تفاوت بین زن و مرد و علاقه به شناخت این تفاوت‌ها سابقه طولانی دارد و با وجود گذشت هزاران سال از پیدایش انسان روی کره زمین هنوز این علاقه و تلاش برای شناخت بهتر زن و مرد نه تنها از بین نرفته بلکه بیشتر هم شده است. امروزه کمتر کسی وجود دارد که بتواند ادعا کند زن و مرد هیچ تفاوتی باهم ندارند و کاملا شبیه هم هستند. زن و مردها از لحاظ فیزولوزیک، شناختی و شخصیتی تفاوت‌هایی دارند که برای شناخت بهترشان لازم است آنها را بدانیم. در ادامه این تفاوت‌ها را به شما معرفی می‌کنیم.

شناخت ویژگی های زیستی و ساختمان بدن زن و مرد

ساختمان جنسی

مهم‌ترین تفاوت زیستی زن و مرد تفاوت دستگاه تناسلی و تولید مثل بین آنهاست که خودش مسبب بسیاری تفاوت‌های روانی و شناختی دیگر هم می‌شود. اسپرم‌ و تخمک در زن و مرد از نظر شکل، اندازه و تعداد کاملا متفاوت هستند. بلوغ‌ جنسی‌ معمولا در دخترها زودتر از پسرها شروع می‌شود و همچنین توان‌ باروري‌ مردان از نظر سنی از زن‌ها بیشتر است و تا حدود 80 سالگی می‌تواند ادامه داشته باشد در حالی که زن‌ها معمولا بعد از 50 سالگی و یائسگی این توان را از دست می‌دهند.

تفاوت در رابطه جنسی

زن و مرد از لحاظ زیستی و روانی در رابطه جنسی متفاوت هستند. رابطه جنسی را به چهار مرحله تحریک، برانگیختگی، اوج لذت و آرامش تقسیم می‌کنیم که در هر چهار مرحله زن و مرد متفاوت هستند. در مرحله تحریک در مردان نعوظ و در زنان قسمت داخلی مهبل پهن‌تر شده و کلیتوریس بزرگ می‌شود. در مرحله برانگیختگی غده‌های آلت مردانه متورم و بیضه‌ها بزرگ می‌شوند. در زنان قسمت خارجی مهبل جمع و کلیتوریس منقبض می‌شود. در مرحله اوج لذت جنسی یا ارگاسم مردان به انزال می‌رسند و آلت مردانه جمع شده که اسپرم‌ها و منی را دفع کند و در زنان نیز، مهبل شروع به انجام یک سری انقباضات منظم می‌کند و نهایتا در در مرحله آخر آلت مردانه و زنانه به وضعیت قبلی برمی‌گردد.

ویژگی‌های اسکلتی و عضلانی

تفاوت اسکلتی در زن و مرد در چهار قسمت جمجمه، شانه، قفسه سینه و لگن است. لگن زنان کوتاه‌تر و پهن‌تر از مردان است. جمجمه زنان نسبت به مردان گردتر و در قسمت فرق سر باریک‌تر است و همچنین در مردها قفسه سینه و کتف‌ها عریض‌تر هستند و به طور کلی مجموع استخوان‌های آنها از زن‌ها سنگین‌تر است. از طرفی وجود هورمون تستسترون در مردان باعث قدرت عضلانی بیشتری در آنها شده است.

هورمون‌های جنسی

هورمون های جنسی در میزان قدرت جنسی مردان و زنان نقش دارند. این هورمون‌ها در زنان و مردان کاملا از نظر میزان ترشح متفاوت هستند. به عنوان مثال تستسترون در بدن هر دو وجود دارد و در افزایش قدرت جنسی هر دو موثر است اما میزان آن در مردان 5 برابر زنان است به همین دلیل به آن هورمون مردانه هم می‌گویند از طرفی استروژن هورمونی زنانه به شمار می‌آید و در طول چرخه‌های قاعدگی زنان ترشح می‌شود. همچنین پروژسترون، اکسی توسین و پرولاکتین از هورمون‌هایی هستند که در جنس زن نقش مهمی دارند.

شناخت ویژگی های روانی زن و مرد

شخصیت

شخصیت از بنیادی‌ترین مفاهیم روانشناسی است که نه تنها موجب تمایز فرد از دیگران می‌شود بلکه در زن و مرد نیز از تفاوت‌های قابل توجهی برخوردار است و باعث می‌شود زن و مرد از نظر افکار، هیجانات و رفتارها با هم متفاوت باشند. به عنوان مثال تحقیقات نشان داده مردان به طور کلی کنجکاوتر و زنان محتاط‌تر هستند، مردها کلی‌نگر و زنان به جزئیات اهمیت بیشتری می‌دهند. قدرت زنان در مسائل کلامی بهتر است، پرخاشگری در مردان به دلیل وجود هورمون تستسترون بالاتر است، زنان رفتارهای افسرده‌وار بیشتری از خود نشان می‌دهند، روابط در زنان و برقراری عدالت در مردان اهمیت بیشتری دارد و….  البته لازم به ذکر است این تفاوت‌ها را به هیچ عنوان نباید قطعی دانست یا برچسب بهتر و بدتر به آنها زد اما آگاهی از این ویژگی‌ها قطعا در شناخت بهتر زنان و مردان به ما کمک بیشتری می‌کند.

رشد اخلاقی در زن و مرد

تحقیقات نشان داده پایه اخلاقي‌ زنان‌ عمدتا به‌ روابط‌ بين‌ فردي‌ توجه‌ بیشتری دارد و احساس مسئولیت و از خودگذشتگی بیشتری در رفتارشان نسبت به دیگران نشان می‌دهند. از طرف دیگر برای مردان استقلال و شایستگی مبنای قضاوت اخلاقی قرار می‌گیرد و توجه بیشتری به عدالت دارند. پژوهش‌ها حاکی از آن است پسران نوجوان بیشتر از دختران از مسائل اخلاقی سرپیچی می‌کنند و به طور کلی زنان با وجودی که احساسات را درگیر مسائل اخلاقی می‌کنند اما نسبت به آن سخت‌گیرتر هستند.

عواطف و احساسات

بروز احساسات در زنان و مردان از یکدیگر متفاوت است. برخلاف تصور عموم که فکر می‌کنند احساسات از خصوصیات زنانه به حساب می‌آید، اما مردان هم به اندازه زنان احساسات پیچیده‌ای دارند و تجربیات عاطفی مشابهی را از سر می‌گذرانند. هوش عاطفی مردان و زنان تقریبا به یک اندازه است اما به گفته دکتر کلمن، روانشناس مربوط به این حوزه احساسات در زندگی مردان در پشت سر و در زندگی زنان در پیش رو قرار دارند. در واقع زنان با عواطف خود بیشتر در ارتباط هستند، در حالی که مردان باید روی این قضیه متمرکز شوند تا بتوانند احساسات مشابهی را تجربه کنند. این تفاوت به مغز زنان و مردان مربوط است ارتباط بین نیم کره چپ مغز و نیم کره راست مغز در زنان قوی‌تر است، بنابراین می‌توانند به راحتی بین دو نیم کره از حالت منطقی به احساسی حرکت کنند. اما در مردان این ارتباط  به اندازه زنان قوی نیست که باعث می‌شود دسترسی به احساسات برای مردها به نسبت زن‌ها سریع و ساده نباشد.

هیجانات

منبع اصلی تفاوت زن و مرد در هیجانات، تفاوت‌های فیزیولوژیکی آنهاست. اکثرا  مردان، هیجاناتی مثل خشم و ناامیدی را بیشتر از هیجاناتی مانند افسردگی، تجربه و ابراز می‌کنند. شدت هیجان‌ها در زنان باعث می‌شود که آنها سریع‌تر بتوانند تغییرات احساسی و هیجانی خودشان و دیگران را حس نمایند و آسان‌تر افکار و احساسات خود را با دیگران سازگار کنند. همچنین مردان هیجان‌های خود را برای افراد معدودتری و با شدت کمتری ابراز می‌کنند.

عشق در زنان و مردان

تفاوت در عاشق شدن و عشق ورزیدن بین زنان و مردان، به تفاوت در نوع نگاه آنها به زندگی بر می‌گردد. معمولا زن‌ها مرد را به عنوان تکیه‌گاه خود تصور می‌کنند. اما، مردان عاشق دلشان می‌خواهد خود را در نقش قهرمان و حامی تصور کنند. تحقیقات نشان داده یکی از جنبه‌های عشق در زنان، نیاز به مراقبت شدن توسط مرد است. این تفاوت‌ها در بعد  ابراز عشق هم به میزان قابل توجهی تفاوت دارد. به همین علت، ابراز عشق و احساسات در زنان معمولا با احساسات منفی‌تری مثل نگرانی، حسادت، گریه کردن و دلهره و در مردان احساس قدرت و تسلط همراه است.

شناخت ویژگی‌های شناختی زن و مرد

هوش

به طور کلی در بین هوش زن و مرد تفاوت‌هایی وجود دارد و نمی‌توان تمایزهای مغزی و ژنتیکی زن و مرد را در این زمینه نادیده گرفت اما این موضوع بیشتر وابسته به عوامل ژنتیک، شیوه آموزش و نظام تربیتی زن و مرد است و قطعا استثنائاتی وجود دارد. به طور کلی هوش را  به حوزه‌هایی مثل هوش عملکردی، هوش ریاضی، هوش کلامی، هوش هیجانی تقسیم‌بندی می‌کنند که ضریب هوشی کلی انسان را براساس آن تعریف می‌کنند و ممکن است بین زن و مرد در هر کدام از آنها تفاوت‌هایی وجود داشته باشد مثلا میانگین عملکرد زن‌ها در هوش کلامی بالاتر است و مرها هوش عملکردی بهتری دارند.

حافظه

دخترها در مسائل مربوط به حافظه بهتر عمل می کنند به خصوص در حافظه کلامی و این موضوع بعد از بلوغ و رسیدن به مرحله بزرگسالی هم ادامه دارد. با وجود اینکه زن‌ها بعد از یائسگی با مشکلاتی مثل فراموشی و تنبلی مغز دست و پنجه نرم می‌کنند اما اگر مغزشان به صورت طبیعی سیر کهولت خود را سپری کرده باشد از مردان هم سن و سال خود کارکرد بهتری در حافظه دارند.

مهارت‌های کلامی

قدرت زن‌ها در مهارت‌های کلامی یکی از شاخص‌ترین تفاوت‌های جنسیتی بین زنان و مردان است. برتری توانایی کلامی زنان از نظر مغزی و روانی از دوران کودکی آغاز می‌شود. تفاوت‌های کلامی در زن و مرد از لحاظ کیفیت بررسی شده است. گنجینه واژگان خانم‌ها بیشتر از آقایان است و در مقابل مردها از کلمات سخت‌تری در گفتار استفاده می‌کنند. درک رفتار کلامی دیگران نیز در خانم‌ها بالاتر است از طرفی بار معنایی لغات برای زنان کمت از مردان است و کلمات را بیشتر برای ابراز احساسات خود به کار می‌برند.