ما به دنیا میآییم، رشد میکنیم، در مدرسه تلاش میکنیم، سعی میکنیم رشته خوبی قبول شویم، نمرات خوب بگیریم کار خوب پیدا کنیم و ساعات زیادی از عمرمان را در کار کردن و تلاش کردن میگذرانیم. چرا؟! آیا همه این تلاشها برای داشتن یک زندگی خوب نیست؟ اما این زندگی خوب چیست؟ چه ویژگیهایی دارد؟ چطور میشود آن را به دست آورد و ما برای داشتن یک زندگی خوب چقدر توانا هستیم؟ اینها سوالات مهمی است که در این مقاله به آن پرداختهایم.
چند نکته مهم درباره زندگی خوب؟
شاید مانند هر مقاله دیگری منتظر بودید در ابتدا تعریف یک زندگی خوب را برایتان بیاوریم، ولی با خواندن ویژگیهای مهمی که در زیر برایتان آوردهایم متوجه میشوید زندگی خوب تعریف واحد ندارد و برای هر کس یک معنای خاص دارد. اما به طور کلی ویژگی های مهم آن و مواردی که لازم است برای داشتن یک زندگی خوب داشته باشید را برایتان شرح خواهیم داد.
زندگی خوب برای هرکس منحصر به فرد است
مهمترین ویژگی یک زندگی خوب، این است که منحصر به فرد و مخصوص خود شماست! به هیچ عنوان نباید زنگی خوب دیگران را با آنچه در رویای خودتان دارید مقایسه کنید! برای یک فرد برونگرا، زندگی خوب یعنی توانایی رفتن به سفرهای مختلف با دوستان، آشنا شدن با دیگران و دست یابی به هیجانهای رنگارنگ اما شاید برای یک فرد درونگرا رفتن به سفرهای تک نفره و داشتن یک کلوکسین از کتابهای رنگارنگ تعریف یک زندگی خوب باشد! فردی حالش با پول خوب است و فرد دیگری دوست دارد بتواند تحصیلات عالی داشته باشد تا زندگی خوبی را تجربه کند! پس همین ابتدای مقاله تمام شعارهایی که از داشتن یک زندگی خوب شنیدهاید دور بریزید! شعار زندگی خوبتان را خودتان باید بسازید. قرار نیست شبیه به بقیه زندگی کنید تا زندگی خوبی داشته باشید!
محیط و دیگران نقش مستقیم در ساخت زندگی خوب دارند
یکی از ویژگیهای مهمی که در داشتن زندگی خوب باید در نظر بگیرید این است که شما در ساخت زندگی، چه خوب چه با ویژگیهای ناخوشایند تنها نیستید. همه بار ساختن یک زندگی خوب روی شانههای شما نیست. اینکه شما در کجای این کره خاکی به دنیا بیایید، چه خانواده و فرهنگی داشته باشید، چه جامعهای داشته باشید و حتی در چه مقطعی از تاریخ باشید همه و همه میزان داشتن یک زندگی خوب اثر مستقیم دارند! شاید گاهی برای داشتن یک زندگی خوب لازم باشد با شرایط ناخوشایند کنار بیایید یا تاب آوری بالایی داشته باشید تا اوضاع روحیتان خوب باشد شاید هم گاهی تلاش چندانی نیاز نداشته باشید! به همین علت است که پیش تر گفتیم زندگی خوب برای هرکس منحصر به فرد است. داشتن یک زندگی خوب برای فردی که در قحطی و جنگ است شاید به اندازه داشتن یک سرپناه امن باشد و برای فردی دیگر آرزوی داشتن سفر به کره ماه! پس محیط و جامعه را دست کم نگیرید.
زندگی خوب میتواند دائمی نباشد
زندگی خوب میتواند همیشگی نباشد، هر کدام از ما ممکن است در مقطعی از زندگی آرامش و رفاه داشته باشیم و برعکس در مقاطعی از زندگی چالشهایی داشته باشیم که برای حلش به مشکل بربخوریم. شرایط خوب و بد در زندگی ما دائمی نیست و نباید انتظار داشته باشیم همیشه همه چیز بر وفق مراد ما باشد. ما تنها میتوانیم تلاش کنیم که تا جای ممکن زندگی برای ما قابل پیشبینی باشد و در جهت اهدافمان در حرکت باشیم.
مواد لازم برای داشتن یک زندگی خوب!
خودشناسی
تا زمانی که ندانید که هستید و چه میخواهید چطور میخواهید زندگی خوبی بسازید؟ همانطور که گفتیم زندگی خوب برای هرکس منحصر به فرد است، این منحصر به فرد بودن را فقط با شناخت خودتان میتوانید به دست آورید. چرا وقتی پروتکلها و روشهای مشخصی برای شناخت خود وجود دارد این کار را با آزمون و خطا پیش ببرید؟ شما میتوانید با خودشناسی پی ببرید که همسر ایدهآل تان چطور شخصی باید باشد، چرا باید با صرف هزینه زمانی، مالی، عاطفی و … به این موضوع پی ببرید؟ اگر قدم به قدم اهدافتان را با شناخت خودتان و ایده آلهایتان پیش ببرید زندگی خوب برای شما تداوم بیشتری دارد! در واقع خودشناسی نقشه راه شماست برای داشتن زندگی خوب!
زندگی اجتماعی
اینکه “انسان یک موجودی اجتماعی” است شعار نیست! انسان ذاتا اجتماعی است و این موضوع خیلی جدی است. حتی منزویترین افراد هم که دارای دوری گزینی مرضی هستند و از نظر روانشناسی نیازمند مداخله بالینی میباشند افرادی اجتماعی هستند! بنابراین شما نمیتوانید خودتان را در اتاق حبس کنید، با کسی در ارتباط نباشید و توقع داشته باشید زندگی خوبی داشته باشید. شاید یک نفر با یک دوست حالش خوب باشد یک نفر نیاز به 10 دوست داشته باشد! مهم نیست، این بستگی به خلق و خوی شما دارد، شاید یک نفر حتی دلش دوستی نخواهد اما بین اجتماع باشد و با همکاران و آشنایانش در ارتباط باشد. فرقی ندارد در هر صورت شما به عنوان یک انسان نیاز دارد زندگی اجتماعی داشته باشید. میزانش را خودتان و ویژگیهای شخصیتان تعیین میکند اما ذات قضیه را نمیتوانید عوض کنید. داشتن دوستان خوب، ارتباط با آشنایانی که از وجودشان لذت میبرید، بودن در بین همکاران حتی پیاده روی در پارکی که باعث دیدن اشخاص دیگر میشود به شما در داشتن زندگی خوب کمک میکند.
مفید بودن
تحقیقات نشان داده افرادی که احساس مفید بودن میکنند رضایت از زندگی بالاتری را تجربه میکنند. برای داشتن یک زندگی خوب لازم است وجودتان از نظر خودتان مفید باشد! آیا مفید بودن در این است که شما یک مدرسه بسازید؟ یا روزها در خیابان راه بروید و تا جایی که میتوانید هرکس را دیدید به او کمک کنید؟ خیر! اینها بسیار کارهای مفید و آرام بخشی است اما همه چنین امکانی ندارند و قرار هم نیست فقط چنین مواردی در شما ایجاد حس مفید بودن بکند! گاهی گرفتن یک نمره خوب، پختن یک غذای خوشمزه برای همسر یا فرزندتان، تبریک پیامک تولد برای مادرتان و … باعث میشود شما آدم مفیدی باشید! دنبال کارهای عجیب و خارق العاده نباشید، شما حتی با پرورش چند گل ساده در گوشه دنج تراس منزلتان در حال انجام کار مفیدی هستید! پس دست به کار شوید.
معنا داشتن زندگی
بی معنایی و آثار مخربش در زندگی یکی از مواردی است که تمام رویکردهای روانشناسی روی آن تاکید دارند حتی رویکردهایی که به یکدیگر انتقاد دارند! افرادی که به پوچی رسیدهاند دستهایاز افراد هستند که می توان گفت راهی برای داشتن زندگی خوب ندارند زیرا چیزی برایشان در زندگی اهمیت ندارد! احساس پوچی در واقع فلج کننده زندگی روانی یک شخص است و از آنجا به بعد زندگی برایش نباتی خواهد بود. بنابراین اگر احساس پوچی میکنید و زندگی برایتان معنایی ندارد دنبال زندگی خوب نباشید، ابتدا باید این احساس پوچی را برطرف کنید. روانشناسان میتوانند ریشه به وجود آمدن این احساس را در شما پیدا و برطرف کنند، می دانیم همین احساس پوچی در شما باعث می شود حتی برای برطرف کردن این حال و هوا قدمی برندارید اما یک بار امتحان کنید، شاید زندگی زیباتر شد!
خانواده
خانواده یک تیغ دو لبه برای داشتن یک زندگی خوب است. وقتی ارتباط شما و خانوادهتان خوب باشد تاب آوریتان در حل مشکلات مختلف بالاتر است و زندگی شادتری خواهید داشت، تحقیقات نشان داده افرادی که زندگی خانوادگی خوشایندی ندارند، ارتباط محکمی با خانواده ندارند و اغلب در مشکلات خانوادگی بودهاند تنشهای بیشتری را در امور مختلف تجربه خواهند کرد. برای داشتن یک زندگی خوب باید بتوانید روابط خانوادگیتان را مدیریت کنید، شاید مشکلاتی بینتان وجود داشته باشد، نگذارید حل نشده باقی بماند، اثر رابطه خانواده روی روح و روان شما را تحقیقات بسیار زیادی تایید کردهاند به علم پشت نکنید و تصور نمنید میتوانید با قطع رابطه بدون ریشه مشکل آرام میشوید.
سلامتی جسمی
زندگی خوب بدون سلامت جسمی معنایی ندارد، به قول معروف”عقل سالم در بدن سالم”، متاسفانه خیلی از ما تا زمانی که مشکلی وجود نداشته باشد، دردی سراغمان نیاید یا آسیبی نبینیم سراغ رسیدگی به جسممان نمیرویم. افراد کمی هستند که قبل از پیش آمدن مشکل چکآپهای جسمی شان را هر 6 ماه یکبار میدهند. حتی برخی دردهای خفیف مانند سر دردهای مقطعی، دل پیچه و … جدی گرفته نمیشوند غافل از اینکه همین دردهای کوچک و مقطعی در حال خراب کردن کیفیت زندگی خوب ما هستند.
سلامتی روحی
در بالا اشاره کردیم سلامت جسمی در برخی افراد جدی گرفته نمیشود، چندین برابر این بیتفاوتی را افراد به سلامت روحیشان دارند! اگر سلامت جسمی زنگ هشدارهایی مانند درد دارد، خیلی از مشکلات روحی و روانی دارای زنگ هشدار نیستند البته برای افراد عادی که به این نشانه ها عادت کردهاند زنگ هشداری وجود ندارد، علائمی مانند خشم، حسادت، وسواس، بیانگیزگی، غم، بی حوصلگی، احساس پوچی، نفرت و … همه و همه با قدرت کیفیت زندگی شما را پایین میآورد و آنها را عادی میپندارید. ناراحتیهای روحی درد ندارد اما گاهی از یک بیماری جسمی برای بهم زدن زندگی خوب شما قویتر هستند.
رفاه مالی معقول
جمله “پول همه چیز نیست” درست است اما همه ماجرا این نیست! بله پول همه چیز نیست اما بدون داشتن حداقل رفاه مالی داشتن زندگی خوب تحت الشعاع قرار میگیرد! هر فردی برای رویاها و ایدهآلهایش به میزان مشخصی پول نیاز دارد، فردی به n تومان و فرد دیگری به چندین برابر آن نیاز دارد تا حال خوبی داشته باشد، ما منظورمان این ایدهآلها نیست، در مورد حداقل رفاه نسبی صحبت میکنیم. سازمان بهداشت جهانی نیز حداقل رفاه نسبی که بتواند برای فرد خوراک، پوشام و مسکن فراهم کند را برای داشتن بهزیستی روانی ضروری میداند.
راکد نبودن
راکد نبودن و تلاش کردن شما را از سایر موجودات و گیاهان نباتی متفاوت میکند! فرقی ندارد هدف شما چیست و برای داشتن و خواستن چه چیزی تلاش میکنید، فردی برای داشتن نمره خوب تلاش میکند، فردی دلش میخواهد کار خوب پیدا کند، یک نفر برای خرید خانه تلاش میکند و نفر دیگر برای به دست آوردن دل شخصی که دوست دارد در حال تلاش است! تمام این افراد خود را از راکد بودن خارج کردهاند!
پذیرش دیگران
تا زمانی که نتوانید عقیده دیگران بپذیرید به آن احترام بگذارید، حتی اگر صحیح ترین و منطقی ترین تفکر را داشته باشید زندگی خوبی نخواهید داشت! زیرا از اینکه کسی مانند شما فکر نمیکند آزار میبینید! هیچ کس تجربیات شما و زندگیتان را نداشته است پس لزومی ندارد مانند شما فکر مکند. هر کس با تجربه زیسته خودش زندگی و فکر میکند و ما نمیتوانیم خواستهمان را به آنها تحمیل کنیم. تا زمانی که رفتار و تفکر آنها به دیگران آسیبی نرساند قابل احترام است و تا زمانی که شما این احترام را نپذیرید زندگی خوبی نخواهید داشت!
خودِ خودتان بودن!
از ابتدای مقاله تا اینجا بارها تاکید کردهایم که باید راه منحصر به فرد خودتان را برای داشتن زندگی خوب پیدا کنید، توصیه کردیم خودشناسی داشته باشید تا بتوانید این مسیر را طی کنید و بازهم تاکید میکنیم خودتان باشید! به دنبال تایید و همرنگی جماعت رفتن حال شما را خوب نمیکند! ناچارید انرژی بگذارید و هر لحظه به رنگی در بیایید! هیچ اشکالی ندارد اگر سلیقه شما متفاوت است اگر بر خلاف آنچه دیگران فکر میکنند فکر میکنید، تا زمانی که معقول فکر میکنید و معقول رفتار میکنید هیچ کس و هیچ چیز نباید نظرتان را تغییر دهد مگر اینکه خودتان به این نتیجه برسید. نقاب زدن روی صورتتان در واقع نقاب زدن روی چهره زندگی خوبتان است. از این کار بپرهیزید و خودِ خودتان باشید!
سم روزمرگی
روزمرگی به شما یاد می دذهد چطور کل زندگی تان را فراموش کنید چه برسد به زندگی خوب! با روزمرگی از کل دنیای زندگی تنها چند فعالیت روزمره نصیب شما می شود! این چیزی است که می خواهید؟ قطعا خارج شدن از نقطه امن برای افرادی که درگیر روزمرگی شده اند آسان نیست اما تا زمانی که به آن پناه بردهاند سهمشان از زندگی همان قدر است.
استراحت و تفریح
استراحت و تفریح یکی از مهمترین مواردی است که توسط افراد نادیده گرفته میشود. برخی تصور می کنند همین که شبها میخوابند در حال استراحت هستند! شاید خواب شبانه، آنههم اگر با کیفیت باشه خستگی جسمی شما را در بیاورد و روی تمرکز و حافظه شما اثر مثبت بگذارد، آنهم اگر با کیفیت باشد، اما خستگی روحی و روانی شما به راحتی با خواب برطرف نمیشود!
پیشبینی پذیر بودن آینده
آینده برای همه افراد مهم است اما همیشه قابل پیشبینی نیست، به خصوص در دنیای امروز که پر از حادثه و اتفاقهای رنگارنگ است. تحقیقات نشان داده پیشبینی ناپذیری آینده میتواند به شدت استرس برانگیز باشد اما آیا ما میتوانیم آینده را برای خودمان پیشبینی کنیم؟ برخی افراد برای دانستن آینده و کم کردن استرسشان نسبت به آن روی به فال و فالگیر میآورند و نتیجهاش جر دور شدن از واقعیت و رویاپردازیهای غیر واقع بینانه نیست. ما نمیتوانیم تمام آینده را کنترل کنیم اما میتوانیم با انتخاب روندی معقول و پیشبینی پذیر تا حد بالایی آن را متصور شویم. به عنوان مثال فردی که تلاش جدی برای درس و کنکور میکند به احتمال بالا نتیجه خوبی برای زحماتش میگیرد یا فردی که با انتخاب عاقلانه و طبق معیارهای صحیح و به دور از هیجانهای افراطی وارد رابطه میشود رابطه خوبی برایش پیشبینی میشود. بنابراین با برنامه ریزی صحیح در زمان حال میشود نسبت به آینده خیال راحت تری داشت و در نتیجه زندگی بدون استرستری را نیز تجربه میکنید.
مدیریت زندگی
مدیریت زندگی یکی از اصلیترین و مهمترین عواملی است که به شما کمک میکند زندگی خوبی داشته باشید. مدیریت زندگی یعنی شما بدانید چه میخواهید، اوضاعتان قابل پیشبینی باشد، هدفهایتان مشخص باشد، در راه هدفهایتان با برنامه پیش بروید، سلامت جسمی و روانیتان را کنترل کنید، روابط اجتماعیتان را کنترل کنید، رابطه عاطفی منطقی داشته باشید و از همه مهمتر تصمیمات و رفتارهایتان بر اساس هیجانهای کنترل نشده و افکار غیر منطقی نباشد! افرادی که برنامه مشخص ندارند، از نظر عاطفی بهم ریخته هستند، سبک زندگی سالمی ندارند، خواب و خوراک درستی ندارند و نمیدانند چه فردایی در انتظارشان است قطعا حس خوبی به زندگی نیز ندارند! بنابراین نقاط ضعفتان را بشناسید و برطرف کنید تا بتوانید با قدرت مدیریت زندگیتان را به دست بگیرید.
عزت نفس
چطور ممکن است از خودتان راضی نباشید، برای خودتان احترامی قائل نباشید، اجازه تحقیر شدن و ظلم شدن به خودتان را بدهید و توقع داشته باشید زندگی خوبی داشته باشید؟! نداشتن عزت نفس باعث چنین شرایطی میشود! متاسفانه تعداد افرادی که عزت نفس پایینی دارند بسیار زیاد است، سبک تربیتی خانواده و تلاش خانوادهها برای ایجاد حس دختر/پسر خوب بودن در فرزندانشان باعث پایین آمدن عزت نفس فرد میشود. دلیل پایین بودن عزت نفستان هرچه باشد باید به خودتان کمک کنید و آن را ترمیم کنید! وقتی خودتان را دوست داشته باشید شرایط خوبی برای خودتان به وجود میآورید و زندگی خوبی نیز برای خودتان میسازید!
پذیرش اشتباهات و خطاهای خودتان و دیگران!
شما باید بتوانید خودتان و دیگران را ببخشید! بابت اشتباهایتان، خطاهایتان، رفتارهای هیجانیتان نباید خود را محکوم کنید! صد البته هر اشتباهی باید ریشه یابی شود تا جلوی تکرار آن گرفته شود. این گذشت را نه تنها نسبت به خودتان بلکه نسبت به دیگران هم داشته باشید، نبخشیدن دیگران باعث ایجاد کینه در شما میشود، اگر دیگران با اشتباهاتشان به شما آسیب میرسانند از خودتان مراقبت کنید، میتوانید آنها را کنار بگذارید اما فکر به اشتباهاتشان را با خود حمل نکنید، رها کنید و حق بدهید هر فردی میتواند خطا داشته باشید، شما انتخاب میکنید با او باشید یا نه و با این کار به خودتان لطف میکنید و یک زندگی خوب را به خودتان هدیه میدهید.
سبک زندگی
خواب خوب، تغذیه سالم، ورزش مناسب، تفریح، برنامه داشتن و … همه و همه به شما کمک میکند یک زندگی خوب داشته باشید! سبک زندگی شما میتواند منجر به داشتن یک زندگی خوب یا یک زندگی چالشبرانگیز شود! روی آوردن به الکل و مواد مخدر، شب زنده داری، بی تحرکی و تنبلی و هرچه یک زندگی ناسالم برای شما بسازد کیفیت و رضایت زندگیتان را پایین میآورد. پس اگر درگیر چنین زندگی هستید به تدریج آن را تغییر دهید! فراموش نکنید سبک زندگی چیزی نیست که یک شبه تغییر کند، زیرا یک شبه به وجود نیامده است، اگر هر روز یک عادت سالم جدید به زندگیتان اضافه کنید خواهید دید که کم کم روال زندگیتان تغییر میکند!
پرسش و پاسخ کوتاه