«شوهرم خیلی لجباز و یه دنده‌ست، همیشه باید حرف، حرف خودش باشه»، «شوهرم اصلا حرف گوش نمیده. هر چی خودش بخواد، همون کارو میکنه» تا به حال این جملات را شنیده‌اید؟ شاید خودتان هم در زندگی مشترک با همسرتان این مشکل را دارید. لجباز و یک دنده بودن، برای رابطه عاطفی و زندگی مشترک به شدت مخرب است چون مانع ارتباط موثر و سازنده می‌شود. در این مقاله ابتدا درباره نشانه‌ها، دلایل و ریشه لجباز و یک دنده بودن توضیح می‌دهیم، سپس به آسیب‌ها و پیامدهای لجبازی می‌پردازیم و به راهکارهایی اشاره می‌کنیم که با اجرا کردن آنها بتوانید رابطه بهتری را با شوهرتان داشته باشید.
نشانه‌های شوهر لجباز و یک دنده
درباره همه چیز بحث و دعوا می‌کند
افراد لجباز تمایل دارند درباره هر موضوع بزرگ یا کوچکی بحث و دعوا کنند تا حرف خودشان را به کرسی بنشانند. این افراد اصلا دقت نمی‌کنند که موضوعی که درباره‌اش در حال بحث و دعوا هستند، آیا واقعا ارزشش را دارد یا خیر؟
اشتباهات‌شان را نمی‌پذیرند
افراد لجباز مسلما اشتباهات‌شان را نمی‌پذیرند چون پذیرفتن آنها و معذرت‌خواهی، از نظر آنها نشانه ضعف بزرگی است.
تغییرات را نمی‌پذیرند
افراد لجباز و یک دنده از این جمله پیروی می‌کنند «من همینم که هستم». آنها از ایجاد تغییرات کوچک و بزرگ در زندگی، گریزان هستند چون گمان می‌کنند خودشان درست‌ترین فرد روی زمین هستند و اگر تغییر کنند، خطری آنها را تهدید خواهد کرد و یا تغییر را نشانه ضعف خود می‌دانند.
باید به هر چیزی که می‌خواهند برسند
این افراد، به خواسته‌های خود پایبند هستند و اصلا فکر نمی‌کنند که خواسته‌شان درست و منطقی است یا خیر. آنها آنقدر تلاش و پافشاری می‌کنند تا به خواسته‌شان برسند.
قلدر هستند
این افراد به دیگران زور می‌گویند و هر کاری می‌کنند تا اطرافیان‌شان مطابق میل آنها حرکت و رفتار کنند. این افراد اصرار دارند که همه باید کارها را به روش خودشان انجام دهند.
دلایل و ریشه لجبازی
تجربیات منفی زودهنگام
بعضی از اتفاقات و شرایط، به کودک استرس و آشفتگی فراوانی را وارد می‌کند و باعث ایجاد احساسات منفی در او می‌شوند. به عنوان مثال کودکانی که در زمان جنگ به دنیا آمده‌اند یا در دوران کودکی به همراه خانواده مهاجرت کردند و تغییرات پرتنشی در زندگی‌شان ایجاد شده است و یا کودکانی که در خانواده‌های پرجمعیت به دنیا آمده‌اند و می‌بایست برای جلب توجه خانواده، بسیار تلاش کنند و با خواهر و برادرهایشان به رقابت بپردازند، ممکن است در آینده به دلیل این تجربیات منفی، لجباز و یک دنده شوند.
طرز تفکر این افراد، چگونه است؟
این طرز تفکرات در ذهن‌شان ایجاد می‌شود که «تغییرات و شرایط جدید، آسیب‌زا هستند»، «تغییرات بزرگ در زندگی، می‌توانند بسیار پرتنش و تلخ باشند تا حدی که می‌توانند مرا از بین ببرند» و«دیگران می‌خواهند به من زور بگویند و این تغییرات را در زندگی‌ام تحمیل کنند. پس من باید همیشه در مقابل این تغییرات، مقاومت کنم»
چه ترسی در آنها ایجاد می‌شود؟
اگر لجبازی فرد به دلیل تجربیات منفی زودهنگام باشد، نوعی ترس از موقعیت‌ها و شرایط جدید و ناآشنا در فرد ایجاد می‌شود.
شخص چگونه با این ترس مواجه می‌شود؟
- امتناع از پذیرش یا تغییر براساس موقعیت جدید حتی اگر از او درخواست شود.
- جلوگیری از اتفاقات جدید در زندگی.
- انکار نیاز به تغییر و تحول و رشد فردی.
- گریز از انگیزه‌های بیرونی و درونی برای تغییر.
باورهای اشتباه درباره خود، دیگران و زندگی
این افراد، گمان می‌کنند طرز تفکر و شخصیت خودشان به قدری درست و سالم است که نباید به حرف دیگری گوش بدهند، به همین دلیل بسیار لجباز و یک دنده می‌شوند.
طرز تفکر این افراد چگونه است؟
این افراد چنین طرز تفکری دارند «زندگی همین است»، «ماهیت آدم همین است و نمی‌شود آن را تغییر داد» یا «من همینم که هستم».
احساس ناامنی مداوم
این افراد در برابر تغییر مقاومت نشان می‌دهند چون به صورت مداوم احساس ناامنی می‌کنند، به همین دلیل بر موضع خود پافشاری می‌کنند تا تغییری در آنها ایجاد نشود.
استراتژی اشتباه برای محافظت کردن از خود
این افراد، به دلیل محافظت از خود لجبازی می‌کنند. گمان می‌کنند افرادی که از آنها انتقاد می‌کنند یا قصد دارند تغییر و تحولی را در زندگی‌شان ایجاد کنند، بد آنها را می‌خواهند و یا قصد سوءاستفاده دارند. این افراد برای محافظت کردن از خود، لجبازی می‌کنند.
آسیب‌ها و پیامدهای لجبازی در رابطه عاطفی و زندگی مشترک
درک نکردن طرف مقابل
فرد لجباز در حدی به موضع خود پایبند است و پافشاری می‌کند که اصلا نمی‌تواند همسرش را درک کند و به حرف‌های او گوش دهد. این افراد، فقط می‌خواهند حرف خودشان را جلو ببرند و این کار در درازمدت طرف مقابل را خسته و آزرده می‌کند، چون در رابطه عاطفی یا زندگی مشترک، بیشتر اوقات طرفین باید با هم مشورت کرده و تصمیمی بگیرند، بنابراین اگر همیشه فقط یک نفر همه این کارها را انجام دهد و اجازه ندهد طرف مقابل کمک کند یا گاهی او تصمیم بگیرد، با مشکل مواجه خواهند شد.
بحث و دعواهای زیاد
به دلیل اینکه افراد لجباز و یک دنده به هیچ عنوان حرف طرف مقابل‌شان را گوش نمی‌دهند و قبول نمی‌کنند، مسلما بحث و دعوای فراوانی در رابطه و زندگی مشترک وجود خواهد داشت. بحث و دعوای زیاد نیز کم کم رابطه را از بین می‌برد، عشق را می‌کُشد و می‌تواند منجر به طلاق عاطفی شود.
رخ دادن اشتباهات زیاد و حتی جبران‌ناپذیر
فردی که لجباز است و اجازه نمی‌دهد همسرش هم مشارکت کند و با هم تصمیمات مهم زندگی‌شان را بگیرند، باعث می‌شود اشتباهاتی در جنبه‌های مختلف زندگی انجام دهد، چون قطعا فرد لجباز در همه چیز و در هر زمینه‌ای تخصص کافی را ندارد و گاهی نیاز است که از همسرش مشورت بگیرد، اما به دلیل لجبازی و یک دنده بودن اگر شخص همسرش را در هیچ یک از امور زندگی دخالت ندهد، باعث می‌شود گاهی تصمیمات اشتباهی بگیرد و به زندگی آسیب بزند. البته این افراد، به دلیل لجباز بودن متاسفانه هرگز یا بیشتر مواقع اشتباهات‌شان را قبول نمی‌کنند و حتی ممکن است انکار کنند.
نحوه برخورد با شوهر لجباز و یک دنده
فکر کنید که آیا موضوعی که باعث بحث و دعوا شده است، ارزشش را دارد یا خیر؟
همه موضوعات یکسان نیستند. گاهی شاید شما هم برای احساس لذت از طریق پیروز شدن در بحث و دعوا، بسیار زیاد بر روی موضوعی پافشاری کنید تا بتوانید شخص لجباز را قانع کنید که اشتباه می‌کند و باید مثل شما فکر کند، اما در این امر هرگز موفق نخواهید شد، بلکه اگر شما هم مثل او لجبازی کنید، به لجبازی و یک دندگی او بیشتر پر و بال می‌دهید. بنابراین اگر موضوعی باعث بحث و دعوایتان شده است، منطقی فکر کنید که این موضوع چقدر ارزش پافشاری و دعوا را دارد؟ آیا اگر اجازه دهید او به روش خود این کار را پیش ببرد، چه آسیبی به شما یا زندگی مشترک‌تان می‌رسد؟ این نکته را بدانید که بحث و دعوا با فرد لجباز فایده‌ای ندارد و فقط اعصاب شما را خرد می‌کند!
در شرایط مناسب بحث کنید
بررسی کنید که شرایط خلق و خوی شوهرتان در آن لحظه چگونه است؟ اگر او در محل کار روز سختی را داشته و با همکارانش دعوا کرده است یا اگر در حال فکر کردن درباره چگونه پاس کردن چک خود است یا اگر گرسنه است، هرگز در این شرایط بحثی را پیش نکشید و درباره موضوعات جدی، صحبت نکنید چون شوهرتان قبل از بحث کردن نیز در حالت روحی و روانی خوبی نبوده است، و طبیعی است که نتواند در حین بحث و دعوا با شما منطقی باشد و حرف هایتان را با حوصله بشوند و قبول کند.
خوب به حرف‌هایش گوش کنید
برای فرد لجباز بسیار مهم است که حرف‌ها و ایده‌هایش شنیده شوند. اگر شما نشان دهید که حداقل به حرف‌هایش با صبر و حوصله و بدون هیچ قضاوت و پیش‌داوری گوش می‌کنید، به او احساس ارزشمندی خواهید داد و درنتیجه لجبازی‌اش کاهش پیدا خواهد کرد. به حرف‌هایش گوش دهید، زود موضع دفاعی و گارد نگیرید و همه حرف‌هایش را به پای لجباز بودن او نگذارید چون شاید گاهی واقعا حق با او باشد و منطقی باشد.
اگر قسمتی از حرف‌هایش را متوجه نشدید، سوال کنید
قضاوت نکنید. اگر حرف‌هایش را درست متوجه نشدید یا احساس می‌کنید ذهن‌تان به خاطر سوءگیری منفی درباره حرف‌های او قضاوت منفی می‌کند، درباره منظورش از او سوال کنید و اجازه بدهید عقایدش را واضح‌تر بیان کند تا هم شما متوجه شوید و هم در ذهن او حرف‌هایش بیشتر تحلیل و بررسی شوند.
حرفهایتان را با آرامش توضیح دهید
حرف‌ها و عقایدتان را به صورت منطقی، واضح و با آرامش توضیح دهید. به خاطر داشته باشید که اگر حرفهایتان را با لحن بد و با بحث و دعوا بخواهید بیان کنید، هیچ فایده‌ای نخواهد داشت و نه شما و نه شوهرتان، یکدیگر را درک نخواهید کرد. پس حرفهایتان را واضح و مستقیم و آرام بزنید، داد و فریاد نکشید و منطقی صحبت کنید. شاید اگر از لحاظ منطقی برایش توضیح دهید، او حرف‌تان را کم کم قبول کند.
از او بپرسید که آیا زاویه دیدتان را درک می‌کند؟
از او بپرسید که تا چه حد حرفهایتان را قبول دارد و شما را درک می‌کند و با کدام قسمت از حرفهایتان و به چه دلیل، مشکل دارد و مخالف است؟ این گونه بحث کردن درباره موضوعی، باعث می‌شود هر دو تلاش کنید دیدگاه و زاویه دید یکدیگر را درک کنید.
اگر عصبانی شدید، مکث کنید
یادتان باشد که قرار نیست جواب همه حرف‌هایش را همان لحظه بدهید. اگر عصبانی شدید و حال‌تان خوب نیست، بگویید:«متاسفم من الآن در شرایطی نیستم که بتونم بحث رو ادامه بدم. اجازه بده یکم برم استراحت کنم و بعد در شرایط مناسب‌تر ادامه میدیم.» مکث کردن و ترک محیط و یا عوض کردن موضوع بحث، باعث می‌شود آرام‌تر شوید و ذهن‌تان به حالت منطقی برگردد. لازم نیست همان لحظه همه مشکلات حل شوند. به خودتان و طرف مقابل فرصت بدهید.
از زوج درمانگر کمک بگیرید
اگر به راهکارهای فوق نتوانستید مشکلات‌تان را با شوهر لجباز و یک دنده حل کنید، حتما از زوج درمانگر کمک بگیرید تا آموزش ببینید که درباره مسائل مختلف، با شوهر لجباز چگونه باید برخورد و بحث کنید. به خاطر داشته باشید که بحث و دعوا و انباشته شدن مشکلات حل نشده در زندگی مشترک، باعث خراب شدن رابطه می‌شود. بنابراین حل مشکلات‌تان را جدی بگیرید و اگر از پس برخی از آنها برنیامدید، توصیه می‌کنیم از زوج درمانگران همیار عشق کمک بگیرید.
سخن پایانی
صحبت کردن و کنار آمدن با افراد لجباز بسیار سخت و چالش‌برانگیز می‌تواند باشد. این افراد همیشه اصرار دارند که باید حرف، حرف خودشان باشد، به دیگران زور می‌گویند که طبق روش و عقاید خودشان رفتار کنند، اشتباهات‌شان را قبول نمی‌کنند و معتقد هستند که اصلا نیازی به تغییر ندارند چون همینطور که هستند، مشکلی وجود ندارد و خوب است. اگر شوهرتان هم جزء این دسته از افراد است، دقت کنید که درباره چه موضوعاتی با او بحث می‌کنید؟ آیا موضوعاتی که در ذهن‌تان است، ارزش بحث و دعوا را دارد یا چندان مهم نیستند؟ سعی کنید در شرایط مناسب که حال روحی و روانی‌اش خوب است، با او بحث کنید. به حرف‌هایش گوس دهید و قضاوت و پیش‌داوری زودهنگام را کنار بگذارید. سعی کنید حرفهایتان را به صورت منطقی، واضح و با آرامش توضیح دهید تا یکدیگر را درک کنید. در نهایت اگر موفق نشدید برخی از مسائل و مشکلات‌تان را حل کنید، توصیه می‌کنیم از زوج درمانگران همیار عشق کمک بگیرید. به خاطر داشته باشید که انباشته شدن مسائل و مشکلات روی هم، می‌تواند به رابطه و زندگی مشترک‌تان آسیب زیادی بزند، بنابراین حتما از زوج درمانگر برای برخورد با شوهر لجباز و یک دنده، کمک بگیرید.
پرسش و پاسخ کوتاه