خیلی از خانمها از خاله زنک بودن همسرشان گله دارند. معنای دقیق خاله زنک بودن چیست؟ آیا ویژگیهایی وجود دارد که مخصوص زنان است و اگر مردان به آن علاقهمند باشند خاله زنک هستند؟ ریشه این ویژگی از کجا میآید و اگر همسر ما دچار این ویژگیها باشد چطور باید با او برخورد کنیم؟ این مقاله به موضوعات بالا میپردازد.
کلمه خاله زنکی از کجا آمده است؟
بعضی به اشتباه تصور میکنند خاله زنکی یک کار زنانه است و مردانی که رفتارهای زنانه دارند، به جزئیات توجه میکنند و دوست دارند حرفهایی که بیشتر مورد علاقه خانمهاست را بزنند، خاله زنک به حساب میآورند. در صورتی که این یک تصور اشتباه است. کلمه “خاله زنک” در فرهنگ معین، شخص دارای رفتار و گفتار مبتذل، سخن چین و پیگیر موضوعهای بیاهمیت و غیرجدی معنا شده است. در روانشناسی به این ویژگی گاسیپ میگویند که از کلمه انگلیسی Gossip به همان معنای سخن چین و علاقمند به شایعات آمده است. بنابراین گاسیپ بودن یک ویژگی زنانه نیست و به سایر نقشهای زنان مربوط نمیشود. اما از آن جا که مهارتهای کلامی در خانمها قوی است و تمایل بیشتری به صحبت و روابط اجتماعی دارند این کلمه در فرهنگ ما خاله زنک نام نهاده شده است که از نظر علمی پذیرفته شده نیست. تحقیقات نشان دادهاند مردان نیز به اندازه خانمها میتوانند یک گاسیپ باشند اما کیفیت گاسیپ بودن در زن و مرد متفاوت است. بعضی سعی کردهاند برای از بین بردن نقش زنانه این واژه، از اصطلاح عمو مردک استفاده کنند. به طور کلی این ویژگی رفتار پسندیدهای چه در زنان چه در مردان نیست.
چرا برخی افراد خاله زنک میشوند؟
خاله زنکی در انسان لذت ایجاد میکند
تحقیقات نشان داده است که گاسیپ بودن در انسان لذت ایجاد میکند. صحبت درباره دیگران، اهمیت به مسائل دیگران و توجه به موضوعات بیاهمیت در انسان باعث افزایش سطح هورمونهای مثبت مانند سرتونین میشود و اضطراب و استرس را کاهش میدهد و دلیلش این است که انسان به طور تکاملی وقتی راجع به گونه انسانی صحبت میکند هورمونهای شیمیایی که استرس را در او کاهش میدهند بیشتر از قبل در بدنش تولید میشوند. اما همه افراد حاضر نیستند از این لذت بهرهمند شوند زیرا قطعا آسیبهای اجتماعی مهمی هم به همراه خودش دارد. از آن گذشته سبکهای تربیتی، فرهنگ و باورهای شخص میتواند او را از این کار منع کند.
ایجاد احساس برتری در فرد
نیاز به تایید شدن توسط دیگران و مورد احترام بودن، یکی از نیازهای مهم در انسان است. ریشههای برتریطلبی نیز از همین نیاز به تایید شدن نشات میگیرد. انسانها ذاتا دوست دارند نسبت به دیگران ویژگیهای مثبت بیشتری داشته باشند. به همین خاطر، برخی از افراد که نتوانستهاند به وسیله دستاوردهای خودشان این نیاز به برتری را ارضاء کنند شروع میکنند به کم ارزش کردن دستاوردهای دیگران در جمع. مثلا پشت سر همکارشان که به تازگی ترفیع گرفته است، شروع میکنند به صحبت کردن که او چندان کار مثبتی نکرده و کار ما از او بهتر بود و ما بیشتر مستحق ترفیع بودیم. اگر همکارانی که مشغول شنیدن این صحبتها هستند، او را تایید کنند، نیاز به تایید شدن و برتریطلبی این شخص ارضاء میشود.
لذت بردن از درد دیگران و صحبت راجع به آن
کلمه آلمانی به نام Schadenfreude وجود دارد که در روانشناسی به آن شادی رذیلانه نیز گفته میشود و معنایش لذت بردن از ناراحتی دیگران است. برخی از افراد در بعضی مواقع، ممکن است از دیدن ناراحتی دیگران و انتشار اخبار مربوط به آن به بقیه، احساس خوبی داشته باشند. شاید این اتفاق برای شما هم افتاده باشد اما این به این معنی نیست که ما همیشه از ناراحتی دیگران خوشحال میشویم. از نظر روانشناسی ما میتوانیم در سه حالت عدالتخواهی، رقابت و خشم، از ناراحتی دیگران و صحبت درباره آن شاد شویم. در عدالتخواهی، حس میکنیم ناراحتی دیگران حقشان است و به خاطر کارهای بدی که کردهاند لازم است تنبیه شوند. مثلا اگر فردی به همسرش خیانت کرده باشد و همسرش درخواست طلاق داده باشد، ما خوشحال میشویم که فرد خائن تنبیه شود و شروع میکنیم با دیگران این خوشحالی را تقسیم کردن و راجع به آن صحبت کردن. در رقابت نیز وقتی میبینیم رقیب ما شکست خورده احساس خوبی خواهیم داشت و باز هم این خبر خوب را به گوش دیگران میرسانیم. مورد سوم نیز مربوط به خشم است، وقتی ما به هر دلیلی از دیگران خشمگین باشیم، ممکن است ناراحتیشان برای ما لذتبخش باشد و به قول معروف دلمان خنک شود.
ایجاد تفکر گروهی
انسانها از اینکه ببینند افکارشان شبیه به افکار دیگران است احساس امنیت میکنند و برعکس وقتی تصور کنند کسی مثل آنها فکر نمیکند، احساس عدم درک شدن و تنها ماندن میکنند. بنابراین بعضی از افراد، وقتی راجع به دیگران تصوری دارند، دوست دارند آن را با بقیه مطرح کنند و قانعشان کنند که این تصورات درست است. مثلا وقتی فکر میکنند دوستشان چاپلوس است، شروع میکنند با دیگران این قضیه را مطرح کردن و کلی شواهد برای اثبات چاپلوسی او پیدا میکنند تا دیگران را نیز قانع کنند که دوستشان چاپلوس است.
علاقه به صحبت درباره فردی خاص
وقتی افراد، به کسی توجه خاصی دارند، دوست دارند دربارهاش فکر یا صحبت کنند. این توجه میتواند مثبت یا منفی باشد. مثلا اگر کسی را دوست داشته باشند، دلشان میخواهد راجع به او با دیگران صحبت کنند و نظر دیگران را غیر مستقیم راجع به او بدانند. یا برخی از افراد، وقتی از کسی خوششان نمیآید، دوست دارند درباره بدیهایش با دیگران صحبت کنند و تایید بد بودن او را بگیرند.
با شوهر خاله زنک چه کنیم؟
فرق گاسیپ بودن و خاله زنکی معمول را بدانید
چرا همسرتان را خاله زنک میدانید؟ معنای خاله زنک از نظر شما چیست؟ با توجه به توضیحات بالا خاله زنک از نظر روانشناسی گاسیپ بودن معنا میدهد، یعنی فردی که راجع به دیگران و جزئیات بیاهمیتشان صحبت میکند، شایع پراکنی میکند و غیبتشان را میکند. اگر منظورتان این ویژگیهاست، در ادامه مطلب توضیحاتی در این باره آوردهایم. اما اگر معانی دیگری برای آن در نظر میگیرید، باید هر کدام را جداگانه بشناسید و بررسی کنید و یک نسخه کلی و نهایی برای همسرتان نپیچید. چون هر فردی ویژگیهای خاص و منحصر به فرد خودش را دارد. توصیه میکنیم برای پرداختن به ویژگیهای شخصیتی همسرتان، حتما از یک متخصص کمک بگیرید.
ریشه گاسیپ بودن همسرتان را پیدا کنید
با توجه به توضیحات بالا، 5 دلیل برای گاسیپ بودن افراد را بررسی کردیم. باید ریشه این کار در فرد پیدا شود تا بتوان بر اساس آن راه حلهایی را برای کمرنگ کردن این ویژگی در او در نظر گرفت. برای پی بردن به ریشه این کار در همسرتان، میتوانید بدون ایجاد حس تحقیر یا بیاحترامی، با او صحبت کنید و از او بخواهید اگر فرد یا افرادی او را از نظر ذهنی آزار میدهند با یک مشاور صحبت کند تا اولا ریشه این حس بد را در او پیدا کند دوما کمک کند افکار و احساسات جایگزین مثبتی در او به وجود آید.
شنوندهاش باشید
ممکن است شما، برخلاف همسرتان، علاقهای به صحبت درباره دیگران و جزئیات بیاهمیت آن نداشته باشید. اما تا زمانی که این مشکل در همسرتان برطرف نشده باشد او نیاز دارد در اینباره صحبت کند. اگر شما او را نشنوید او گوشهای شنوای دیگری پیدا میکند و همین موجب تقویت گاسیپ بودن او میشود. پس بدون قضاوت کردن او و غر زدن سعی کنید پذیرای او باشید، تا بدانید ریشه این کار چیست. لازم نیست حرفهایش را تایید کنید. میتوانید از او درباره احساس و افکارش بپرسید. مثلا بگویید چرا این موضوع اینقدر به تو احساس بدی داده؟ چه اتفاقی باید بیفتد که این احساس را نداشته باشی؟ سعی کنید خود او را به سمت چرایی این احساسش هدایت کنید.
به او برچسب نزنید
همانطور که توضیح دادیم، علت اصلی گاسیپ بودن میل به برتری است و گاهی نیز احساس رقابت و خشم به دیگران این ویژگی را در فرد به وجود میآید. بنابراین وقتی ما به همسرمان برچسب خاله زنکی بزنیم یا او را از این بایت تحقیر کنیم، احساس برتریطلبیاش آسیب بیشتری میبیند. برعکس سعی کنید غیر مستقیم، کارهای مثبتش را مورد تایید و قدردانی قرار دهید تا احساس مفید بودن به او دست دهد.
سخن پایانی
اغلب افراد خاله زنک بودن را به زنان نسبت میدهند در حالی که این ویژگی فقط مختص زنان نیست. در روانشناسی این کار را گاسیپ (Gossip) میگویند که دلایل مختلفی دارد. برخی از افراد از گفتن دردها و مشکلات دیگران لذت میبرند، بعضیها دوست دارند گروهی صحبت کنند و به همین دلیل این کار را میکنند و… اگر به نظر خودتان همسرتان خاله زنک است، ابتدا دلیل این کار او را درک کنید، سعی کنید به حرفهایش گوش دهید و گوش شنوا باشید و به او برچسب نزنید.
پرسش و پاسخ کوتاه