برخی از افراد مدام خودشان را با دیگران مقایسه می‌کنند. درواقع باطن زندگی خودشان را با ظاهر زندگی دیگران و آنچه که می‌بینند مقایسه می‌کنند. این مقایسه، اصلا نمی‌تواند عادلانه باشد چون بی‌خبر از مشکلات و باطن زندگی دیگران انجام می‌شود. مقایسه کردن خود با دیگران، نتیجه‌ای جز افسردگی، نشخوارهای ذهنی، از دست دادن اعتماد به نفس، حسادت، حسرت داشتن و خشم ندارد. اکثر افراد می‌دانند که مقایسه کردن درست نیست اما به دلایلی نمی‌توانند این عادت بد و مخرب را ترک کنند. در این مقاله ابتدا به دلایل مقایسه کردن خود با دیگران می‎پردازیم، سپس توضیح می‌دهیم که این کار چه آسیب‌هایی به همراه دارد و چگونه باید این عادت اشتباه و مخرب را کنار بگذاریم؟

چرا خودمان را با دیگران مقایسه می‌کنیم؟

ترس و احساس ناامنی

افراد گاهی به دلیل ترس و ناامنی، حسادت خودشان را دیگران مقایسه می‌کنند. به عنوان مثال زمانی که طرف مقابل به موفقیتی می‌رسد یا ماشین جدید می‌خرد، شخص احساس ناامنی می‌کند و این موفقیت‌ها را با زندگی و موفقیت‌های خود مقایسه می‌کند و نشخوارهای ذهنی، حسادت و خشم درونی در او ایجاد می‌شوند. گاهی افراد به دلیل ترس از اینکه طرف مقابل به قدری رشد کنند که آنها دیده نشوند و فراموش شوند نیز خودشان را با دیگران مقایسه می‌کنند تا مطمئن شوند که خودشان نیز باارزش هستند و دیده می‌شوند.

انگیزه نداشتن برای رشد و پیشرفت کردن

برخی از افراد نیز به دلیل اینکه انگیزه و پشتکار لازم برای رشد و پیشرفت کردن را ندارند، به کسانی که رشد کرده‌اند و به موفقیت رسیده‌اند پیشرفت می‌کنند، حسادت می‌کنند و خودشان را با دیگران مقایسه می‌کنند.

عدم اعتماد به نفس کافی

یکی از اصلی‌ترین دلایل مقایسه کردن خودتان با دیگران، عدم اعتماد به نفس کافی است. افرادی که خودشان را ضعیف می‌پندارند و دچار خودکم‌بینی هستند، اغلب در دام مقایسه کردن خود با دیگران می‌افتند. البته این افراد لزوما ناموفق و شکست‌خورده نیستند، بلکه به دلیل خودکم‌بینی و کمبود اعتماد به نفس، موفقیت‌های خودشان را نمی‌توانند ببینند و در عوض، موفقیت‌های دیگران را در ذهن‌شان بسیار بزرگ‌تر از آنچه که هست می‌بینند.

کمال‌گرایی

یکی دیگر از دلایل مقایسه کردن خود با دیگران، کمال‌گرایی افراطی است. افرادی که دوست دارند همه چیزشان کامل باشد و باید حتما برتر از دیگران باشند، مدام در حال مقایسه کردن خود با دیگران هستند تا ببینند آیا چیزی از دیگران کم دارند یا خیر؟ این افراد اغلب به این نتیجه می‌رسند که دیگران کامل‌تر هستند و خودشان نمی‌توانند به جایگاهی که دوست دارند برسند. این نوع طرز فکر و مقایسه کردن پی در پی، روحیه‌شان را بیشتر تضعیف می‌کند.

معایب و آسیب‌های مقایسه کردن خود با دیگران

شادی را از شما می‌گیرد

مقایسه کردن، شما را افسرده، غمگین و عصبی می‌کند و شادی را از شما می‌گیرد. به جای مقایسه کردن خود با دیگران، سعی کنید دیگران را به عنوان الگو و انگیزه خود در نظر بگیرید و اگر ویژگی مثبتی در آنها وجود دارد که دوست دارید شما هم داشته باشید، آن ویژگی را با کار کردن روی خود ایجاد کنید و نه اینکه حرص بخورید و احساس کنید شکست خورده هستید چون آن ویژگی را ندارید. به عنوان مثال اگر دوست‌تان بسیار بااعتماد به نفس و بااراده است اما شما خودتان را ضعیف می‌بینید، به جای مقایسه کردن خودتان با او و دامن زدن به حس بی‌ارزشی و خودکم‌بینی خود، سعی کید مشکل را پیدا کرده و روی خودتان کار کنید تا شما هم مثل او قوی و بااعتماد به نفس شوید.

پیشرفت شما متوقف می‌شود

اگر وقت‌تان را با بررسی کردن موفقیت‌های دیگران و افکار منفی بگذرانید، از فرصت‌های رشد و پیشرفت خودتان عقب می‌مانید. با تمرکز کردن بر روی دیگران، تمرکزتان از روی خودتان برداشته خواهد شد و این موضوع هیچ نتیجه مثبتی برای شما در پی نخواهد داشت.

کاهش شدید اعتماد به نفس

مقایسه کردن خودتان با دیگران، هیچ فایده‌ای ندارد و به احساس بی‌ارزشی‌تان دامن می‌زند. این کار، فقط حال خود و زندگی‌تان را بد می‌کند و حتی بر روی طرز تفکر و رفتارهایتان نسبت به دیگران هم تاثیر منفی می‌گذارد.

افسردگی

افسردگی یکی از آسیب‌ها و پیامدهای مقایسه خود با دیگران است که می‌تواند به مرور زمان تشدید شود و تبدیل به افسردگی شدید شود که زندگی شخص را به شدت مختل می‌کند. مسلما اگر دچار افسردگی شوید، دیگر انگیزه‌ای برای پیشرفت نخواهید داشت و گمان می‌کنید که دیگران قوی‌تر از شما هستند و شما به دلیل ضعف‌تان، نمی‌توانید پیشرفت کنید.

اضطراب و افکار منفی

هرچقدر بیشتر خودتان را با دیگران مقایسه کنید، استرس و اضطراب بیشتری خواهید داشت و افکار منفی تمام ذهن و وجودتان را به اسارت خواهد گرفت.

چگونه مقایسه کردن خود با دیگران را کنار بگذاریم؟

شما نمی‌توانید ظاهرتان را تغییر دهید

اگر از لحاظ ظاهری دائما خودتان را با دیگران مقایسه می‌کنید، این نکته را بدانید که هر کسی زیبایی‌های خاص خود را دارد و شما نمی‌توانید خودتان را تغییر دهید و کاملا تبدیل به شخص دیگری شوید. زیبایی یک صفت نسبی است، یعنی هر شخصی تعریف خاصی از زیبایی دارد. شاید برخی از افراد چهره شما را معمولی بدانند، اما شک نداشته باشید که افرادی هستند که چهره شما را بسیار زیبا و جذاب می‌بینند.

زندگی هیچ کس کامل و عالی نیست

اگر خوب بررسی کنید و دقت داشته باشید، زندگی هیچ کس کامل و عالی نیست. هر کسی در زندگی‌اش نواقصی را دارد و گاهی به جایی رسیده است که کاملا احساس شکست‌خوردگی می‌کرده است، اما دوباره از نو شروع کرده است تا به موفقیت برسد. حتی اگر زندگی افراد معروف را در نظر داشته باشید، می‌بینید که آنها نیز سختی‌هایی دارند و زندگی‌شان کامل و عالی نیست چون همه ما انسان هستیم و در کنار خوشی‌ها، ناراحتی و سختی هم می‌کشیم.

همیشه افرادی بهتر از شما خواهند بود

شاید برخی از افراد بر این باور نباشند اما حقیقت دارد که در برخی از زمینه‌ها، همیشه در جهان افرادی بهتر از شما خواهند بود، یعنی شما نمی‌توانید برترین شخص در همه زمینه‌ها باشید.

به خود و زندگی‌تان رسیدگی کنید

به جای اینکه خودتان را با دیگران مقایسه کنید، به فکر خود و زندگی‌تان باشید که چه کار کنید تا پیشرفت کنید. این نکته را هم به خاطر داشته باشید که با پس رفت کردن دیگران، شما پیشرفت نمی‌کنید چون در دنیا هر کسی جایگاه خاص خود را دارد و شما با گرفتن جایگاه دیگران، به موفقیت نخواهید رسید. بنابراین فقط به مسیر زندگی و اهداف خودتان نگاه کنید و تلاش کنید تا جایگاه خودتان را اشغال کنید.

گذشته‌تان را دوست داشته باشید

به زندگی هر کسی که نگاه کنید، متوجه می‌شوید که هر کسی اشتباهاتی را انجام داده است. شما نیز به عنوان یک انسان، خالی از اشتباه نبوده‌اید. اشتباهات‌تان را ببخشید و گذر کنید. گذشته‌تان را با همه کم و کاستی‌هایش دوست داشته باشید. این کار، باعث می‌شود به جای سرزنش کردن خود و افسوس خوردن و در جا زدن، بتوانید حال و آینده‌تان را بسازید و اجازه ندهید گذشته، باعث شود مدام در زندگی در جا بزنید و در گذشته گیر کنید. شما هنوز فرصت‌های زیادی را در پیش رو دارید. سعی کنید از این فرصت‌ها به خوبی استفاده کنید تا در آینده افسوس نخورید که چگونه این روزها را هدر دادید.

قدردان هر آنچه که دارید باشید

اگر خوب دقت کنید متوجه می‌شوید که اکنون شما نعمت‌های زیادی در زندگی دارید که آنها را نادیده می‌گیرید. خانواده، دوستان و زندگی خودتان، همگی نعمت‌هایی هستند که باید از آنها بهره ببرید و در جهت پیشرفت و رشد خود از آنها استفاده کنید.

از دیگران الگو بگیرید اما مقایسه نکنید

فکر کنید که دیگران از چه طریقی به موفقیت رسیده‌اند؟ چقدر تلاش کردند؟ پول و ظاهر قضیه را فراموش کنید و بیشتر بر روی تلاش و پشتکار و ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری که باعث موفقیت شده است، دقت کنید.

خودتان را با خودتان مقایسه کنید

به جای مقایسه کردن خود با دیگران، خودتان را با شرایط فعلی خودتان مقایسه کنید. بررسی کنید که در گذشته چه ضعف‌هایی داشتید و اکنون چه ضعف‌هایی دارید و چگونه می‌توانید این نقاط ضعف را به نقاط قوت تبدیل کنید. مقایسه کردن خود با شرایط فعلی خودتان، باعث رشد شما خواهد شد.

موفقیت‌های کوچک‌تان را جشن بگیرید

به جای نادیده گرفتن موفقیت‌های کوچک‌تان، آنها را جشن بگیرید و واقعا شادی کنید. لازم نیست افراد زیادی را به جشن‌تان دعوت کنید. حتی اگر تنها هستید می‌توانید خودتان به تنهایی جشن بگیرید. به عنوان مثال به خودتان پاداش دهید و کاری را انجام دهید که عمیقا از آن لذت می‌برید. این پاداش و لذت دادن به ضمیرناخودآگاه‌تان، به شما کمک می‌کند تا انگیزه بیشتری برای پیشرفت کردن داشته باشید.

چرا مقایسه کردن خود با دیگران اشتباه است؟

علاوه بر اینکه این کار اعتماد به نفس و احساس خودارزشمندی‌تان را کاهش می‌دهد، دلایل دیگری هم وجود دارد که ثابت می‌کند این مقایسه درست نیست و برداشت ما از این افکار منفی، کاملا اشتباه است. در ادامه به این موارد اشاره می‌کنیم:

شما نتیجه کار را می‌بینید و نه تلاش آن شخص را

زمانی که خودتان را با دیگری مقایسه می‌کنید و در ذهن‌تان موفقیت او را بسیار بزرگ‌نمایی می‌کنید، درواقع نتیجه تلاش‌هایش را می‌بینید اما به سختی‌هایی که در حین تلاش کردن و رسیدن به اهدافش کشیده است و چگونه تلاش کرده است را بررسی نمی‌کنید یا اصلا از آن خبر ندارید. نتیجه کار، همیشه خوب است اما گاهی افراد آنقدر تلاش می‌کنند که از لحاظ روحی و روانی بسیار آسیب می‌بینند، اما یک شخصی که از بیرون به این فرایند موفقیت نگاه می‌کنید، به دلیل دید سطحی که دارد، فقط خوشحالی او و موفقیتش را می‌بیند، در حالی که از باطن قضیه خبر ندارد. این یکی از دلایلی است که افکار ناشی از مقایسه خود با دیگران، با شما اطلاعات اشتباهی می‌دهند و باعث می‌شود برداشت نادرستی داشته باشید چون دید افراد در هنگام مقایسه، بسیار سطحی و اشتباه است.

شرایط هر فرد متفاوت است

اگر به درستی بررسی کنید، متوجه می‌شوید که شرایط شما و شرایط دیگران متفاوت است، البته به این معنا نیست که شما بدبخت هستید و دیگران خوشبخت هستند، بلکه به این معنا است که شما شرایط خاص خود را دارید و طبق شرایط‌تان می‌توانید به جایگاه دلخواه‌تان برسید. البته اهداف‌تان نیز باید دست یافتنی باشند و شما هم از تلاش و پشتکار لازم برخوردار باشید.

زندگی میدان جنگ نیست

در زندگی هر شخصی به صورت مستقل، اهداف و آرزوهای خاصی دارد و مسیر زندگی‌اش با دیگری متفاوت است. بنابراین زندگی میدان حنگ نیست، بلکه هر شخصی می‌تواند به سمت اهدافش حرکت کند و به نتیحه دلخواه برسد. لازم نیست با دیگران رقابت کنید. مسیر خودتان را پیدا کرده و ادامه دهید.