خودارضایی به خودی خود برای هر فرد پیامدهایی دارد و آسیب‌زننده است. در کودکان مسلما این آسیب‌ها بیشتر و چند برابر است البته در صورتی که بسیار زیاد و به صورت افراطی کودک خودارضایی کند و به خود آسیب بزند. در غیر این صورت خودارضایی در کودکان یک فعالیت جنسی نرمال و طبیعی برای کنجکاوی و شناختن اندام خود است. پس اگر اولین بار با خودارضایی کودک‌تان مواجه شدید، نیاز نیست بترسید و واکنش افراطی از خود نشان بدهید. در این مقاله قصد داریم ابتدا بررسی کنیم که چرا برخی از کودکان خودارضایی می‌کنند و چه آسیب‌هایی خواهند دید. به علاوه قصد داریم راهکارهایی را برای والدین توضیح بدهیم که به کمک آنها بتوانند جلوگیری کنند از خودارضایی کودک‌شان و یا به او کمک کنند که این عادت را ترک کند.
رفتار و فعالیت جنسی طبیعی در کودکان چیست؟
کودکان کنجکاو هستند و همیشه می‌خواهند چیزهای جدیدی یاد بگیرند. یکی از چیزهایی که کودکان می‌خواهند درباره آن بیاموزند، بدن‌شان است. آنها در مورد عملکرد هر کدام از قسمت‌های بدن‌شان کنجکاو هستند. آنها کنجکاو هستند که چرا بدن‌شان با خواهر یا برادر یا والدین‌شان متفاوت است. کودکان ممکن است رفتار جنسی طبیعی را از طریق بازی ابراز کنند. نوع انجام دادن این کار به سن کودک بستگی دارد. در سنین مختلف، رفتار جنسی متفاوت است. درک دلایل رفتار جنسی کودک بسیار مهم است. بزرگسالان باید رفتار جنسی کودک را بررسی کنند و بدانند که آیا این رفتار طبیعی است یا خیر؟
رفتار جنسی طبیعی در سنین مختلف
از 0 تا 4 سالگی
- کودک از برهنه بودن احساس راحتی می‌کند.
- از لمس اندام تناسلی خود لذت می‌برد.
- ممکن است بخواهند اندام‌های جنسی سایر کودکان یا بزرگ‌ترهای خود را لمس کنند.
- به آلت تناسلی والد جنس مخالف خود علاقه نشان می‌دهند.
- ممکن است سینه زنان را لمس کنند.
- وقتی والدین‌شان لباس‌هایشان را در می‌آورند، کودک در این سن دوست دارد این صحنه را تماشا کند.
از 5 تا 9 سالگی
- وقتی کودک در این سن به حمام می‌رود، دوست دارد با والدینش فاصله داشته باشد و حریم خصوصی‌اش حفظ شود.
- در خلوت و تنهایی ممکن است خودارضایی کنند.
- درباره مسائل جنسی از والدین‌شان سوالاتی را می‌پرسند. مثلا سوال کردن درباره چگونگی بچه‌دار شدن و…
از 10 تا 13 سالگی
- دوست دارند دوست دختر یا دوست پسر داشته باشند.
- در خلوت و تنهایی ممکن است خودارضایی کنند.
از 14 تا 17 سالگی
- تماشای فیلم یا عکس‌های مستهجن پورن برای ارضای جنسی.
- حرف زدن درباره مسائل جنسی با دوستان.
- با جنس مخالف خود ممکن است وارد فعالیت جنسی شوند.
این موارد طبیعی هستند اما باید کنترل شوند. تربیت پدر و مادر، نوع برخورد آنها و نوع پاسخ دادن آنها به فعالیت‌های جنسی کودک، تاثیر می‌گذارد بر اینکه کودک در هر سنی از لحاظ جنسی چه فعالیتی انجام می‌دهد. اگر کودک به درستی تربیت شود و از لحاظ جنسی به او آموزش صحیح داده شود. مشکلی برایش پیش نخواهد آمد و خواهد توانست تمایلات طبیعی‌اش را کنترل و مدیریت کند.
رفتارهای غیرطبیعی و اشتباه جنسی در سنین مختلف
از 0 تا 4 سالگی
- خودارضایی کردن تا حدی که کودک به اندام تناسلی‌اش آسیب بزند.
- تظاهر به داشتن فعالیت جنسی.
- مجبور کردن سایر کودکان به داشتن فعالیت جنسی با آنها.
- زیاد دست زدن به اندام تناسلی دیگران.
از 5 تا 9 سالگی
- دوست دارند با حیوانات فعالیت جنسی داشته باشند.
- به اتاق خواب کودک دیگر ورود می‌کنند تا با او فعالیت جنسی داشته باشند.
از 10 تا 13 سالگی
- به صورت افراطی خودارضایی کردن.
- مجبور کردن دیگران به انجام فعالیت جنسی با آنها.
- دادن پول یا کالا به دیگران برای داشتن رابطه جنسی با آنها.
- ارسال یا انتشار عکس‌های جنسی از خود یا از افراد دیگر.
از 14 تا 17 سالگی
- تماشای بیش از حد عکس‌ها یا فیلم‌های پورن.
- درگیر شدن در فعالیت جنسی با بچه‌های کوچک‌تر از خودشان.
- اجبار کردن دیگران به انجام فعالیت جنسی با آنها.
کودکان چگونه خودارضایی می‌کنند؟
کودکان معمولا با مالیدن خود به زمین یا به یک عروسک یا بالش خودارضایی می‌کنند. خودارضایی کودکان مثل بزرگسالان یا جوانان نیست و با معمولا ارگاسم همراه نیست. این کار فقط یک احساس لذت و کنجکاوی موقتی را در کودک ایجاد می‌کند.
علل خودارضایی در بچه‌ها
کنجکاوی و آشنا شدن با بدن خود
خودارضایی در بسیاری از کودکان عادی است و برای کنجکاوی و آشنا شدن با بدن خود است. در این صورت نباید والدین فکر کنند که کودک‌شان اعتیاد به خودارضایی پیدا کرده است و باید برخورد طبیعی و مناسب نسبت به کودک‌شان داشته باشند.
استرس و اضطراب
کودکانی که در شرایط سختی هستند و زندگی پرتنشی دارند، به دلیل استرس و اضطراب زیاد به خودارضایی رو می‌آورند. در شرایط پرتنش این کار را انجام می‌دهند تا با لذت دادن به خود، میزان تنش را کم کنند. این موضوع اغلب در کودکانی که خانواده پرتنش دارند یا پدر و مادر از هم جدا شده‌اند یا در شرف طلاق هستند، بیشتر دیده می‌شود.
فعالیت خاص دیگری انجام نمی‌دهد و اغلب مواقع تنها است
کودکانی که تنها منبع لذت خود را خودارضایی می‌دانند و دیگر هیچ کار لذت‌بخش دیگری ندارند که انجام بدهند و یا کودکانی که مادران شاغل دارند و اغلب مواقع در خانه تنها هستند یا مراقب‌شان بیشتر مواقع پیش‌شان نیست، به خودارضایی بیشتر رو می‌آورند.
دیدن رابطه جنسی مادر و پدر
برخی از کودکان به صورت تصادفی، رابطه جنسی مادر و پدرشان را می‌بینند یا صدای آنها را می‌شنوند. این موضوع باعث می‌شود نسبت به اندام جنسی خود بیشتر کنجکاو شوند و خودشان هم آن حرکات را انجام دهند.
پیامدها و آسیب‌های خودارضایی در کودکان
ایجاد شدن احساس گناه و عذاب وجدان
زمانی که کودک خودارضایی می‌کند، مدام نگران است که نکند پدر و مادرش این صحنه را ببینند و او را خجالت‌زده کنند. همین افکار و پنهانی انجام دادن این رفتار، باعث ایجاد شدن احساس گناه و عذاب وجدان در فرد می‌شوند.
تنبیه شدن کودک
اگر پدر و مادر خودارضایی کودک‌شان را ببینند، اغلب هیجانی و تکانشی عمل می‌کنند و ممکن است کودک را به شدت تنبیه کنند و به شدت روی او عصبانی شوند. اغلب والدین بلد نیستند که در این شرایط چگونه باید با فرزندشان برخورد کنند. گاهی اوقات حتی تنبیه بدنی انجام می‌دهند. مثلا دست و پاهای کودک را می‌بندند تا او دیگر نتواند به چیزی دست بزند. این نوع تنبیه‌ها، تاثیر بسیار بدی روی سلامت روانی کودک می‌گذارند.
اعتیاد پیدا کردن به این رفتار
اگر کودک زیاد خودارضایی کند و این رفتار را کنار نگذارد، این رفتار با او ادامه پیدا می‌کند و در ممکن است در بزرگسالی فرد را دچار اعتیاد به خودارضایی کند.
هنگام برخورد با خودارضایی کودک، چه کار کنیم؟
خونسرد باشید
داد و فریاد کشیدن، به شدت عصبانی شدن، تنبیه کردن کودک و یا توهین کردن به او، همگی نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه اوضاع بدتر می‌شود. سعی کنید خونسرد باشید و بدانید که این رفتار در کودکان طبیعی و از روی کنجکاوی است. بدانید که خودارضایی در کودکان ماهیت جنسی ندارد چون هنوز آنها از رابطه جنسی و آناتومی بدن اطلاعی ندارند. پس واکنش بدی نشان ندهید.
دقت کنید که این رفتار تکرار می‌شود یا خیر؟
برای اینکه بدانید آیا خودارضایی در فرزندتان یک مشکل و اعتیاد است یا خیر، دقت کنید که آیا آن را تکرار می‌کند یا خیر. منطورمان این نیست که همیشه ناگهان وارد اتاقش شوید یا مدام او را چک کنید. منظورمان این است که اگر مجددا دیدید که همچین چیزی اتفاق افتاده است و دائما تکرار می‌شود، این یک زنگ خطر است. البته همچنان در این شرایط هم نباید روی کودک عصبانی شوید و واکنش بدی نشان بدهید، بلکه به دنبال ریشه‌یابی و رفع مشکل به کمک مشاور کودک و نوجوان باشید. اگر در این زمینه نیاز به کمک داشتید، می‌توانید از مشاوران کودک و نوجوان همیار عشق کمک بگیرید.
فعالیت‌های سالم دیگری را جایگزین کنید
گاهی کودکان به این دلیل خودارضایی می‌کنند چون دستان‌شان آزاد مانده است و بیکار هستند یا فعالیتی ندارند که انجام بدهند و لذت ببرند. در این صورت می‌توانید فعالیت جدید و خوبی را برایش تدارک ببینید و با او شروع به بازی کردن بکنید. مثلا یک پازل بیاورید و با هم درست کنید یا با هم توپ بازی کنید. کشف کنید که فرزندتان به چه بازی‌هایی علاقه دارد. این نوع بازی‌ها را تهیه کنید و در دسترس او قرار بدهید تا در اوقات بیکاری از آن استفاده کنید و سمت خودارضایی نرود.
او را خجالت‌زده نکنید
با ترساندن یا خجالت‌زده کردن فرزندتان برای انجام دادن خودارضایی، او را دعوت به پنهان‌کاری و دروغگویی می‌کنید چرا که او دیگر در کنار شما این کار را انجام نخواهد داد. ممکن است در یک فضای ناامن یا وقتی تنها می‌شود این کار را انجام بدهد و بعد هم به شما دروغ بگوید. اگر خودارضایی او زیاد و تکرارشونده است، بهتر است با یک مشاور متخصص صحبت کنید تا یاد بگیرید با این موضوع به درستی مقابله کنید تا منجر به مشکل دیگری نشود.
صادقانه و مستقیم درباره آسیب‌های خودارضایی با فرزندتان صحبت کنید
اگر به فرزندتان فقط بگویید «این کار را نکن» کافی نیست. با او صادقانه و مستقیم صحبت کنید و توضیح بدهید که چرا باید این کار را انجام ندهد و چه آسیب‌هایی به دنبال دارد؟ از او بخواهید که اگر سوالی درباره مسائل جنسی دارد، از خود شما بپرسد و نه اینکه خودش به جواب سوالاتش برسد یا از دوستان و هم سالانش بپرسد و اطلاعات اشتباه دریافت کند.
سخن پایانی
خودارضایی در کودکان همانند خودارضایی در جوانان و بزرگسالان نیست. درست است که اگر بیش از حد انجام شود آسیب‌زننده است و نشان می‌دهد که مشکلی وجود دارد، اما اگر گاهی انجام شود، نشان‌دهنده کنجکاوی طبیعی و نرمال کودک نسبت به مسائل جنسی و اندام خود است. بنابراین در صورت دیدن خودارضایی فرزندتان، واکنش شدید نشان ندهید تا مشکل بدتر نشود. اگر بسیار زیاد با این صحنه مواجه شدید، بهتر از با مشاوران کودک و نوجوان همیار عشق مشورت کنید تا این مشکل ریشه‌یابی و حل شود. سعی کنید فرزندتان را کمتر تنها بگذارید و با او فعالیت‌های سالم و خوب انجام دهید تا کمتر حوصله‌اش سر برود یا بیکار بماند.
پرسش و پاسخ کوتاه