آیا شما از آن دسته از افراد هستید که به اطرافیانتان وابستگی عجیب و غریب دارید، قهر و ناراحتیشان در شما تنش ایجاد میکند، با وجودی که میدانید در یک رابطه ناسالم هستید قدرت خارج شدن ندارید؟ به دوست و همکار دائم سرویس میدهید تا شما را تایید کنند؟ از درون از دیگران گله دارید که چرا به اندازه خدماتتان به شما توجه نمیکنند؟! از دیگران دائم گله دارید اما به زبان نمیآورید که مبادا ناراحت شوند؟ همیشه دلتان دوست یا شریک عاطفی میخواهد که بیش از اینها درکتان کند؟ احساس میکنید زیادی سرویس میدهید؟ اگر جواب سوالات بالا بله است احتمالا شخصیت مهر طلب دارید که در این مقاله سعی داریم شما را با آن و راه رهایی از آن آشنا کنیم!
مهرطلبی چیست؟
مهرطلبی یک ویژگی شخصیتی است که در آن فرد به اطرافیان و محیطش وابستگی شدیدی دارد و برای حفظ آن هرکاری میکند و منتظر تاییدشان میماند. در ادامه چند ویژگی مهم مهرطلبها را به شما معرفی میکنیم:
“نه” گفتن برای آنها یکی از دشوارترین کارهاست!
شاید مهمترین ویژگی مهرطلبها این باشد که قدرت نه گفتن به دیگران را ندارند. دیگران همیشه روی آنها حساب میکنند چون میدانند نه نمیشنوند. حتی در موارد محدودی که مهر طلبها با کلی فکر و تنش خود را مجبور به نه گفتن میکنند درگیر عذاب وجدان میشوند. کافی است طرف مقابل هم ابراز ناراحتی کند تا فرد مهرطلب خود را مسبب اصلی ناراحتی او بداند و شروع به خودخوری و سرزنش خودش کند.
موافقت با نظر دیگران
مهر طلبها دوست دارند برای خود هم تیمی درست کنند! این به آنها احساس امنیت میدهد. بنابراین سعی میکنند همه را تایید کند و خود را هم نظر با بقیه نشن دهند حتی اگر با آن نظر مخالف باشند! برای آنها حفظ حمایت و تایید دیگران بیشتر از اظهار نظر اهمیت دارد. بنابراین حتی در مواردی که تناقض شدید بین دو نفر وجود داشته باشد باز هم خود را هم نظر هر دو نشان میدهد و میگوید هر دوی شما حق دارید و آنها را به صلح و دوستی دعوت میکند.
عدم قاطعیت در تصمیم
مهر طلبها هیچ وقت در تصمیماتشان به قطعیت کامل نمیرسند حتی زمانی که تصمیم نهایی را گرفتهاند باز هم شک و تردید دارند که آیا تصمیم درستی گرفتند یا خیر! زیرا تصمیماتشان باید توسط همه تایید شود تا خیالشان راحت شود. خوب از آنجایی که همیشه نمیتوان همه را راضی نگه داشت مهرطلبها همیشه در این شک و تردید باقی میمانند که آیا تصمیم درستی گرفتهاند یا خیر.
انتظار افراطی برای درک شدن
مهرطلبها همیشه تصور دارند که کسی ناراحتیها، حساسیتها و نیازهای آنها را درک نمیکند. نیازهایی که مطرحش نمیکنند چون میترسند طرف مقابل ناراحت شود اما در عین حال توقع دارند او خودش بداند باید چه کند! مینا خانم 32 سالهای بود که در روابطش با دوستانش به مشکل برخورده بود، او میگفت” من همیشه کوتاه اومدم و برای آنها همه کاری کردم حتی وقتی خودم ناراحت بودم پای درد و دلشون نشستم و کمکشون کردم ولی یک برا از من نپرسیدن چته!” واقعیت این است که حتی اگر دوستان مینا از او میپرسیدند چه مشکلی داری او از ترس مورد قضاوت قرار گرفتن و تایید نشدن باز هم خود واقعیاش را نشان نمیداد! به همین دلیل همیشه ناراحت و ناراضی هستند از اینکه همیشه دیگران را درک می کنند اما آنها او را درک نمیکنند.
ببخشید، عذر میخوام!
کلمه “ببخشید، عذر میخوام” را از مهر طلبها زیاد میشنوید. آنها آماده هستند برای خطاهای کرده و نکردهشان عذر خواهی کنند تا جایی که این کلمه تبدیل به عادتشان بشود: “ببخشید اینجا میشینم “، “ببخشید عذر میخوام نمک رو بده”، “ببخشید دیگه باید برم” و … حتی در مواقعی که لازم نیست این کلمه در ابتدای جملاتشان قرار میگیرد!
تظاهر و تعارف کردن
آنها بسیار تعارفی هستند و برای اینکه توجه و تایید طرف مقابل را بگیرند دائم در حال تظاهر به خوشحالی از بودن اشخاص هستند حتی اگر واقعا اینچنین نباشد. گاهی تعارفات آنها اغراق آمیز میشود و دیگران هم متوجه مصنوعی بودن آن میشوند و گاهی نیز دیگران تصور میکنند فرد مهر طلب بسیار مهربان و خونگرم است. در هر دو صورت ظاهر مهر طلب خندان و راضی اما درونشان نا آرام و ناراضی است.
چرا مهرطلب میشویم؟
به وجود آمدن مهر طلبی ریشه در گذشته فرد دارند، بیشترین عامل به وجود آوردن شخصیت مهر طلب تربیت خانوادگی است اما تجربیات مختلف با افراد در گذشته هم میتواند در به وجود آمدن آن نقش داشته باشند. در زیر برخی از مهمترین عواملی که منجر به به وجود آمدن این تیپ شخصیتی میشود را برایتان بازگو میکنیم.
سبک تربیتی
قاعدتا هیچ پدر و مادری وقتی فرزندشان متولد میشود دلشان نمیخواهد با تربیت نادرست به فرزندشان آسیب برسانند اما متاسفانه به صورت غیرعمد و با ناآگاهی از شیوههای غیر اصولی این کار را میکنند. پدر و مادری که فرزندشان را شرطی تربیت میکنند به کودک میآموزند برای دختر یا پسر خوب بودن باید والدین را راضی نگه دارند و همین باعث میشود کودک بیاموزد در آینده و در اجتماع نیز به فکر راضی کردن دیگران باشند. همچنین پدر و مادری که قدرت تصمیم گیری را با استبداد و سخت گیری فراوان از کودک میگیرند باعث میشوند فرد تصمیم گیری را نیاموزد و برای انجام کارهایش نیازمند کمک دیگران باشد. همچنین کودکانی که مهر و محبت لازم را از والدین نمیگیرند محتاج مهر و محبت اطرافیان میمانند و این نیاز به مهر و محبت را با خود به بزرگسالی هم میبرند.
نقش خواهر و برادران بزرگتر
همیشه پای والدین وسط نیست! گاهی فرد وقتی در یک خانه با خواهر یا برادری زورگو و قدرت طلب زندگی میکند ممکن است دگیر مهر طلبی شود به خصوص وقتی فاصله سنی آنها زیاد است و فرد همیشه به قول معروف چشمش به دهان خواهر و برادر بزرگترش است تا ببیند چه تصمیمی میگیرند. فرزندان کوچکتر همچنین گاهی مجبورند برای حفظ امنیت عاطفیشان در خانه نظر مثبت خواهر و برادر بزرگشان را جلب کنند و آنها را راضی نگه دارند. همین باعث میشود کودک یاد بگیرید از همین شیوه برای تعامل با سایرین هم استفاده کنند. والدین باید مراقب عدم تشکیل چنین رابطهای بین فرزندان بزرگ و کوچکشان باشند.
نقش اجتماع و مدرسه
گاهی تجربیات دوران کودکی فرد را به سمت شخصیت مهرطلب سوق میدهند. گاهی یک معلم ناآگاه که در دانش آموزان رقابت ناسالم ایجاد میکند، مستبد است و کودک را ناچار به اطاعت میکند و قدرت تصمیم گیری را در دانش آموز میگیرد میتواند روی تیپ شخصیتی کودک اثر بگذارد این اتفاق به خصوص زمانی که سن کودک کمتر است و سالهای اولیه مدرسه را طی میکند بیشتر اتفاق میفتد. گاهی مراقبت کنندهایمانند پرستار، مارد بزرگ یا پدر بزرگ و … نیز میتوانند چنین موردی را به وجود آورند.
مشکلاتی که فرد مهر طلب با آن دست و پنجه نرم میکند
افسردگی
بر اساس خود سرزنشی، احساس گناه، عزت نفس پایین، از خود گذشتگی و تلاش بیش از حد برای راضی نگاه داشتن دیگران و … فرد به تدریج وارد نارضایتی از زندگی و افسردگی میشود. یکی از قدمهای جدی و مهم در کمک به شخصیت مهر طلب درمان افسردگی اوست.
روابط پر تنش
همانطور که گفتیم شاید در نگاه اول فرد مهر طلب شخصی دوست داشتنی، مهربان و فداکار باشد و دیگران او را فردی خونگرم بدانند که از هم صحبتی با او لذت ببرند، اما به تدریج افراد متوجه میشوند دوست مهرطلبشان اغلب نا امید و ناراحت است، گله دارد و خودش نمیداند چرا ناراحت است! دوستان فرد مهر طلب تکلیفشان با او مشخص نیست، نمیدانند او چه میخواهد چطور ناراحت میشود چطور خوشحال میشود و … زیرا فرد مهر طلب راجع به خواستههایش صحبت نمیکند که کسی بتواند کمکش کند. بنابراین دوستان فرد مهر طلب رفته رفته از او دور میشوند. در رابطه عاطفی نیز اوضاع به همین شکل است، شریک عاطفی فرد مهر طلب با وجود تمام خدماتی که دریافت میکند رفته رفته از او دور میشود زیرا نمیداند چطور به عشق مهرطلبشان ثابت کنند دوستش دارند، چطور خوشحالش کنند و چطور او را درک کنند!
خشم
افراد مهر طلب همیشه یک خشم پنهان دارند و بابت خدماتی که دادهاند و به اندازهاش دریافت نکردند از دیگران گله دارند و از طرف دیگر جرات ابراز این گله را ندارند! اغلب تبدیل به پرخاشگران منفعلی تبدیلی میشوند که زورشان به خودشان میرسد یا شروع به غیبت و بدگویی پشت سر دوستانشان میکنند. شاید تعجب کنید که دوست مهرطلبتان که همیشه ادعا میکرد شما را دوست دارد و شما را با تعارف تکه و پاره میکرد چطور حالا پشت سرتان صحبت میکند!
اضطراب
اضطراب جزء جدا نشدنی شخصیت افراد مهر طلب است زیرا مدام در این نگرانی به سر میبرند که مبادا تایید دیگران را از دست دهند. آنها نگران تصمیماتشان هستند، نگران ظاهرشان، نگران رفتارشان و … . خیلی اوقات درگیر باج دهی عاطفی هستند و همین موضوع همیشه تحت فشار و نگرانی قرارشان میدهد.
درمان شخصیت مهرطلب
برای درمان شخصیت مهر طلب باید از کمک حرفهای استفاده کنید تا بتوانید در درجه اول با بررسی اصولی و صحیح شخصیتتان ریشه به وجود آمدن این اختلال را در خودتان کشف کنید. قدمهای بعدی درمان بر اساس علت به وجود آمدن آن برای شما تنظیم میشود اما به طور کلی ترمیم عزت نفس و احیای روابط دوستی و عاطفی شما، آموزش قدرت نه گفتن، احترام به خود و … جزء مواردی است که حتما در روند درمان به آن پرداخته خواهد شد.
پرسش و پاسخ کوتاه
سلام
دوست عزیزم شخصیت مهرطلب در جامعه ایرانی به دلیل سبک تربیتی ما بسیار شایع است، اما نگران نباشید با روشهای روانشناسی نوین میتوانید آن را مدیریت کنید. حتما از مشاور کمک بگیرید.