‌شویم. این نوع اضطراب باعث می‌شود که هوشیار و متمرکز بمانید، کارها را سریع‌تر انجام بدهید یا بهترین عملکرد خود را به نمایش بگذارید.

اما بیماران دچار اختلال اضطراب فراگیر اکثر اوقات، نه فقط در موقعیت‌های خاص و پراسترس، با اضطراب و نگرانی دست به گریبان‌اند؛ به علاوه این نگرانی‌ها شدید و مداوم است و زندگی معمولی‌شان را مختل می‌کند. این نگرانی‌های مداوم به جنبه‌های مختلف زندگی روزمره، مانند کار، سلامت، خانواده و یا مسائل مالی مرتبط می‌شود و فقط درباره یک جنبه نیست. حتی موضوعات کوچکی مانند کارهای خانه یا دیر رسیدن سر قرار به کانون اضطراب تبدیل می‌شود و به نگرانی‌های غیرقابل کنترل و احساس فاجعه‌ای قریب‌الوقوع دامن می‌زند.

نشانه‌ها و علائم اختلال اضطراب فراگیر

اگر به مدت شش ماه یا بیشتر است که اکثر روزها دچار نشانه‌ها و علائم خاص اختلال اضطراب فراگیر بوده‌اید، احتمالاً به این نوع اضطراب مبتلا هستید. علائم اختلال اضطراب فراگیر شامل علائم جسمی و نگرانی شدید در حدی است که انجام فعالیت‌های روزمره مانند کار کردن، مطالعه کردن یا معاشرت را دشوار می‌سازد.

برخی بیماران دچار اختلال اضطراب فراگیر به اختلال‌های مرتبط دیگری نیز دچار هستند که شایع‌ترین آنها افسردگی، فوبیای اجتماعی یا انواع دیگر اختلال‌های اضطراب است. ویژگی شاخص فوبیای اجتماعی پرهیز از قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی است. همچنین ممکن است بیماران به سوءمصرف مواد مخدر یا مشروبات الکلی روی بیاورند و با طیف وسیعی از ناراحتی‌های جسمی مانند سردرد یا مشکلات روده روبه‌رو شوند.

فهرست علائم

بیماران دچار اختلال اضطراب فراگیر به مدت شش ماه یا بیشتر، اکثر روزها با علائم زیر مواجه می‌شوند:

• نگرانی شدید درباره رخدادها یا فعالیت‌های مختلف
• برای بیمار سخت است که نگرانی‌اش را متوقف کند.
• اضطراب انجام دادن فعالیت‌های روزمره، مانند کار، مطالعه، دیدن دوستان و خانواده، را دشوار می‌سازد.

اگر علائم فوق را دارید، بررسی کنید که آیا حداقل سه مورد از علائم زیر را نیز دارید یا خیر:

• احساس بی‌قراری و عصبی بودن
• به راحتی خسته شدن
• تمرکز دشوار
• تحریک‌پذیری
• تنش عضلانی: احساس درد در فک یا کمر
• اختلالات خواب: برای مثال آیا به سختی می‌خوابید، نمی‌توانید مدتی طولانی بخوابید یا خواب ناآرام دارید؟

اگر حداقل سه مورد از علائم فوق را نیز دارید، احتمالاً دچار اختلال اضطراب فراگیر هستید.

علل دچار شدن به اختلال اضطراب فراگیر

غالباً ترکیبی از عامل‌های مختلف منجر به ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر می‌شود؛ این عامل‌ها عبارت‌اند از:

• عامل‌های زیستی: به وجود آمدن بعضی تغییرات در عملکرد مغز
• سابقه خانوادگی: در خانواده بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر غالباً سابقه ابتلا به ناراحتی‌های روانی وجود دارد. بااین حال مبتلا بودن خویشاوندان نزدیک به ناراحتی‌های روانی لزوماً به این معنا نیست که فرد حتماً و به طور خودکار به اضطراب دچار خواهد شد.
• رخدادهای پراسترس: رخ دادن تغییراتی مهم و پراسترس در زندگی، مانند تولد فرزند، شکست عشقی، از بین رفتن یک رابطه صمیمانه، اسباب‌کشی و تغییر شکل احتمال دچار شدن به اضطراب را افزایش می‌دهد. سوءاستفاده جسمی، جنسی یا عاطفی نیز فرد را مستعد ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر می‌سازد. همچنین تجربه‌های آسیب زننده دوران کودکی، مانند مرگ یا جدایی والدین نیز می‌تواند به این نوع اضطراب دامن بزند.
• عامل‌های روانی: بعضی ویژگی‌های شخصیتی، مانند حساس بودن، هیجانی بودن یا تحمل دلشوره عمومی، ناتوانی در تحمل ناامیدی، سرکوب شدن و داشتن گرایش‌های کمال‌گرایانه، فرد را مستعد ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر می‌سازد.

فوبیای اجتماعی

احساس اضطراب کردن و عصبی شدن در آن دسته از موقعیت‌های اجتماعی که در مرکز توجه دیگران، چه بیگانه‌ها، چه افراد آشنا قرار می‌گیریم، کاملاً عادی است. حضور در یک مراسم رسمی، سخنرانی کردن یا ارائه کار به همکاران احتمالاً باعث عصبی و مضطرب شدن همگی ما در دوران قبل از یک رخداد مهم و در طول آن رخداد می‌شود.

اما حاضر شدن در جمع و قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی باعث می‌شود که بیماران مبتلا به فوبیای اجتماعی یا اختلال اضطراب اجتماعی دچار اضطرابی شدید شوند. این گروه از بیماران از قضاوت شدن، مورد انتقاد و تمسخر قرار گرفتن یا تحقیر شدن در مقابل دیگران، حتی در عادی‌ترین موقعیت‌های روزمره هراس دارند. برای مثال فکر غذا خوردن در مقابل دیگران در یک رستوران برای فرد دچار فوبیای اجتماعی وحشتناک و دلهره‌آور است.

فوبیای اجتماعی در دوران قبل از رخدادهای زیر یا در طول این رخدادها بروز می‌یابد:

• موقعیت‌های عملکردی مانند سخنرانی کردن یا تحت نظر دیگران کار کردن
• موقعیت‌های دربرگیرنده تعامل‌های اجتماعی مانند غذا خوردن با دوستان یا گفتگو کردن با دیگران

فوبیای اجتماعی می‌تواند خاص باشد، یعنی این که فرد از قرار گرفتن در یک یا چند موقعیت خاص، مثلاً بیان افکار و احساسات در محل کار یا در حضور دوستان، دچار ترس می‌شود.

نشانه‌ها و علائم فوبیای اجتماعی

علائم شایع اضطراب اجتماعی شامل علائم جسمی و روانی می‌شود. علائم جسمی که بیمار دچار فوبیای اجتماعی را به شدت ناراحت می‌کند، به شرح زیر است:

• تعریق شدید
• رعشه
• سرخ شدن یا به لکنت افتادن هنگام صحبت کردن
• حالت تهوع یا اسهال

این علائم جسمی غالباً اضطراب را شدیدتر می‌کند، چون حتی با وجود این که نشانه‌ها معمولاً به زحمت برای دیگران محسوس است، فرد می‌ترسد مبادا دیگران هم متوجه اضطرابش بشوند.

همچنین بیماران دچار فوبیای اجتماعی به شدت نگران هستند که مبادا کار اشتباهی بکنند یا حرف نامناسبی بزنند که عواقب ناخوشایند و فاجعه‌باری به دنبال داشته باشد.

بیماران دچار فوبیای اجتماعی سعی می‌کنند از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که ممکن است منجر به تحقیر یا شرمساری آنها بشود، پرهیز کنند. اگر اجتناب ممکن نباشد، فرد موقعیت را تحمل می‌کند، اما به شدت مضطرب و ناراحت می‌شود و سعی می‌کند هر چه سریع‌تر از موقعیت خارج شود. اجتناب از موقعیت‌های متعدد اثر منفی و مخربی بر روابط فردی، زندگی شغلی و توانایی انجام دادن کارهای روزمره باقی می‌گذارد.

فوبیای اجتماعی بر مبنای مشاهده علائم معمول این اختلال تشخیص داده می‌شود، فوبیای اجتماعی عملکرد روزمره بیمار را مختل می‌کند و باعث ناراحتی و نگرانی شدیدی می‌شود. زمانی فرد مبتلا به فوبیای اجتماعی تشخیص داده می‌شود که حداقل در شش ماه گذشته دچار علائم این اختلال باشد.

فهرست علائم

تا به حال برایتان پیش آمده است که هنگام قرار گرفتن در رخدادها یا موقعیت‌های اجتماعی به شدت عصبی یا شرمنده بشوید؟ آیا حضور در موقعیت‌های زیر مضطربتان می‌کند؟

• ملاقات با افراد ناآشنا
• تحت نظر بودن: برای مثال غذا خوردن، حرف زدن با تلفن یا نوشتن در مقابل دیگران
• انجام دادن کاری در جمع

تا به حال به علت فوبیا از حضور در بعضی برنامه‌ها اجتناب کرده‌اید؟ برای مثال تا به حال برایتان پیش آمده که:

• در رخدادها یا برنامه‌های خاصی حاضر نشوید.
• انجام دادن کارهای روزمره، مانند کار کردن، درس خواندن یا دیدن دوستان و خانواده به دلیل اجتناب از حضور در چنین موقعیت‌هایی برایتان سخت شود.

اگر پاسخ‌تان به سالات فوق مثبت است، احتمالاً دچار فوبیای اجتماعی هستید.

علل بروز فوبیای اجتماعی

علل مختلفی می‌تواند باعث ابتلا به فوبیای اجتماعی شود، که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرشت: نوجوانان خجالتی یا سرکوب شده بیشتر مستعد ابتلا به فوبیای اجتماعی هستند. وابستگی شدید، خجالتی بودن، به راحتی گریه کردن و کمرویی شدید کودکان نشان دهنده آن است که کودک سرشتی دارد که می‌تواند منجر به بروز فوبیای اجتماعی شود.
• سابقه خانوادگی: فوبیای اجتماعی می‌تواند ارثی باشد؛ ارثی بودن این اختلال تا حدی به دلیل استعداد ژنتیکی است.
• رفتار آموخته و محیط: برخی بیماران مبتلا به فوبیای اجتماعی بروز این عارضه را پی‌آمد مورد بدرفتاری قرار گرفتن، تحقیر یا شرمنده شدن در جمع (برای مثال حرف زور شنیدن در مدرسه) می‌دانند.

فوبیای خاص

نگرانی یا ترسیدن از موقعیت‌ها، حیوانات یا اشیای خاص غیرعادی نیست. بسیاری از ما وقتی مار یا عنکبوت می‌بینیم، در مکانی بسیار بلند قرار می‌گیریم یا با هواپیما سفر می‌کنیم، مضطرب می‌شویم. ترس واکنش عقلانی ما در موقعیت‌هایی است که امنیت‌مان را تهدید می‌کند.

بااین حال برخی افراد در خطر مربوط به فعالیت‌ها، موقعیت‌ها یا اشیائی که محرک فوبیا هستند، مبالغه می‌کنند و در نتیجه واکنشی غیرمنطقی و اغراق شده به این محرک‌ها نشان می‌دهند. احساس هراس، ترس یا وحشت و دلهره‌ای که بیمار در قبال این محرک‌ها دارد، به هیچ وجه با میزان خطر واقعی تناسب ندارد. گاهی اوقات حتی فکر کردن درباره محرک فوبیا یا دیدن تصویر آن در تلویزیون برای شروع واکنش غیرمنطقی کافی است. این واکنش‌های شدید می‌تواند علامت ابتلا به فوبیای خاص باشد.

اغلب بیماران مبتلا به فوبیای خاص به خوبی می‌دانند که ترس‌هایشان غیرعقلانی یا اغراق‌آمیز است، اما احساس می‌کنند که واکنش اضطرابشان خودکار یا غیرقابل کنترل است. فوبیای خاص غالباً با حمله هراس همراه است و بیمار هنگام حمله با علائم جسمی شدیدی مانند تپش قلب، احساس خفگی، حالت تهوع، غش کردن، سرگیجه، درد قفسه سینه، گر گرفتگی یا لرز و تعریق مواجه می‌شود.

نشانه‌ها و علائم فوبیای خاص

اگر شرایط زیر درباره‌تان صدق می‌کند، احتمالاً به فوبیای خاص مبتلا هستید:

• ترس شدید، مداوم و غیرمنطقی از شیء، موقعیت یا فعالیتی خاص مانند ارتفاع، دیدن خون یا مواجهه با سگ.
• اجتناب از قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که ممکن است در آنها با محرک فوبیا روبه‌رو شوید: برای مثال در خیابانی که ممکن است سگی را در آن ببینید، قدم نمی‌زنید. اگر موقعیت اجتناب‌ناپذیر باشد، هنگام قرار گرفتن در آن موقعیت دچار نگرانی و دلهره شدیدی می‌شوید.
• متوجه می‌شوید که اجتناب یا اضطراب ناشی از قرار گرفتن در چنین موقعیت‌هایی زندگی روزمره را برایتان دشوار می‌سازد، برای مثال نمی‌توانید وظایف شغلی یا تحصیلی‌تان را به درستی انجام بدهید یا معاشرت با دوستان و خانواده برایتان سخت می‌شود.
• اضطراب و اجتناب مداوم است و حداقل 6 ماه استمرار داشته است.

فوبیای خاص به طور کلی به دسته‌های زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

• حیوانی: ترس از حیوانات یا حشرات، مثلاً ترس از سگ یا عنکبوت
• محیط طبیعی: ترس از محیط طبیعی، مثلاً ترس از رعد و برق یا ارتفاع
• خون، تزریق یا آسیب‌دیدگی: ترس از عمل‌های پزشکی تهاجمی، مانند تزریق، یا دیدن خون یا آسیب‌دیدگی
• نوع وضعیتی: ترس از موقعیت‌های خاصی مانند آسانسور، پل یا رانندگی
• انواع دیگر: فوبیاهای خاص دیگر مانند ترس از خفگی یا استفراغ

ممکن است یک نفر به بیش از یک نوع فوبیای خاص مبتلا باشد. فوبیاهای خاص دیگر مانند ترس از سخنرانی در جمع بیشتر به فوبیای اجتماعی مربوط می‌شود. همان طور که گفته شد، ابتلا به فوبیای اجتماعی باعث می‌شود که بیمار به شدت نگران نظر دیگران درباره خود باشد.

فهرست علائم

تا به حال شده است که هنگام روبه‌رو شدن با شیء یا موقعیتی خاص، مثلاً در شرایط زیر به شدت عصبی و مضطرب بشوید؟

• سفر با هواپیما
• قرار گرفتن در مکان‌های بلند
• نزدیک شدن به حیوانات
• تزریق آمپول

تا به حال شده است که به دلیل فوبیا از قرار گرفتن در بعضی موقعیت‌ها اجتناب کنید؟ مثلاً کارهای زیر را انجام بدهید:

• نرفتن به مکان‌های خاص
• تغییر الگوهای شغلی
• مراجعه نکردن به پزشک
• آیا زندگی روزمره، برای مثال کار کردن، درس خواندن یا معاشرت با دوستان و خانواده به دلیل اجتناب از چنین موقعیت‌هایی برایتان دشوار شده است؟

اگر پاسختان به پرسش‌های فوق مثبت است، احتمالاً به فوبیای خاص مبتلا هستید.

علل بروز فوبیای خاص

عامل‌های مختلفی خطر ابتلا به فوبیای خاص را افزایش می‌دهد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرشت: تمایل به خودبازداری و کمرویی در بسیاری از اختلال‌های اضطراب وجود دارد.
• سابقه خانوادگی ابتلا به ناراحتی‌های روانی: فوبیاهای خاص مانند ترس از حیوانات می‌تواند به دلیل استعداد ژنتیکی، ارثی باشد.
• تجربه‌های آسیب زننده: برای مثال شاهد رخدادی آسیب زننده بودن یا تجربه کردن چنین رخدادی مانند گیر افتادن در یک فضای بسته یا گاز گرفته شدن توسط حیوان باعث می‌شود که پس از آن از قرار گرفتن در موقعیت‌های مرتبط یا روبه‌رو شدن با اشیایی که یادآور آن تجربه باشد، به شدت بترسید.

اختلال اضطراب جدایی

اختلال اضطراب جدایی احساس اضطراب شدید و مداومی را توصیف می‌کند که در اثر جدایی فعلی یا قریب‌الوقوع از فرد یا چیزی که به آن دلبستگی داریم و با آن احساس راحتی می‌کنیم، شروع می‌شود. اختلال اضطراب جدایی عموماً در کودکان بروز می‌یابد و می‌تواند اضطراب مزمن مستمری را به مدت بیش از شش هفته القاء کند. بیماران مبتلا به اختلال اضطراب جدایی اضطراب و ناراحتی شدیدی را هنگام جدا شدن از شیء یا فردی که به آن دلبستگی دارند، تجربه می‌کنند.

علائم اضطراب جدایی

علائم اختلال اضطراب جدایی به دو صورت روانی و جسمی بروز می‌یابد. شایع‌ترین علائم روانی اضطراب جدایی به شرح زیر است:

• اضطراب و ناراحتی شدید در زمان جدا شدن از موضوع دلبستگی یا ترک کردن خانه
• نگرانی مداوم درباره از دست دادن موضوع دلبستگی یا آسیب دیدن آن
• نگرانی مستمر درباره تجربه کردن رخدادی که ممکن است منجر به جدایی از موضوع دلبستگی شود.
• به دشواری بیرون رفتن یا امتناع از بیرون رفتن به دلیل ترس از جدایی
• ترس از تنها ماندن یا در کنار نداشتن موضوع دلبستگی
• اکراه و بی‌میلی برای خوابیدن در جایی به جز خانه یا خوابیدن دور از موضوع دلبستگی
• کابوس‌های شبانه درباره جدایی

اختلال اضطراب جدایی می‌تواند با علائم جسمی زیر نیز همراه باشد:

• سردرد
• معده درد
• حالت تهوع
• استفراغ
• شب ادراری

علائم جسمی مرتبط با اضطراب جدایی غالباً در نوجوانان و بزرگسالان مشاهده می‌شود.

اضطراب جدایی در کودکان

اختلال اضطراب جدایی در تمام سنین مشاهده می‌شود، اما این اختلال بالاترین درصد شیوع را در میان کودکان و نوجوانان زیر 18 سال دارد. بی‌میلی شدید کودک برای مدرسه رفتن یکی از نشانه‌های شایع این اختلال در کودکان است. شاید دلیل امتناع کودکان از مدرسه رفتن این باشد که نمی‌خواهند از موضوع دلبستگی‌شان جدا شوند.

کمی مضطرب شدن هنگام جدایی از عامل‌های ایجاد کننده احساس امنیت و خارج شدن از منطقه امن طبیعی است. اضطراب اجتماعی در بازه سنی 3 ـ 4 سال به مشکل بزرگتری تبدیل می‌شود. زمانی که اضطراب جدایی شدید می‌شود و انجام فعالیت‌های روزمره، مانند مدرسه رفتن یا حاضر شدن در محل کار را مختل می‌کند، این احتمال وجود دارد که نگرانی‌های عادی به موردی بالینی از اختلال اضطراب جدایی تبدیل شده باشد.

دیگر عارضه‌های همراه با اضطراب

اختلال وسواس فکری عملی (OCD)

بیمار مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی ترس‌ها و افکار ناخواسته و مزاحم مداومی دارد که باعث بروز اضطراب می‌شود. هرچند فرد می‌داند که افکارش احمقانه است، اما غالباً سعی می‌کند که اضطرابش را با انجام رفتارها یا آیین‌های خاص برطرف کند. برای مثال ترس از میکروب و آلودگی فرد را وادار می‌کند که مدام دست‌ها و لباس‌هایش را بشوید.

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

این اختلال پس از تجربه سوانح و حوادثی مانند جنگ، تصادف، حمله خشونت‌آمیز و فاجعه رخ می‌دهد. این اختلال با علائمی مانند دشواری در رسیدن به آرامش، دیدن رویاهای ناراحت کننده یا فلاش‌بک‌های گذشته و اجتناب از هر آنچه که به آن رخداد مرتبط می‌شود، همراه است. فرد زمانی مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه تشخیص داده می‌شود که حداقل یک ماه دچار علائم باشد.

روش‌های روان درمانی و مشاوره اضطراب در همیار عشق

روش‌های روان درمانی، مشاوره یا گفتگو درمانی در تغییر دادن الگوهای تفکر به بیمار کمک می‌کند تا به این ترتیب بتواند اضطرابش را کنترل کند و نگرانی‌های غیرمنطقی‌اش را کاهش دهد. روش‌های مشاوره موثر گوناگونی برای درمان اضطراب وجود دارد که مشاورین همیار عشق در جلسات مشاوره از آنها استفاده می‌کنند؛ همچنین مشاوره را می‌توان به صورت حضوری یا غیرحضوری انجام داد.

رفتاردرمانی شناختی (CBT)

رفتاردرمانی شناختی (CBT) نوعی روان‌درمانی ساختار یافته است و بر این اصل مبتنی است که شیوه تفکر یعنی شناخت‌ و شیوه عملکرد یعنی رفتارمان بر احساساتمان اثر می‌گذارد. مشاور متخصص در رفتاردرمانی شناختی به بیمار کمک می‌کند تا آن دسته از الگوهای رفتاری و فکری را که احتمال مضطرب شدنش را افزایش می‌دهد یا اجازه نمی‌دهد که بر اضطراب خود غلبه کند، شناسایی کند. بیمار پس از شناسایی الگوهای مضر دامن زننده به اضطراب می‌تواند این الگوها را با الگوهای جدیدی که اضطرابش را کمتر می‌کند و مهارت‌های مقابله‌ایش را  بهبود می‌دهد، جایگزین کند.

برای مثال ممکن است متوجه شوید که درگیر الگوهای فکری فاجعه‌ساز هستید؛ به عبارت دیگر به بدترین اتفاقات ممکن فکر می‌کنید، معتقدید که شرایط بسیار بدتر از چیزی است که به نظر می‌رسد یا انتظار دارید که اوضاع به هم بریزد. رفتاردرمانی شناختی به بیمار یاد می‌دهد که عاقلانه‌تر و منطقی‌تر فکر کند و روی حل مسئله متمرکز شود. اگر با جدیت از قرار گرفتن در بعضی موقعیت‌ها یا روبه‌رو شدن با بعضی چیزها اجتناب می‌کنید، رفتاردرمانی شناختی به شما کمک خواهد کرد تا با ترس‌هایتان روبه‌رو شوید و عاقلانه‌تر در موقعیت‌های محرک اضطراب قرار بگیرید.

مشاورین همیار عشق از تکنیک‌های مختلف رفتاردرمانی شناختی استفاده می‌کنند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تشویق کردن بیمار به شناسایی تفاوت بین نگرانی‌های مفید و غیرمفید
• آموزش روش‌های از بین بردن نگرانی و حل مسئله
• آموزش تکنیک‌های تن‌آرامی و تنفس، به ویژه تمرین‌های شل کننده عضلات، کنترل کردن اضطراب و علائم جسمی تنش

رفتاردرمانی شناختی را می‌توان به صورت حضوری یا غیرحضوری (آنلاین یا تلفنی) و به صورت فردی یا گروهی انجام داد. رفتاردرمانی شناختی غالباً همراه با رفتاردرمانی انجام می‌شود.

رفتاردرمانی

مشاورین ما در صورت لزوم از رفتار درمانی نیز استفاده می‌کنند؛ رفتاردرمانی یکی از مولفه‌های مهم رفتاردرمانی شناختی است، اما برخلاف CBT سعی نمی‌کند باورها و نگرش‌های بیمار را تغییر بدهد، بلکه بیمار را به انجام دادن فعالیت‌های ارضاکننده، خوشایند یا رضایت‌بخش تشویق می‌کند تا به این ترتیب الگوهای اجتناب و نگرانی که اضطراب را تشدید می‌کند، معکوس شود.

اجتناب از موقعیت‌های ترسناک به این معنا است که فرصت روبه‌رو شدن با ترس‌هایتان را از خود می‌گیرید و نمی‌توانید به خودتان ثابت کنید که می‌توانید با این ترس‌ها مقابله کنید، در نتیجه اضطرابتان از بین نمی‌رود. رفتاردرمانی اضطراب عمدتاً مبتنی بر درمانی به نام “مواجهه تدریجی” است. مواجهه درمانی به روش‌های مختلف انجام می‌شود، اما تمام این روش‌ها مبتنی بر روبه‌رو شدن با موضوعات خاصی هستند که بیمار را مضطرب می‌کنند. تجربه مواجهه به بیمار کمک می‌کند تا به جای اجتناب یا فرار از موقعیت‌های ترسناک با آنها مقابله کند و نگرانی‎اش درباره موقعیت محرک اضطراب را عاقلانه بررسی کند.

مشاوره تلفنی و آنلاین همیار عشق برای درمان اختلال اضطراب

مشاوره تلفنی و آنلاین می‌تواند برای بیماران دچار اختلال اضطراب خفیف تا متوسط به انداز خدمات مشاوره حضوری مفید و موثر باشد. مشاوره تلفنی نیز از همان اصول رفتاردرمانی یا رفتاردرمانی شناختی (CBT) پیروی می‌کند؛ ماهیت ساختار یافته این نوع روش‌های درمانی استفاده از آنها را در مشاوره تلفنی و آنلاین مناسب می‌سازد.

مزایای مشاوره تلفنی برای درمان اضطراب

مهم‌ترین مزایای مشاوره تلفنی یا اینترنتی عبارت است از:

• سهولت دسترسی به مشاور
• امکان انجام مشاوره از خانه
• مفید بودن برای بیمارانی که در مناطق روستایی یا دورافتاده زندگی می‌کنند.
• عدم نیاز به مراجعه حضوری

اختلال اضطراب بطور کلی 6 نوع دارد اختلال اضطراب فراگیر، فوبیای خاص، فوبیای اجتماعی، اضطراب جدایی، اختلال اضطراب پس از ضربه یا استرس و اختلال وسواس فکری و عملی که هرکدام از این‌ها نشانه‌ها، علائم و دلایل خاص خود را دارند. زمانیکه فرد برای مدت طولانی نشانه‌های خاصی از اضطراب را تجربه کند جوری که کیفیت زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد حتما باید به مشاور مراجعه کند مشاور می‌تواند با متدهای روانشناسی CBT و رفتار درمانی از طریق مشاوره‌های حضوری و تلفنی فرد را درمان کند.