چه کسی است که دلش نخواهد شریک عاطفیاش دوستش داشته باشد به او احترام بگذارد عقایدش را محترم بشمارد و برای او ارزش قائل باشد؟ احتمالا همه چنین آرزویی برای خودشان و رابطه عاطفیشان دارند، اما دست یابی به چنین چیزی تا زمانی که خودتان همه این کارها را برای خودتان نکنید محقق نمیشود! َشاید با خود بگویید خب معلوم است که ما خودمان را دوست داریم، به عقایدمان احترام میگذاریم و اجازه نمیدهیم کسی شخصیتمان را زیر سوال ببرد! متاسفانه به همین راحتی نیست! یک روانشناس میداند حجم بسیار زیادی از مراجعین ما و مشکلات رابطهشان به عزت نفس پایینشان برمیگردد و در واقع آنها بلد نیستند به خودشان احترام بگذارند! احترام به خود را در رابطه نباید دست کم گرفت! در این مقاله قصد داریم این موضوع را از ابعاد مختلف بررسی کنیم.
نشانههای خطری که میگویند به شما در رابطه بیاحترامی میشود
خودش را به آن راه میزند
شک نکنید رابطه یک فرآیند رسمی و روشن است. شما یا با فردی در رابطه هستید یا نیستید! خود فرد و افرادی که در جریان رابطه شما هستند باید این را بدانند و به آن متعهد باشند! اگر فرد خودش را به آن راه میزند، با دست پس میزند و با پا پیش میکشد، گاهی با شما رو راست است و گاهی شما را دور میزند در حال بیاحترامی به شماست! شاید این کار را ناخواسته انجام میدهد یا حتی تکلیفش با خودش مشخص نیست و خودش هم نمیداند کجای این رابطه است اما این دلیل نمیشود که شما در یک رابطه سردرگم باشید. شما و طرف مقابل باید بدانید کجای رابطه ایستادهاید و هیچ کدام نباید وانمود کنید نمیدانید چه میخواهید! منظور ما این نیست که از همان روز اول بدون هیچ شناختی خودتان و طرف مقابل را مجبور کنید که برنامه ازدواج بریزید! منظورمان این است که بدانید از یکدیگر و رابطه چه میخواهید. صحبتهای شقایق را بخوانید تا بیشتر متوجه منظور ما بشوید، شقایق از مراجعین ما بود که بعد از چند جلسه مشاوره متوجه شد در رابطهای ایست که هیچ گونه عزت و احترامی در آن ندارد:” میثم هر روز به من زنگ میزد از اون صارار از من انکار دلم نمیخواست باهاش دوست بشم اما انقدر اصرار کرد که با خودم فکر کردم حالا که انقدر دوسم داره حتما خوبه باهم باشیم! وقتی دوست شدیم باهم رفتیم یه مهمونی کلی این ور اون ور رفتیم و … بعد از سه ماه که تو گوشیش دیدم با دخترخالهاش دوسته خیلی راحت بهم گفت مگه من و تو زن و شوهریم که بهم متعهد باشیم، ما یه دوستی ساده داریم، گفتم آدم با دوستی ساده سکس میکنه؟ گفت بابا تو چقدر املی!”.
همیشه نفر دوم رابطه هستید
وقتی شریک عاطفی شما احترامی برایتان قائل نباشد همیشه الویتهای دیگری به غیر از شما وجود دارد! ابتدا باید خواستههای او محقق شود، جایی که او دوست دارد میروید، با افرادی که او دوست دارد رابطه برقرار میکنید، هر وقت او بخواهد تفریح میکنید، هر وقت او بخواهد میخوابید، او حق دارد مدتها بدون توضیح خاصی با شما قهر کند و اصرار شما برای آشتی بیفایده است تا حال او خوب شود، اگر بیش از اندازه روی چیزی تاکید کنید غرغرو هستید اما او میتواند خواستههایش را تا رسیدن به آنها از شما بخواهد و بخواهد! این عدم تعادل در رابطه نامش نفر دوم بودن است و اگر در رابطه شما وجود دارد به یک نفر دارد بی احترامی میشود! به آن نفر دوم!
خواستههای به حقتان به غر زدن متهمتان میکند!
همان طور که پیش تر توضیح دادیم شما در رابطهای که احترام ندارید نفر دوم هستید و خواستههایتان نادیده گرفته میشود و اگر بیش از اندازه به محقق شدن آنها اصرار بورزید متهم به غرغرو بودن میشوید! ادامه این روند باعث میشود به مرور باور کنید غرغرو هستید و از خواستههایتان عقب بکشید! خواستههایی که حق مسلم شماست. صحبتهای الناز از مراجعین ما را در این زمینه بخوانید:” ما هربار مشاوره رفتیم مشاور از امید خواست روی گوشیش رمز نذاره و بهش گفت چون خیانت کردی بارها و بارها باید اجازه بدی الناز بتونه مجدد بهت اعتماد کنه، چند روزی رعایت می کرد و کمک می کرد من با شرایط کنار بیام ولی باز فراموشش میشد، روی گوشیش رمز میذاشت،همیشه اشغال بود، پیام هاشو پاک میکرد و … وقتی هم من میگفتم امید تو قول دادی میگفت الناز خسته شدم از غرغرهات و گیر دادنت ها چرا نمیتونی مقل آدمهای دیگه باشی! منم سعی میکردم چیزی نگم ولی خب یهو منفجر میشدم”.
قایم شده هستید!
شاید اوایل رابطه، طبیعی باشد که شما و شریک عاطفیتان قصد نداشته باشید رابطهتان را به دیگران اعلام کنید، به خصوص به خانوادهها که تا مدتها با توجه به فرهنگ ما روابط غیر رسمی پنهان میمانند. اما این پنهان ماندن حد و اندازه دارد، از یک جایی به بعد این دیگر پنهان کردن نیست قایم کردن شماست! به خصوص در جمع دوستان مشترک و صمیمی اگر حضور شما به عنوان فردی که با شریک عاطفیتان رابطه دارید مخفی شود حکم بیاحترامی به شما و رابطهتان را دارد مگر اینکه دلیل قانع کننده و قابل توجیحی برای آن وجود داشته باشد. اینکه دقیقا از کجا باید انتظار مخفی ماندن نداشته باشیم بستگی به رابطه شما دارد، مثلا اینکه دو نفر با یکدیگر 3 سال رابطه داشته باشند اما یکی از طرفین اصرار داشته باشد هیچ کدام از دوستانشان از این رابطه باخبر نباشند و در جمع ناچار باشند طوری وانمود کنند که انگار هیچ چیزی وجود ندارد، عادی نیست! میتوانید در مورد عادی بودن یا غیر عادی بودن این موضوع با مشاور صحبت کنید تا با بررسی جزئیات رابطهتان بهتر کمکتان کند.
برای خطاهای او نیز شما گناه کارید
مورد دیگری که خبر از بی احترامی به شما در رابطه را دارد این است حتی اگر او خطایی انجام داده باشد شما متهم هستید! مثلا او خیانت میکند به این بهانه که شما به او توجهی نمیکردید! یا شما را کتک میزند به این بهانه که تقصیر خودتان است که او را عصبی میکنید! صحبتهای اشکان از مراجعین ما را در این زمینه بخوانید:” مینا همیشه حرف های خصوصی ما رو به دیگران می گفت، خب من دوست نداشتم کسی بدونه جزئیات سکس ما به چه صورت هست! اما به همه دوستای دخترش گفته بود اونا هم به دوست پسراشون میگن دیگه! یعنی همه خبر داشتن ما چطوری و کی باهم رابطه داریم، وقتی هم بهش میگفتم چرا رازهای رابطه مون رو همه جا جار میزنی میگفت تقصیر توئه صبح تا شب سرکاری هیچکی نیست من باهاش حرف بزنم و درد و دل کنم!”. در یک رابطه سالم و محترم هر فرد مسئولیت اشتباهاتش را میپذیرد و برای جبران آن تلاش میکند.
تحقیر میشوید
توهین و تحقیر مصداق بارز بیاحترامی نه تنها در رابطه بلکه در هر شرایط دیگری است! حتی اگر بزرگترین اشتباهات را کرده باشید هیچ کس حق ندارد شما را تحقیر کند چه برسد به زمانی که در یک رابطه عاطفی هستید و انتظار میرود شریک عاطفیتان کنار شما و نقاط ضعفتان باشد. اگر شریک عاطفیتان مدام شما را به خاطر خانوادهتان، نقاط ضعف روحیتان، شرایط مالیتان، اشتباهات شغلی و تحصیلیتان و … تحقیر کند در حال بیاحترامی به شماست. یادتان باشد هر فردی نقطه ضعف و نقطه قوت دارد. قرار نیست دیگران از نقاط قوت شما به نفع خودشان استفاده کنند و بابت نقاط ضعفتان تحقیرتان کنند. شما با همین نقاط ضعف و قوت کامل هستید، به اصطلاح معروف کسی نباید شما را دستچین کند! شریک عاطفیتان باید کمک کند با یکدیگر از پس این نقاط ضعف بر بیایید. از طرفی مواردی مثل خانواده و فرهنگ نقطه ضعف نیستند! هر فردی خانواده منحصر به فرد و فرهنگ مخصوص به خود را دارد، تفاوت فرهنگی نشان دهنده بالاتر بودن یا پایین تر بودن دیگران نسبت به یکدیگر نیست.
دیگران به شما ترجیح داده میشوند
بارزترین نشانه بیاحترامی به شما در رابطه این است که دیگران به شما ترجیخ داده شوند! وقتی در یک رابطه عاطفی هستید باید الویت شریک عاطفیتان باشید همانطور که او باید برای شما الویت باشد. همیشه در جلسات مشاوره خانواده توضیح میدهیم که زن و شوهر باید خودشان را و همسرشان را حتی نسبت به فرزندشان ارجحتر قرار دهند! گاهی شاید بتوان الویت قرار دادن خانواده و عزیزان را در شرایط خاصی درک کرد اما الویت قراردادن دوستان و اقوام و همکاران و … هرگز! اگر مدتها پشت خط میمانید که شریک عاطفیتان با دوستانش بگو بخند کند، اگر به همه رسیدگی میکند و اگر وقت خالی ماند برای شما میگذارد، اگر شما را موظف میکند که با وجود سختی به دسوتان و آشناینش خدمات بدهید و … خواسته و ناخواسته در حال بیاحترامی به شماست!
موارد مهم زندگی شما برایش ارزشی ندارد
هرکس در زندگی موارد مهم و با ارزشی دارد که مختص خودش است. یک نفر سلامت پدر و مادرش، یک نفر قبولی در کنکور، یک نفر پیدا کردن کار و یک نفر پیدا کردن یک همسر مناسب. مهم نیست چه دغدغهای دارید، ریز یا درشت، درست یا غلط، دغدغه شما و ارزشهایتان باید برای شریک عاطفیتان مهم باشد. اگر مواردی که برای شما مهم است از نظر منطقی خارج از عرف و اصول باشد شریک عاطفیتان میتواند کنارتان باشد و کمکتان کند آن را اصلاح کنید اما بی اهمیتی کامل به آن یعنی بی احترامی! صحبتهای نگار از مراجعینمان را بخوانید:” من دوسال پشت کنکور موندم تا پزشکی قبول بشم، سال آخر فقط 10 نفر فاصله داشتم تا رتبه ام به قبولی برسه، سال سوم با جدیت شروع کردم دوباره خوندن ولی رضا اصلا درکم نمیکرد، میگفت خرخونی نکن، هر شب میگفت باید با من حرف بزنی، قرار بیرون و سفر میذاشت با دوستامون، کلی من براش وقت میذاشتم، قبل کنکور آزمایشی یک هفته تمام مجبورم کرد بریم بیرون و مهمونی با دوستاش بعد هم که نمره کنکور آزمایشیم پایین شد گفت ای بابا این همه خرخونی کردی آخرم هیچی به هیچی”!
احساس امنیت ندارید
رابطه سالم یک رابطه امن است! رابطه امن یعنی شما خیالتان راحت باشد او متعلق به رابطه شماست، حواسش هست آسیبی به شما و رابطه نرسد، تلاش میکند نقاط ضعف رابطه را برطرف کند، امین شما و مسائلتان است و در یک کلام دائم استرس از دست دادنش را ندارید! اگر طرف مقابل نمیتواند چنین احساس امنیتی را برای رابطه شما فراهم کند مشکل از کجاست؟ آیا اطمینان دادن به شما سخت است یا او نمیخواهد چنین کاری برای شما بکند یا شاید الویتش چنین تلاشی نیست؟! هرچه هست باید بدانید رابطه امن حق شماست خود را از آن محروم نکنید!
هیجاناتتان بی ارزش است
انسان بدون احساسات و هیجاناتش رباتی بیش نیست! گذشته از آن سرکوب احساسات و هیجانات یا بروز ناسالم آن به شدت به سلامت روان و بهزیستی روانشناختی شما آسیب میزند. در واقع بیشترین آسیبی که ما از روابطمان میبینیم از طریق همین هیجانات و احساساتمان است که در رابطه نادیده گرفته میشود. اگر شریک عاطفی شما هیجاناتتان را نادیده بگیرید، آن را به هیچ بپندارد و وقتی برایش نگذارد علاوه بر بی احترامی در حال آسیب زدن به سلامت روانتان است! چندبار از او خواهش میکنید تا پیامهایتان را جواب دهد؟ چقدر از او خواستید با شما درست صحبت کند؟ چندبار احساسات شما را شنید و به روی خودش نیاورد؟ این بیحرمتیها به رابطه شما و خود شما نباید ادامه دار بماند در غیر اینصورت روز به روز بیشتر با افسردگی، اضطراب، خشم و … آشنا میشوید.
چه باید کرد؟
عزت نفستان را دریابید
بگذارید با شما رو راست باشیم، احتمالا خودتان هم متوجه میشوید کی چه کسی به شما بیاحترامی میکند، در رابطه هم چنین درکی را دارید اما چرا آن را نادیده میگیرید؟ از نظر ما روانشناسها تا زمانی که شما به خودتان احترام نگذارید هیچ کس هم چنین کاری با شما نمیکند و تا زمانی که شما عزت نفس کافی نداشته باشید به دیگران اجازه میدهید به شما بی احترامی کنند! در قدم اول برای جلوگیری از چنین فاجعهای باید عزت نفستان را بازیابی کنید و آن را ارتقاء دهید! از یک مشاور کمک بگیرید تا علت کمبود نفس پایینتان را ریشه یابی و کمک کند آن را برطرف کنید.
آسیبهایی که دیدید را ترمیم کنید
اگر در رابطهای بودهاید که به شما بی احترامی شده است قطعا آسیبهای احساسی و هیجانی مختلفی از آن خوردهاید که لازم است برای ادامه یک زندگی سالم و امن آنها را برطرف کنید. این چنین آسیبهایی اگر کهنه شود عواقب مختلفی برای شما دارد، برخی به کلی به تمام روابط بدبین میشوند، ّبرخی دچار اضطراب یا افسردگی مزمن میشوند و برخی بدون مرور اشتباهات گذشته و برطرف کردن آن باز هم وارد رابطهای مشابه رابطه قبل میشوند! وقتی از چنین رابطهای بیرون آمدید هیچ عجلهای نداشته باشید برای اینکه وارد رابطه دیگری شوید، رابطه تان را مرور کنید، چرا این بیاحترامیها به شما شد؟ چرا آن را تحمل کردید؟ چه باید بکنید که دیگر این اتفاقات نیفتد و … .
خط قرمزهای جدی داشته باشید
حتما خط قرمزهایی برای رابطه با دیگران دارید، مثلا اجازه نمیدهید دوستتان توی گوشتان بزند یا همکارتان به خانواده شما فحاشی کند! اما داشتن خط قرمز فقط مختص دیگران نیست! شما باید با شریک عاطفیتان نیز حد و مرز و خط قرمز داشته باشید! اینکه دو نفر در رابطه هستند، اینکه باهم صمیمی هستند و اهداف مشترک دارند و … دلیل بر این نمیشود هر کاری دلشان میخواهد با هم بکنند! بعد از بالا بردن عزت نفستان و یاد گرفتن اینکه به خودتان احترام بگذارید باید یک سری حد و مرز برای خودتان تعیین کنید و برای رعایتش با کسی تعارف نداشته باشید حتی کسی که عاشقش هستید!
دعوا و مشکل نمک رابطه نیست! آن را حل کنید
این شعار زرد که دعوا و وجود مشکل نمک زندگی است را دور بریزید! این که مدام به شما احترامی بشود و بعد با یک معذرت خواهی همه چیز فراموش شود نمکی ندارد؟! در رابطه سالم اگر هم بحث و اختلاف نظری وجود داشته باشد بدون توهین و بی احترامی و با دانستن مهارتهای ارتباطی حل میشود اما در رابطه ناسالم دو طرف دچار یک چرخه آسیب زدن به یکدیگر، قهر و آشتی هستند! از این تصور خام بیرون بیایید و اگر مشکلی دارید آن را حل کنید.
ایدهآل خودتان را پیدا کنید!
برای نگه داشتن یک رابطه لازم نیست بیاحترامی را بپذیرید! لازم نیست باج عاطفی بدهید و لازم نیست هر چیزی را تحمل کنید! همه انسانها پتانسیلی دارند که میتوانند شریک عاطفی مناسب خودشان را انتخاب کنند و از آن لذت ببرند! برای یافتن ایدهآلتان باید در درجه اول خودتان را بشناسید و بر اساس شناختی که از خودتان به دست میآورید نقشه راهی برای رسیدن به شخص مورد نظر ترسیم کنید. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه صفحه جذب عشق از آشنایی تا ازدواج را بخوانید.
پرسش و پاسخ کوتاه