از خواستگاری تا عقد و ازدواج، دختر و پسر باید از مراحلی عبور کنند و یک سری از مراسمات را برگزار کنند تا گام به گام رابطه رسمی‌تر شده و به عقد و ازدواج برسد. البته در بین خانواده‌ها، شهرها و فرهنگ‌های مختلف، تفاوت‌هایی نیز در برگزاری مراسمات وجود دارد، اما در کل در کشور ما از خواستگاری تا عقد، مراحلی که باید طی شود تقریبا یکسان است. در این مقاله درباره مراحل از خواستگاری تا عقد توضیح می‌دهیم و به این سوال هم جواب می‌دهیم که مدت زمان فاصله خواستگاری تا عقد چقدر باید باشد؟

از خواستگاری تا عقد

خواستگاری

معمولا جلسات خواستگاری بیشتر از یک جلسه هستند تا آشنایی بیشتری صورت بگیرد، مخصوصا اگر ازدواج سنتی باشد یعنی دختر و پسر قبلا با هم آشنا و در رابطه نبوده‌اند. برخی از خانواده‌ها (خانواده پسر) معتقد هستند که در جلسه اول خواستگاری، بهتر است فقط زنان حضور داشته باشند، یعنی دختر، مادرش و خواهرش و مادر و خواهر پسر. درواقع جلسه اول را بدون حضور پسر برگزار می‌کنند تا جمع زنانه و راحت‌تر باشد و دختر هم بهتر بتواند با خانواده پسر ارتباط برقرار کند و آشنا شود. اگر جلسه اول همه چیز خوب پیش برود و دختر و پسر و خانواده‌هایشان موافق باشند و یکدیگر را پسندیده باشند، جلسه دوم خواستگاری با حضور پسر برگزار می‌شود که در آن دختر و پسر اجازه دارند با هم صحبت کنند، سوالات مهم را از یکدیگر بپرسند و بیشتر با هم آشنا شوند. اگر خواستگاری دوم و… موفقیت‌آمیز باشد و دختر و پسر و خانواده‌هایشان به نتیجه خوبی برسند، برای عقد و عروسی برنامه‌ریزی می‌کنند. در جلسه خواستگاری اول، اگر بدون حضور پسر است، لازم نیست حتما همراه با گل و شیرینی باشد، اما بعد از دریافت جواب مثبت از جلسه اول، در جلسه دوم بهتر است گل و شیرینی هم برده شود. در جلسات خواستگاری، دختر و پسر و خانواده‌هایشان باید سعی کنند لباس مناسب و رسمی‌تری را بپوشند و وقار و آراستگی خود را نشان دهند.

بله برون

بعد از اینکه جلسات خواستگاری و آشنایی با موفقیت طی شد و برای عقد و عروسی برنامه‌ریزی شد، مراسم بله برون انجام می‌شود. در این مراسم، در جمع خانواده‌ها از عروس بله را می‌گیرند. بله برون در خانه عروس انجام می‌شود و در آن خانواده‌ها و تعدادی از نزدیکان حضور دارند. در این مراسم، خانواده داماد هدایایی مثل پارچه، روسری، چادر سفید، کیک، دسته گل و حلقه نامزدی را به عروس می‌دهند. قبل از دادن حلقه نامزدی به عروس، درباره تاریخ عقد و عروسی و میزان مهریه صحبت می‌شود و بزرگان فامیل درباره میزان مهریه با هم به توافق می‌رسند.

عقد

مراسم عقد معمولا بیشتر بر عهده خانواده عروس است اما برخی از مخارج عقد بر عهده داماد است. معمولا بیشتر زوج‌ها قبل از عروسی، مراسم عقد را برگزار می‌کنند. این مراسم می‌تواند در محضر و فقط با حضور خانواده و تعدادی از نزدیکان انجام شود و یا مثل عروسی یک جشن مفصل برای آن گرفت. در مراسم عقد، بر روی سفره، آیتم‌هایی را می‌گذارند که هر کدام از آنها معانی خاصی را دارند. در مراسم عقد، عروس و داماد رو به روی آیینه و بالای سفره عقد در کنار هم رو به مهمانان می‌نشینند و بعد از قرائت خطبه عقد، جواب بله از عروس گرفته می‌شود و سپس داماد جواب بله را می‌دهد. در مراسم عقد، معمولا به تازه عروس و داماد، سکه یا طلا هدیه می‌دهند. در ادامه چند آیتمی که بر سفره عقد می‌گذارند را به همراه معانی‌شان معرفی می‌کنیم:

آیینه و شمعدان

یکی از خریدهایی که قبل از مراسم عقد عروس و داماد می‌کنند، خریدن آیینه و شمعدان است که بر روی سفره عقد قرار داده می‌شود و بعد از آن، در خانه عروس و داماد به عنوان یادگاری قرار داده می‌شود. آیینه در فرهنگ ایرانیان، نشان دهنده جاودانگی است و شمع نشانه نور و گرمی در زندگی تازه عروس و داماد است که از آداب و رسوم زرتشتی تاکنون باقی مانده است.

نان سنگک

این نان نشان‌دهنده سعادت و خوشبختی زوج است.

ترمه

ترمه پارچه معرف دستبافی است که در سفره عقد دیده می‌شود. البته بود و نبود آن انتخابی است.

نبات

نبات نشان‌دهنده شیرینی و شادی در زندگی زوج است.

تخم مرغ‌های رنگ شده

همانند تخم مرغ‌هایی که در سفره هفت سین گذاشته می‌شود، در سفره عقد هم نماد باروری است.

سکه‌های طلا

سکه بیانگر رونق وضع مالی زوجین در زندگی است.

گلاب

گلاب برای بوی خوبی که دارد در سفره عقد قرار داده می‌شود.

آجیل

گذاشتن آجیل بر سر سفره عقد، نشان‌دهنده فراوانی نعمت در زندگی زوج است.

عسل

بعد از جاری شدن خطبه عقد و رد و بدل شدن حلقه‌ها، عروس و داماد انگشت کوچک خود را آغشته به عسل کرده و در دهان یکدیگر می‌گذارند. این کار، به معنی شیرین کام کردن یکدیگر در زندگی مشترک است.

اسپند

اسپند برای دور کردن چشم بد و حسود از زوج است.

میوه

میوه به عنوان هدیه‌ای طبیعت است که معمولا در هر جمع و مهمانی در فرهنگ ایرانی، دیده می‌شود.

کله قند

در هنگام قرائت شدن خطبه عقد، دختران مجرد و جوان فامیل پشت سر عروس و داماد می‌ایستند. تعدادی از آنها پارچه‌ای را بر بالای سر زوج نگه می‌دارند و دو کله قند توسط یک دختر به هم ساییده می‌شوند. این کار نشانه این است که زوج زندگی‌شان را با شیرینی آغاز کنند.

جهازبرون

چند روز قبل از جشن عروسی، جهیزیه دختر به خانه داماد منتقل می‌شود. خانواده عروس و داماد تعدادی از نزدیکان‌شان را برای دیدن جهیزیه و وسایل عروس به خانه داماد دعوت می‌کنند. در دوران قدیم این رسم هم وجود داشته است که برای اطمینان خاطر بیشتر، مادر عروس لیستی از وسایلی که به خانه داماد آورده‌اند را به داماد نشان می‌داد و از او رسیدی را دریافت می‌کرد که داماد این وسایل را مخفی نکند یا بعدها انکار نکند که آن وسایل در خانه او هستند. امروزه این رسم بسیار کمتر دیده می‌شود.

حنابندان

حنابندان جشنی است که برای آخرین روز عروس در خانه پدری‌اش، گرفته می‌شود و درواقع خداحافظی عروس از خانه پدری است. در شب حنابندان، ظرفی که در آن حنا ریخته شده است، دور اتاق مهمانان گردانده می‌شود و زنان جمع دست‌هایشان را آغشته به حنا می‌کنند. حنا نشانه شادی و خوشبختی است.

جشن عروسی

زوجین بعد از مراسم‌هایی که در بخش‌های قبلی مقاله توضیح دادیم، به تالار عروسی می‌روند و در آنجا عروسی‌شان را با تعداد بیشتری از مهمانان، جشن می‌گیرند.

آیا همه خانواده‌ها این مراسم‌ها را برگزار می‌کنند؟

در زمان قدیم این رسم و رسومات بیشتر رایج بودند اما اکنون برای کم کردن خرج و مخارج عروسی و برای راحت‌تر برگزار کردن آن، بخشی از این مراسمات مثل زمان قدیم انجام نمی‌شود. امروزه برخی از افراد معتقد هستند که نباید ازدواج و عروسی را سخت گرفت و نیازی به گرفتن جشن‌های پرهزینه و برگزار کردن این مراسم‌ها و اجرای این  سنت‌ها نیست. این افراد معتقد هستند که این مراسم‌ها مهم نیستند، بلکه مهم این است که زوج‌ها با هم تفاهم، سازگاری و عشق داشته باشند و به خوبی زندگی‌شان را شروع کنند و ادامه دهند. البته برخی از افراد هم برای چشم و هم چشمی یا دریافت سکه و طلاهای بیشتر از سمت خانواده‌ها، تمام یا بیشتر این جشن‌ها و مراسم‌ها را برگزار می‌کنند.

مدت زمان فاصله خواستگاری تا عروسی چقدر باید باشد؟

برای جواب دادن به این سوال، قاعده و قانون خاصی وجود ندارد اما باید این نکته را در نظر داشته باشید که فاصله بین خواستگاری تا عقد، باید فاصله معقول و درستی باشد تا برای دختر و پسر مشکلاتی ایجاد نشود. افرادی که بین خواستگاری و عقد و عروسی‌شان، فاصله بسیار زیادی وجود دارد، کم کم از یکدیگر و ازدواج کردن دلسرد می‌شوند یا حتی ممکن است پشیمان شوند چون این احساس بلاتکلیفی و معلق ماندن در رابطه، دختر و پسر را اذیت می‌کند. به همین دلیل بهتر است برای جلوگیری از پشیمانی یا دلسرد شدن از ازدواج کردن، فاصله بین خواستگاری و عروسی، معقول و کم باشد. در ادامه مقاله، تعدادی از مشکلات و چالش‌های طولانی شدن فاصله بین خواستگاری و عقد و عروسی را توضیح خواهیم داد.

مشکلات طولانی شدن فاصله بین خواستگاری تا عقد

بلاتکلیف و مبهم بودن آینده رابطه

طولانی‌تر شدن فاصله بین خواستگاری تا عقد و عروسی، باعث می‌شود که دختر و پسر دچار بلاتکلیفی و ابهام شوند که چگونه باید با هم معاشرت و برخورد کنند. زمانی که خواستگاری انجام شده است و هیچ مخالفتی در کار نیست، دختر و پسر نه می‌توانند مثل دو فرد غریبه و ناآشنا با هم برخورد کنند و نه مثل زن و شوهر. این بلاتکلیفی و ابهام در چگونگی برخورد با یکدیگر و برطرف کردن نیازها، می‌تواند باعث سردی رابطه و فاصله گرفتن دختر و پسر از یکدیگر شود.

کنجکاوی و فشار زیاد اطرافیان

زمانی که فاصله بین خواستگاری و عقد و ازدواج طولانی می‌شود، اطرافیان دختر و پسر نسبت به این مسائله واکنش نشان می‌دهند و کنجکاو می‌شوند که بدانند چه اتفاقی افتاده است که آنها هنوز عقد و ازدواج نکرده‌اند. این سوالات و کنجکاوی‌ها، فشار زیادی را بر روی دختر و پسر وارد می‌کند.

محدودیت‌های خانواده

خانواده‌هایی که سنتی هستند، بعد از خواستگاری تا زمان عقد به دخترشان اجازه نمی‌دهند که با پسر رفت و آمد کند. این محدودیت‌ها با وجود پشت سر گذاشتن جلسه خواستگاری، باعث می‌شود پسر از خانواده دختر دلخور شود. این دلخوری و ناراحتی، به مرور زمان باعث کاهش کیفیت رابطه دختر و پسر می‌شود.