حساسیت به همکارهای همسر موضوعی است که شمار زیادی از زن و شوهرها در اتاق مشاوره درگیر آن هستند. گاهی این حساسیتها منطقی است و نشانههایی از وجود رد کردن حد و مرز در محیط کار وجود دارد و در بسیاری از موارد دیگر چنین نشانههایی وجود ندارد و خانم خانه بدون دلیل نسبت به روابط کاری همسرش حساس شده است. در این مقاله قصد داریم موضوع را در هر دو شرایط بررسی کنیم و آن را از ابعاد مختلف با دیدگاهی روانشناسانه و علمی برایتان توضیح دهیم.
وقتی نشانهای وجود ندارد
ریشه مشکلاتان چیست؟
وقتی بدون دلیل و نشانه به همسرتان بیاعتماد هستید باید این مساله را در درون خودتان ریشهیابی کنید. سعی نکنید با تحمیل عقایدتان، کنترل همسرتان، گزارش گرفتن از او و چک کردن دائمیاش خودتان را آرام کنید، چون ریشه و مساله از جای دیگری است و وقتی نشانهای وجود ندارد به قول معروف “بر سر قبری که مردهای در آن نیست گریه میکنید”! پس سعی نکنید این موضوع را با روشهایی بیرون از خود حل کند یا حتی همسرتان را درگیر این موضوع کنید. قدم اول در چنین شرایطی این است که موضوع را به کمک یک متخصص درون خود ریشسه یابی کنید. در ادامه مقاله در این خصوص بیشتر توضیح خواهیم داد اما صحبتهای نگار از مراجعین ما را در این زمینه بخوانید، او خانمی بود که بدون هیچ دلیل و نشانهای به ارتباط همسرش با همکارانش حساس شده بود:” خودم میدونم رضا اهل این کارا نیست ولی دست خودم نسیت، چندبار پشت سر هم زنگ میزنم جواب نده شروع میکنم تو پیام بهش درباره خودش و همکارهاش حرفای رکیک میزنم، بعد هم پشیمون میشم اما باز تکرار میکنم. همسرم اوایل تعجب میکرد بعد سعی کرد آرومم کنه ویل الان عصبی میشه میگه چطور به خودت اجازه میدی بهم توهین کنی ولی من با دعوا و داد و بیداد و قهر و بهونه گیری باز ادامه میدم و دلم آروم نمیشه”. در چنین شرایطی تا زمانی که فرد صورت مساله اصلی که خودش است را پیدا نکند نمیتواند این اوضاع را تغییر دهد.
خطاهای شناختی خود را کشف کنید
یکی از دلایلی که فرد بدون دلیل و نشانه به همسرش و روابطش حساس خواهد شد وجود خطاهای شناختی در اوست. خطای شناختی به زبان ساده یعنی افکار ناکارآمدی که واقعیت را تحریف میکنند و شما به آن اعتقاد دارید. مثلا معتقد هستید همه مردها شبیه بهم هستند، یا باور دارید همیشه بدشانس هستید و … . برای آشنایی با خطاهای شناختی مقاله افکاری که حال مار را خراب میکند (افکار نا کارآمد و خطاهای شناختی در رابطه) را بخوانید تا متوجه بلایی که این افکار بر سر شما و رابطهتان میآورد بشوید. مهمترین خطاهای شناختی که مربوط به موضوع مقاله حاضر ما باشد و منجر به این شود که بدون دلیل به همسرتان و روابطش با همکارهایش حساس شوید فیلتر منفی، برچسب زدن، تفکر سیاه و سفید و تعمیم افراطی است. مثلا اگر گرفتار تعمیم افراطی باشید، وقتی شوهر یکی از دوستانتان با همکارهایش روابط خارج از چهارچوب داشته باشد شما خطای او را به همه مردها و قطعا به همسرتان هم تعمیم میدهید بدون اینکه هیچ نشانهای در رفتارش وجود داشته باشد.
درگیر تله روانشناسی هستید؟
یکی دیگر از موارد بسیار مهم که باعث میشود شما بدون وجود نشانه به روابط شوهرتان و همکارهای خانمش حساس شوید وجود تلههای روانشناسی است. تلهها یا طرحوارههای روانشناسی به زبان بسیار ساده یک عینک روی چشمهای شما هستند که دنیا را از پشت آن میبینید. گاهی این عینکها منجر به سازگاری شما با محیط خواهند شد مانند عینک خوشبینی، امیدواری، اعتماد به نفس و … . گاهی عینکهای شما طرحوارههای ناسازگاری هستند که شما را در چرخههای معیوب و تکراری میاندازد، مانند بی اعتمادی، کمبود محبت، استحقاق و … برای آشنایی بیشتر و دقیقتر با طرحوارههای روانشناسی مقالههای طرحواره چیست؟ (انواع طرحوارههای ناسازگار کداماند و چگونه باید آنها را درمان کرد؟) و طرحواره درمانی (درمان طرحواره ها و تله های زندگی) را بخوانید. مهمترین طرحوارهای که ممکن است درگیر آن باشید طرحواره بی اعتمادی است این طرحواره باعث میشود شما تقریبا با هیچ روشی اعتمادتان به همسرتان جلب نشود و نه تنها در محل کار بلکه در سایر ابعاد زندگی نیز توان اعتماد به او را نداشته باشید که این یعنی یکی از مهمترین پایههای اساسی رابطه شما دائم در حال لرزش است.
مشکلات رابطهتان را حل و فصل کردهاید؟
موضوع دیگری که ممکن است درگیرش باشید این است که شما درگیر مشکلات دیگری با همسرتان باشید اما چون توان حل و فصل آن را ندارید مشکلاتتان را به صورت ناخودآگاه و یا حتی آگاهانه روی مساله دیگری پیاده میکنید، مانند فردی که از دست رئیسش عصبانی است اما چون نمیتواند جواب او را بدهد عصبانیتش را بر سر همسر یا فرزندانش خالی میکند. ما روانشناسها به این وضعیت مکانیزم روانی جابجایی میگوییم. مکانیزمهای روانی به صورت ناخودآگاه رفتار و افکار شما را در دست میگیرند. لازم نیست خیلی موضوع را برای خودتان پیچیده کنید، ما به زبان ساده به شما میگوییم که نگذارید مشکلات حل نشده بذر کینه و کدورت را در رابطه شما بکارد. صحبتهای شیوا از مراجعینمان هم در این خصوص بخوانید:” من همیشه دلم میخواست علیرضا روز تولدم یادش بمونه ولی هیچ وقت اهمیت نمیداد یا خودم بهش یادآوری میکردم یا خودم کیک میخریدم به هرحال اهمیتی نداشت براش، اون روز متوجه شدم توبد یکی از همکارهای خانمش بوده و براش گل خریده، خیلی خیلی عصبانی شدم فقط تونستم گوشی رو بردارم و داد و بیداد کنم، هرچی توضیح داد که کل همکارها باهم بودیم من دخالتی نداشتم فقط بهم گفتن باید پول واریز کنی بتونیم گل بخریم و … من گوشم بدهکار نبود و گفتم حتما به این همکارت نظر داری، راستش میدونستم اینطوری نیست ولی دلم از اینکه تولدای منو نادیده میگیره پر بود”. همانطور که خواندید این خانم نسبت به رفتارش آگاه بود اما همیشه اینطور نیست و در بسیاری از موارد دیگر هم ممکن سات بدون اینکه بدانید مشکلات قبلیتان را در این مساله قاطی کنید.
درگیر حسادت زنانه هستید؟
احتمالا در مورد حسادت زنانه تا به حال زیاد شنیدهاید، وجود حسادت زنانه در رابطه عاطفی از نظر علمی قابل تایید است و ریشه در ویژگیهای تکاملی زنان دارد، از نظر تکاملی زنان از سالهای دور در جوامع اولیه بشری نیاز به حفظ رابطه برای مراقبت از خود و فرزندانشان داشتند به خصوص اینکه در جوامع انسانی چند همسری برای مردان رایج بوده است که هردوی این ویژگیها مربوط به تولید مثل و بقا بوده است. هرچند امروزه روابط به طور کلی تغییر کردهاند، زنان مستقل شدهاند و اغلب توان مراقبت از خود و فرزندانشان را دارند و چند همسری هم از نظر عرفی دیگر پذیرفته شده نیست اما همچنان یک سری ویژیگهای روانی در زن و مرد وجود دارد که یکی از این ویژگیها حسادت زنانه است که گاهی طبیعی و معقول و منجر به ارتقای رابطه و گاهی اگر مدیریت نشود به شدت آسیب رسان و مخرب خواهد بود. اگر احساس کردید این حسادت زنانه از روند طبیعی خود خارج شده است و به جای شیرین بودن منجر به اوقات تلخی و تنش در رابطهتان شده است باید به کمک یک متخصص مهارت مدیریت آن را پیدا کنید.
وقتی نشانهای وجود دارد
موضوع را از همه ابعاد بررسی کنید
با وجود پیدا کردن نشانههایی که هشدار دهنده است سریع دست به قضاوت و اقدام نزنید. ابتدا مطمئن شوید این نشانهها واقعی است و زاییده ذهن شما و مواردی که در بالا توضیح دادیم نیست. از طرف دیگر مطمئن شوید همه ابعاد موضوع را بررسی کردید و تنها با دیدن یک سلام علیک ساده در فضای مجازی یا یک تماس بی پاسخ و … قضاوت نکردهاید. این موضوع هم در نظر داشته باشید که ممکن است شما از نوع رابطه و فرهنگ سازمانی همسرتان در محیط کار بیخبر باشید، هر محیط کاری آداب و رسوم مخصوص به خود را دارد که لحن صحبت همکاران، میزان صمییمت آنها، شیوه صحبت و حد و مرزهایشان را تعیین میکند، مطمئن شوید از این فرهنگ سازمانی باخبر هستید بعد قضاوت کنید. مواردی که اشاره کردیم تنها چند نمونه از مسائلی است که باید در نظر بگیرید اما شما نسبت به شرایط خاص رابطهتان، خلق و خوی همسرتان و محیط کاری او سعی کنید مطمئن شوید همه ابعاد مساله را در نظر گرفتهاید.
به او فرصت توضیح دهید
بعد از یافتن نشانه لازم است به همسرتان فرصت دهید درباره اتفاقی که افتاده است توضیح دهید. نه تنها در این مورد در هر تنش یا خطایی این حق شریک عاطفی ماست که توضیحاتش را بشنویم. قرار نیست با شنیدن توضیحاتش او را ببخشید یا موضوع را فراموش کنید بلکه قرار است حرفهای همسرتان را بشنوید تا بتوانید در مورد موضع تصمیم درستی بگیرید. گاهی اوقات با شنیدن توضیحات او سوء تفاهماتی که پیش آمده رفع خواهد شد و گاهی هم برعکس متوجه میشوید شرایط بحرانی و نیازمند بررسی و تصمیم گیری است. در هر صورت شنیدن توضیحات او حق خودتان هم هست که در مورد اتفاقی که افتاده است بشنوید و آگاه شوید.
موضوع را به محیط کار نکشانید
این مشکل بین شما و همسرتان است و چنین مشکلاتی در خیلی از مواقع با کمکهای تخصصی حل خواهد شد و یادتان باشد همسر شما قرار است بعد از حل و فصل این مشکل احتمالا در محیط کارش بماند و شاید لزومی نداشته باشد موضوع به محیط کار او کشیده شود. از طرفی حفظ حریم خصوصی رابطهتان وظیفه هردوی شماست و نباید با تن دادن به رفتارهای هیجانی این حریم را از بین ببرید. معمولا در چنین مواقعی افراد سرشار از خشم، حسادت، نفرت و کینه هستند و هرکدام از این هیجانها به تنهایی میتواند شما را به سمت رفتارهای به شدت مخربی هدایت کند. مدیریت این هیجانها کار سادهای نیست اما نشدنی نیست! سعی کنید تا جایی که میتوانید کنترل اوضاع را در داخل خانه و رابطه شخصیتان به دست بگیرید و موضوع را به محیط کار همسرتان نکشانید.
از مشاور تخصصی کمک بگیرید
همانطور که از ابتدای مقاله توضیح دادیم احتمالا متوجه شدید که این موضوع چقدر پیچیده و حساس است و همچنین چقدر هیجانات مختلف درگیر این مساله خواهد شد که نیازمند مدیریت و هدایت است. پس بهتر است از همان ابتدا قدمهای حساب شده بردارید تا مبادا پلهای پشت سرتان را خراب کنید یا آسیبهای بیشتری به رابطه وارد کنید. مشاور میتواند با بررسی همه ابعاد ماجرا و در نظر گرفتن شرایط خاص شما و رابطهتان به شما کمک کند بهترین تصمیم را بگیرید.
چند توصیه به آقایانی که همسرشان به رابطه آنها با همکارانشان حساس هستند
حد و مرز را جدی بگیرید
فرقی ندارد همسر شما به روابطتتان حساس باشد یا خیر در هر صورت شما ملزم به رعایت و تعیین حد و مرز در روابطتتان با جنس مخالف هستید. حتی اگر متاهل نباشید لازم است در محل کار با همکاران زن و مردتان روابط معقول داشته باشید. رابطه در هر محیطی آداب و رسوم خاص خودش را دارد و با دانستن مهارتهای ارتباطی یاد میگیرید روابطتتان را در محیطهای مختلف مدیریت کنید. اگر این آداب و مهارت را رعایت کنید و حد و مرز واضح و مشخص داشته باشید حتی اگر همسرتان به روابط شما با همکاران خانمتان حساس باشد میتوانید به راحتی با توضیح و گفتگو او را قانع و نگرانیهایش را برطرف کنید.
حسادتش را درک کنید
همانطور که توضیح دادیم حسادت زنانه یک امر طبیعی است و تا حدودی در بین همه خانمها بنابر دلایل تکاملی وجود دارد و شما لازم است با آگاهی از این مطلب این حسادت را درک کنید. البته گاهی این حسادت تبدیل به یک معضل بزرگ در رابطه شما خواهد شد که در این شرایط باید بتوانید به کمک یک متخصص این مشکل را ریشهیابی و برطرف کنید اما در بسیاری از موارد دیگر با کمی درک متقابل میتوانید به راحتی آن را مدیریت کنید. گاهی تنها کافی است گوش شنوای همسرتان در مقابل حساسیتهایش باشید و به او اطمینان خاطر بدهید که شرایط و احساساتش را درک میکنید و تلاش میکنید تا این حساسیت در او مزمن نشود.
پنهان کاری نکنید
پنهان کاری تحت هیچ شرایطی در رابطه قابل پذیرش نیست! این موضوع اگر خانمتان حساس باشد میتوان رابطه شما را به یک بحران تبدیل کند. صحبتهای رضا از مراجعین ما را در این باره بخوانید:” من واقعا هیچ کار خارج از عرفی در محیط کارم انجام نمیدم، کلا آدم درونگرا و ساکتی هستم نه اینکه از خانمم بترسم نخوام ارتباط برقرار کنم اصلا اهلش نیستم، ولی چون میدونم خانمم حساسه یکی بهم پیام میده اضطراب میگیرم، اون روز صبح همکار خانمم پشت در مونده بود زودتر رسیده بود و فکر کرده بود شرکت تعطیله، به همه پیام داده بود به منم داد من تا دیدم پیام داده اصلا نگاه نکردم چیه سریع پاک کردم و خانمم حساس شد! تا ظهر جیغ و داد و گریه کرد و میگفت باید بهش زنگ بزنی جلو من و منم واقعا روم نمیشد این کار رو بکنم، خلاصه سر این پنهان کاری ما 2 ماهه زندگیمون جهنم شده”.
گفتگو کنید
گفتگو دوای درد بسیاری از مشکلات رابطه است البته به شرطی این که یک گفتگوی سالم و بر مبنای مهارتهای ارتباطی مانند شنونده فعال بودن، استفاده صحیح از زبان بدن و … باشد. اگر قرار باشد هربار که هسمرتان درباره این موضوع صحبت میکند شروع به داد و بیداد و قهر و مقابله بکنید به این حساسیت دامن میزنید. اجازه بدهید درباره نگرانیهایش بدون ترس از قضاوت صحبت کند و با بازخورد مناسب به صحبتهایش نشان دهید او را درک میکنید و در حال تلاش برای حل مشکل هستید.
به او احساس امنیت دهید
از خودتان بپرسید چرا همسرتان در رابطه با هکاران خانم شما احساس امنیت ندارد؟ شاید مشکل از او باشد، پس وظیفه دارید به او کمک کنید و کنارش باشید تا مشکلش را ریشهیابی کند. شاید هم واقعا نشانههای واقعی وجود دارد که خبر از نداشتن حد و مرزهای صحیح در روابط شماست که وظیفه دارید آن را اصلاح کنید. در هر صورت تا زمانی که هر دوی شما در رابطه احساس امنیت و اعتماد نداشته باشید رابطهتان رشد نخواهد کرد! پس ریشه یابی آن را به تعویق نیندازید.
پرسش و پاسخ کوتاه