پایه و اساس ارتباط را نیازهای ما شکل می‌دهد. حتما افرادی را می‌شناسید که توانسته‌اند به بهترین شکل ممکن با دیگران ارتباط برقرار کنند و این نیاز را در خود رفع کنند. شاید خود شما فردی باشید که به دلیل عدم آگاهی و نداشتن فن بیان و مهارت‌های ارتباطی، از برقراری ارتباط اجتناب کرده‌اید. گاهی به سختی ارتباط برقرار کرده‌اید و برای نبودن در جمع و صحبت نکردن، به رفتارهایی پناه برده‌اید که از شما محافظت کند. برای مثال در جمع جایی نشستید که کسی از شما سوالی نپرسد. یکی از مولفه‌های مهم در ارتباط عاطفی، دانستن و فهمیدن فن‌بیان و مهارت‌های ارتباطی است. در این مقاله قصد داریم تا شما را با جزئیات مهارت‌های ارتباطی و اهمیتی که در فرایند ارتباط بین افراد دارد، آشنا کنیم، پس با ما همراه باشید.
اهمیت فن بیان و مهارت‌های ارتباطی
در میان مهارت‌های زندگی، یکی از مهارت‌هایی که بسیار اهمیت دارد، مهارت‌های ارتباطی است. اما به چه علت تا این حد روی این مهارت تاکید شده است؟ چرا در سازمانها و ادارات، ارتباط بین زوجین، مقالات متعدد و… بر این مهارت تاکید داشته‌اند؟ سمینارهای مختلفی در این زمینه برگزار میشود. فن بیان و چگونه صحبت کردن از محتوای کلام نیز مهم‌تر دانسته شده است. پیش از جواب دادن به این سوالات، ابتدا باید شناختی روی مهارت‌های ارتباطی داشته باشیم. یعنی ابتدا بدانیم که معنای آن چیست و سپس متوجه اهمیت آن نیز خواهیم شد.
مهارت ارتباطی چیست؟
هر ارتباطی از سه جزء تشکیل شده است:
- گیرنده
- پیام
- فرستنده
اهمیت فن بیان و مهارت‌های ارتباطی، زمانی آشکار میشود که در هرکدام از این سه بخش مشکل ایجاد شود. برای مثال:
گیرنده: سلام، حالت خوبه؟
پیام: احوالپرسی کردن
فرستنده: جواب نمی‌دهد و یا سربرمی‌گرداند.
این ارتباط از طرف گیرنده قطع شده است. اما چگونه میتوانید به جای قطع ارتباط، با استفاده از فن بیان و مهارت‌های ارتباطی آن را اصلاح کنید؟
گوش دادن فعال و مهارت‌های ارتباطی
ابتدا باید ببینیم چه مسائلی باعث تقویت و رشد ارتباط میشود؟ یکی از موثرترین کارهایی که میتوانید انجام بدهید تا مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنید؛ تمرین گوش دادن فعال است. گوش دادن با شنیدن متفاوت است. شنیدن یک اتفاق فیزیولوژیک است و شما ناخودآگاه صداها را می‌شنوید اما گوش دادن اقدامی است که باید برای آن تمرکز کنید. باید توجه کنید که طرف مقابلتان دقیقا چه می‌گوید. یکی از مسائلی که باعث تخریب رابطه عاطفی میشود، مساله عدم توجه و تمرکز به صحبت‌های طرف مقابل است.
چه موانعی سر راه ارتباط درست وجود دارد؟
موانع ارتباط موثر و نداشتن مهارت‌های ارتباطی به سه دسته کلی تقسیم میشود:
- قضاوت کردن
- راه حل دادن
- عدم تطبیق درست زمانی و مکانی
قضاوت کردن
شاید یکی از مهم‌ترین موانع سر راه ارتباط قضاوت کردن باشد. حتما برای شما پیش آمده که در هنگام صحبت با طرف مقابلتان ترس از قضاوت شدن داشته‌اید و یا برعکس خودتان او را قضاوت کرده باشید. ممکن است پیش از اتمام صحبت او، شما ذهن‌خوانی کنید که منظور طرف مقابل را فهمیده‌اید و اجازه توضیح به او را ندهید و دچار سوءتفاهم بشوید. در صورتی که مقصود شریک عاطفی شما چیز دیگری بوده است. ممکن است شما در ذهن خود به دنبال چگونگی پاسخ به صحبت‌های او باشید. گاهی امکان این وجود دارد که سریعاً بخواهید طرف مقابل صحبت‌هایش را تمام کند، به همین دلیل به حرف‌های او توجه و تمرکز نمی‌کنید. تجربه‌های قبلی خودتان نیز میتواند در روند قضاوت کردن موثر باشد.
راه حل دادن
گاهی در هنگام صحبت با شریک عاطفی‌تان متوجه می‌شوید که در هنگام گوش دادن به او، به دنبال راه حل دادن به او هستید! درحالی که طرف مقابلتان فقط به دنبال توجه شما بوده است نه راه‌حل! حتی گاهی به فکر نصیحت کردن او هستید و این مساله به صورت واقعی میتواند باعث تخریب رابطه موثر شود.
عدم تطبیق درست زمانی و مکانی
گاهی شما در زمان و مکان نادرستی با شریک عاطفی‌تان شروع به صحبت میکنید. خستگی، سروصدا و نداشتن تمرکز در لحظه ارتباط باعث میشود مقصود درستی از کلام شما برداشت نشود. پس به زمان و مکان صحبت کردن دقت داشته باشید. زمانی را در نظر بگیرید که هردوی شما در وضعیت مناسبی قرار گرفته باشید و در فضای آرام‌بخشی صحبت کنید. بخصوص اگر قرار است در مورد مساله مهمی صحبت کنید، باید به این نکته توجه ویژه داشته باشید که نبودن فضا و زمان درست، باعث نتیجه نادرستی در ارتباط میشود.
موانع دیگر در مهارت‌های ارتباطی
گاهی ممکن است اصلاً مساله مورد صحبت برای شما یا شریک عاطفی‌تان مورد علاقه نباشد. دوست ندارید زمان خود را برای صحبت در مورد آن موضوع، اختصاص دهید. میتوانید این مساله را به طرف مقابلتان بگویید: من حس خوبی ندارم که در این مورد صحبت کنیم، امکانش هست موضوع صحبت رو عوض کنیم؟
ذهن شما ممکن است درگیر مسائل شخصی‌تان باشد و نتوانید در آن لحظه به صحبت شریک عاطفی‌تان توجه لازم را داشته باشید. بهتر است برای احترام گذاشتن به او، این مساله را عنوان کنید که در حال حاضر امکان شنیدن صحبت‌های او را ندارید و حتما یک زمان دیگر برای صحبت در نظر بگیرید.
گاهی داشتن یکسری تعصبات و عقاید، اجازه تمرکز روی صحبت شریک عاطفی‌تان را نمی‌دهد. بهتر است بدانید که قرار نیست شما صددرصد با عقاید او موافق باشید. شما گوش می‌دهید و نظر خود را نیز بیان میکنید. بدون اینکه به عشقتان توهینی کنید یا او را از خود دور کنید.
10 راه‌حل برای داشتن فن بیان و مهارت‌های ارتباطی در رابطه عاطفی؟
- در ابتدا موانع گوش دادن فعال خود را شناسایی کنید و ببینید در چه زمان‌ها و مکان‌هایی تمرکز کافی برای شنیدن صحبت طرف مقابلتان را نداشته‌اید. شناسایی این موقعیت‌ها به شما و رابطه‌تان کمک می‌کند که بتوانید مدیریت بهتری داشته باشید.
- در انتهای صحبت عشقتان، حتماً از او سوال بپرسید. این سوال نباید شبیه به بازجویی باشد، بلکه می‌خواهیم با پرسیدن سوال، او متوجه شود که شما به صورت کامل به او توجه داشته‌اید.
- زمانی که بخشی از صحبت‌های طرف مقابل را متوجه نشدید حتما از او بخواهید مجددا حرفش را تکرار کند.
- در هنگام شنیدن صحبت‌های طرف مقابل، اگر ذهن‌تان مشغول قضاوت شد، حتماً این مساله را با او در میان بگذارید: “الان که به حرفات گوش میدم فکری تو ذهنم اومده که تو بخاطر موضوع قبلی هنوز ناراحتی، برای همین اینجوری باهام صحبت میکنی”. این فکر من چقدر درسته؟ به این صورت شما این فرصت را به عشقتان می‌دهید تا سوءتفاهم‌های احتمالی را برطرف کند.
- نکته مهم در داشتن فن‌بیان مناسب، مدیریت استرس است. ریشه شروع استرس از یک تغییر است. حتی شنیدن یک صحبت میتواند برای شما استرس‌آور باشد. بنابراین باید پیش از شروع استرس برای آن چاره‌ای اندیشید. ابتدا بدانید که استرس یک مکانیزم طبیعی است. اگر میتوانید پیش از شروع صحبت و یا قرارگیری در یک موقعیت استرس‌آور، با مشاوران همیار عشق مشاوره داشته باشید.
- سعی کنید برای تقویت مهارت فن‌بیان خود حتماً با دوستان و اطرافیانتان زیاد صحبت کنید. جلوی آینه بایستید، صدای خود را ضبط کنید و ایرادات و ضعف صدای خود را پیدا کنید. واژگان را صحیح تلفظ کنید تا در هنگام صحبت کردن، اعتماد به نفستان کاهش پیدا نکند.
- یکی از کلیدهای موفقیت در داشتن فن بیان خوب، بالا بودن میزان مطالعه است. سعی کنید برای بالا بردن دایره واژگان خود و افزایش راه‌های حل مساله، حتماً مطالعه خود را افزایش دهید.
- داشتن اعتماد به نفس برای هر ارتباطی ضروری و حیاتی است. اگر فکر میکنید اعتماد به نفس لازم برای صحبت کردن و یا حتی شنیدن صحبت‌های طرف مقابل را ندارید، حتما روی این موضوع کار کنید و نگذارید نداشتن یا ضعف در اعتماد به نفس ذهنیت منفی در مورد خودتان ایجاد کند.
- زمانی که موضوعی را برای صحبت انتخاب میکنید، هم روی آن موضوع تسلط داشته باشید و هم به آن موضوع؛ باور داشته باشید تا اگر سوالاتی در مورد موضوع صحبت‌تان پرسیده شد، پاسخی برای آن داشته باشید.
- به رفتارهای غیرکلامی خود توجه داشته باشید. در هنگام صحبت، ما فقط با زبان و کلام با دیگران ارتباط نمی‌گیریم، بلکه قسمت مهم ارتباط، بخش ارتباط غیرکلامی و زبان بدن ماست. فرض کنید زمان صحبت ارتباط چشمی خود را از طرف مقابل بگیرید! یا زاویه نگاه‌تان به او نباشد، در حال خواندن کتاب باشید و یا تلویزیون ببینید! این‌ها پیام‌های پنهانی‌ای برای طرف مقابل ارسال می‌کند که شما به او توجه نمی‌کنید. پس برای تقویت مهارت‌های ارتباطی‌تان حتماً به زبان غیرکلامی خود آگاه باشید.
خدمات مشاوره‌ای همیار عشق در زمینه فن بیان و مهارت‌های ارتباطی
اشاره کردیم که از بنیادی‌ترین نیازهای بشر، ارتباط است. ارتباط بدون داشتن مهارت‌های ارتباطی و فن بیان برای صحبت کردن، سرشار از سوءتفاهم خواهد بود. گاهی ممکن است برای جذب شخصی که به او علاقه دارید، نتوانید به درستی صحبت کنید و با داشتن زبان بدن نامناسب و یا کلام نادرست او را از خود برانید. میتوانید در این زمینه با شرکت در دوره جذب عشق از آشنایی تا ازدواج از همراهی مشاوران متخصص در همیار عشق بهره‌مند باشید.
برای رزرو نوبت مشاوره
میتوایند با شماره تلفن 02122024728 تماس بگیرید
به شماره 09035714068 در واتساپ یا تلگرام پیام دهید
ویا بصورت اینترنتی در روز و زمان دلخواه خود نوبت مشاوره‌تان رزرو کنید.
فن بیان و مهارت‌های ارتباطی از جمله مسائلی است که در چندسال گذشته، هم افراد و هم سازمانها روی آن تاکید داشته‌اند.دلیل اهمیت این مساله، محوری بودن اهمیت ارتباط برای انسان‌هاست. در این مقاله کوشیدیم تا شما را با معنای ارتباط، اهمیت آن، مهارت‌های ارتباط مهمی مثل گوش دادن فعال آشنا کنیم. اهمیت ارتباط از آنجایی مشخص میشود که آسیب در هر بخش ارتباط میتواند ذهن ما را به خود مشغول کند. نکته مهم دیگر، بررسی موانع گوش دادن فعال بود که باعث میشود رابطه به صورت جدی تخریب شود. که یکی از مهم‌ترین این موانع، قضاوت کردن است. در ادامه 10 راهکار برای تقویت فن بیان و مهارت‌های ارتباطی گفته شد که شما میتوانید با توجه به شرایط خودتان از آن استفاده کنید. در این راهکارها توصیه شد تا ابتدا موانع ارتباطی خود را بشناسید، به صحبت‌های عشقتان توجه کنید. حتماً از او سوال بپرسید تا او متوجه شود که به او توجه داشته‌اید، در نهایت از اهمیت رفتارهای غیرکلامی خود آگاه باشید.
سوالات متداول
1- یک ارتباط خوب باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
- شفاف باشد
- مختصر باشد
- صحیح و درست باشد
- کامل باشد
- مودبانه و محترمانه باشد
2- مهارت‌های ارتباطی در محل کار چگونه باید باشد؟
اگر می‌خواهید در محل کار مهارت‌های ارتباطی قوی داشته باشید باید این موارد را رعایت کنید:
- شنونده خوبی باشید
- زبان بدن خوبی داشته باشید تا ارتباط غیرکلامی خوبی برقرار کنید
- باید واضح و خلاصه صحبت کنید
- با همکاران دوست باشید یعنی دوستانه رفتار کنید و صحبت کنید
- اعتماد به نفس داشته باشید
- همدلی کنید
- به صحبت‌های همکاران یا مدیر توجه کنید
3- هدف از ارتباط برقرار کردن با دیگران چیست؟
هدف از ارتباط برقرار کردن با دیگران تبادل اطلاعات و فهمیدن و درک کردن یکدیگر است.
4- چگونه مهارت‌های اجتماعی‌ام را تقویت کنم؟
- مانند یک فرد اجتماعی رفتار کنید.
- از جمع‌های کوچک شروع کنید.
- سوالاتی از دیگران بپرسید که بتوانید گفتگوی باز و خوبی را آغاز کنید یعنی سوالات محدود و تک کلمه‌ای نپرسید.
- دیگران را تشویق کنید در مورد خودشان صحبت کنند.
- برای خودتان هدف ایجاد کنید یعنی زندگی هدفمند داشته باشید.
- کتاب‌هایی درباره مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی مطالعه کنید.
- اخلاق خوب داشتن را تمرین کنید.
5- من یک درون‌گرا هستم، چطور مهارت‌های ارتباطی‌ام را تقویت کنم؟
اگر یک درون‌گرا هستید، این موارد را تمرین کنید:
- سعی کنید بیرون بروید و با دیگران معاشرت کنید حتی اگر تمایل ندارید.
- خودتان شروع کننده صحبت باشید.
- از قبل آمادگی صحبت کردن در آن جمع را داشته باشید.
- در تنهایی خودتان را شارژ کنید تا در اجتماع هم پرانرژی باشید.
6- چه چیزی باعث میشود یک فرد مهارت‌های ارتباطی ضعیفی داشته باشد؟
معمولا علت اصلی آن ناآگاهی است. وقتی فرد این مهارت را نیاموخته است، مسلما نمی‌تواند آن را اجرا کند.
7- نشانه‌های داشتن مهارت‌های ارتباطی ضعیف کدام‌اند؟
- احساس میکنید وصله ناجور جمع هستید.
- معمولا تصادفا چیزهای اشتباهی می‌گویید که بعدا از گفتن آنها پشیمان می‌شوید.
- معمولا زیاد در ارتباطات سکوت میکنید یعنی به جای گفتگو کردن از سکوت استفاده میکنید.
8- آیا این طبیعیه که دوست ندارم ارتباطات اجتماعی داشته باشم؟
انسان موجودی اجتماعی است پس این طبیعی نیست که شما تمایل افراطی و مداوم به تنهایی داشته باشید. باید این مشکل را در خودتان به کمک مشاور ریشه یابی و حل کنید.
9- آیا همه افراد درون گرا مهارت‌های ارتباطی ضعیف دارند؟
خیر لزوما همه افراد درون گرا مهارت‌های ارتباطی ضعیف ندارند. درون گرایی نوعی تیپ شخصیتی است و عیب و ایراد نیست یعنی نقاط ضعف و قوت خاص خودش را دارد.
پرسش و پاسخ کوتاه