متاسفانه هنوز در جامعه ما فرهنگ مراجعه به روان درمانگر به قدر کافی جا نیفتاده. هنوز هستند کسانی که برای مراجعه به روان درمانگر به شدت مقاومت نشان می‌دهند و گمان می‌کنند که خودشان با عقل و منطق خودشان می‌توانند از پس هر چیزی بربیایند و درست‌ترین تصمیمات را اتخاذ کنند. حقیقت این است که همانطور که برای جسم  و تن آزمایش می‌دهیم تا از سلامت جسمانی آگاه شویم، برای پیشگیری از بیماری‌ها، برای درمان و حتی مراقبت‌‎های پس از درمان اقدام میکنیم، برای بیماری‌های روحی و روانی، برای درمان، پیشگیری و حتی برای مراقبت‌های پس از درمان هم باید به روانشناس خوب و باتجربه مراجعه کنیم. امروز و فردا کردن برای مراجعه، فقط روند درمان را طولانی‌تر و وخامت مشکل را بیشتر می‌کند.

در این مقاله به شما آموزش می‌دهیم که روان درمانی چیست، روان درمانگر کیست، چرا باید به روان درمانگر مراجعه کنیم، روان درمانگران برای درمان بیماری‌های روانی از چه شیوه‌هایی استفاده میکنند، ویژگی‌های یک روان درمانگر حرفه‌ای چیست  و….

روان درمانی چیست؟

روان درمانی یعنی پرداختن به مسائل عمیق روانی، هیجانی و رفتاری افراد که در قالب گفتگو و استفاده از تکنیک های مختلف، توسط روان درمانگر انجام می‌شود.

روان درمانگر کیست؟

روان درمانگر کسی است که تحصیلاتش دکتری روانشناسی و مشاوره باشد و در زمینه درمانگری دوره دیده باشد.

چرا باید به روان درمانگر مراجعه کنم؟

درمان افسردگی

اگر در اکثر ساعات شبانه روز احساس خستگی می‌کنید، کم انرژی و بی‌انگیزه شده‌اید و سایر نشانه‌های افسردگی مانند خستگی، بی‌انگیزه بودن، داشتن افکار خودکشی، داشتن احساسی پوشی و بی‌ارزشی نسبت به خود و زندگی و…. را دارید، بهتر است برای درمان افسردگی، به روان درمانگر مراجعه کنید تا در طی جلسات مشاوره و در صورت نیاز به کمک داروهای ضدافسردگی، این مشکل برطرف شود.

کنترل استرس و اضطراب

زندگی امروزی برای بیشتر افراد بسیار پراسترس و تنش است. برای کنترل استرس و اضطراب و مدیریت آن، مخصوصا اگر روی زندگی روزمره‌تان تاثیرات منفی گذاشته، بهتر است به روان درمانگر مراجعه کنید.

بیماری‌های سایکوسوماتیک (روان تنی)

ممکن است به دلیل مسائلی مانند گردن درد و یا درد معده به پزشک مراجعه کرده باشید اما پزشک به شما گفته باشد که مشکل جسمانی وجود ندارد و به شما توصیه می‌کند که برای رفع این مشکل به روان‌درمانگر مراجعه کنید. وقتی بیماری شما ریشه جسمانی نداشته باشد یعنی دچار دردهای روان تنی و یا سایکوسوماتیک شدید. ممکن است شما زمانی که مضطرب می‌شوید و تحت فشار روحی و روانی قرار می‌گیرید، گردن و سرتان درد می‌گیرد یا معده درد یا رفلاکس معده می‌گیرید. بنابراین در این صورت باید به درمانگر مراجعه کنید.

روح و روان، پیچیده‌تر از جسم است

ممکن است شما بتوانید مشکلات جسمانی مثل اسهال، حالت تهوع، سرماخوردگی و…. را با خوردن خوراکی‌های مفید حل کنید اما هرگز نمی‌توانید مشکلات روانی مثل افسردگی، اضطراب، استرس و… را فقط با خوردن دمنوش یا نفس عمیق کشیدن درمان کنید چون روح و روان ما، پیچیده‌تر از جسم است و تا زمانی که مشکلات از ریشه حل نشوند، همچنان باقی می‌مانند حتی اگر شما روزی چند نوع دمنوش بنوشید هم تاثیرگذار نخواهد بود چون ریشه مشکل‌تان هنوز حل نشده است.

کسب آگاهی و حل مشکلات هر دوره سنی

هر دوره سنی، مشکلات خاص خود را دارد. مثلا در دوران نوجوانی به دلیل بلوغ و هورمون‌ها، دختران و پسران زود عاشق می‌شوند و اصطلاحا عشق‌های رومئو و ژولیتی را تجربه می‌کنند که معمولا با شکست همراه است، باید برای افزایش آگاهی و مهارت‌های لازم جهت داشتن رابطه عاطفی موفق و سالم و همچنین برای جبران آسیب‌های روحی و روانی وارد شده به شما به دلیل تمام شدن رابطه عاطفی، به روان درمانگر مراجعه کنید. یا مثلا بزرگسالانی که وارد دوره بحرانی می‌شوند باید علائم و نشانه‌ها و راه‌های مقابله با این بحران را آموزش ببینند.

انواع رویکردهای روان درمانی

روانکاوی

درمانگرانی که رویکرد روانکاوی را دارند، اعتقاد دارند که ریشه مشکلات امروزی شما آسیبی است که در دوره کودکی دیده‌اید.  در این روش، درمانگر اطلاعاتی درباره کودکی شما بدست می‌آورد و ریشه مسائل و مشکلات‌تان را درمان می‌کند که از دوران کودکی تا به حال، در شما وجود دارند.

درمان شناختی-رفتاری

درمانگر شما را متوجه دیدگاه‌های غیرمنطقی شما نسبت به خود، زندگی، آینده و دنیای اطراف‌تان می‌شود و به شما کمک می‌کند الگوهای فکری و رفتاری جدید و درست را آموزش ببینید تا زندگی و آینده روشن‌تری داشته باشید.

درمان متمرکز بر درمان‌جو (درمان راجرزی)

در این روش درمانگر به حرف‌های شما گوش میدهد و از دریچه نگاه شما به مسائل و دنیای اطراف‌تان نگاه میکند. درمانگر معتقد است که شما شخصی ویژه و خاص هستید و دیدگاه خاص خودتان را نسبت به مسائل مختلف دارید. در طول جلسات روان درمانی، درمانگر به شما کمک میکند تا دیدگاه‌تان را تغییر دهید و اصلاح کنید.

روان درمانی بین فردی

 این شیوه، برای افزایش مهارت‌های ارتباطی شخص انجام می‌شود. در این شیوه به روابط بین مراجع با خانواده، دوستان و آشنایانش توجه می‌شود.

ویژگی‌های یک روان درمانگر حرفه‌ای

صبور است

یک روان درمانگر خوب و حرفه‌ای، صبور و شکیباست، عجله‌ای برای تمام کردن جلسات ندارد، به شما هم اجازه صحبت می‌دهد و شتاب‌زده تشخیص نمی‌دهد.

باید دلسوز باشد

یک روان درمانگر حرفه‌ای و خوب باید بتواند با حرف‌ها و رفتارش دلسوزی و همدردی‌اش را به مراجع خود نشان بدهد و بتواند ارتباط عمیق و سالمی را مراجع خود برقرار کند.

باید شنونده خوبی باشد

یک روان درمانگر حرفه‌ای، باید بتواند به خوبی به حرف‌های مراجع خود توجه کند و گوش بدهد تا بتواند تشخیص درستی داشته باشد.

باید از مهارت‌های ارتباطی قدرتمند برخوردار باشد

برای اینکه روان درمانگر بتواند مشکلات ارتباطی مراجع خود را با خانواده، نامزد، همسر یا فرزندانش حل کند، باید خودش از مهارت‌های ارتباطی قدرتمند برخوردار باشد تا بتواند این مهارت‌ها را به مراجع خود آموزش داده و مشکلاتش را حل کند.

برخورداری از سلامت روان و اهمیت دادن به خود

یک روان درمانگر حرفه‌ای، اول از هر چیزی به سلامت روان خود اهمیت می‌دهد و از لحاظ ظاهری هم ظاهر مرتب، منظم و موجهی دارد.

باید رازدار باشد

روان درمانگران حرفه‌ای، رازدار هستند و اطلاعات مراجع خود را هرگز برای کسی تعریف نمی‌کنند.

همواره به دنبال افزایش دانش و مهارت‌های خودش است

یک روان درمانگر حرفه‌ای حتی اگر آخرین و بالاترین مدرک را هم داشته باشد، باز هم برای افزایش دانش و مهارت‌های خود در زمینه شغلی‌اش، تلاش و مطالعه می‌کند.

هدف جلسه روان درمانی را مشخص می‌کند

یک روان درمانگر حرفه‌ای، هدف از جلسات مشاوره‌اش را بازگو می‌کند. مثلا اگر مراجعی دچار استرس مزمن باشد، در ابتدای جلسه می‌گوید که هدف از جلسات روان درمانی ما کاهش استرس و افزایش توانایی و مهارت‌های شما برای مقابله با استرس است و شما در پایان جلسات و روند درمانی خود، واقعا متوجه می‌شوید که به هدف رسیده‌اید!

توصیه مستقیم نمی‌کند

روان درمانگر حرفه‌ای مگر در شرایط اضطراری هرگز توصیه مستقیم نمی‌کند یعنی مستقیما نمی‌گوید که در فلان شرایط فلان کار را انجام دهید، بلکه با توضیحاتش سعی می‌کند به شما بیاموزد تا خودتان بتوانید درست‌ترین کار را انجام دهید.

به دنبال درمان است و نه درآمدزایی

یک روان درمانگر حرفه‌ای پیش از آنکه به درآمدزایی فکر کند، به درمان شما فکر می‌کند یعنی در مقابل هزینه‌ای که کردید، درمان را به خوبی انجام می‌دهد و فقط به دنبال کسب درآمد نیست.

انواع روان درمانی

1) مشاوره غیرحضوری (تلفنی و آنلاین)

2) مشاوره حضوری

مزایای مشاوره غیرحضوری

صرفه‌جویی در هزینه

مشاوره حضوری هزینه بیشتری از مشاوره غیرحضوری دارد که البته با توجه به توانایی و مدرک روان درمانگر، این هزینه متغییر است. با توجه به اینکه هزینه‌های روان درمانی و مشاوره، تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیست، مشاوره‌های حضوری، هزینه قابل توجهی را دارند. در مقابل، هزینه مشاوره غیرحضوری تقریبا نصف هزینه‌های مشاوره حضوری است، درنتیجه بسیار مقرون به صرفه‌تر هستند.

در دسترس بودن روان درمانگر و امکان تماس بیشتر

بسیاری از افراد به دلیل وخامت یا مهم بودن موضوع‌شان، نمی‌خواهند تا یک هفته صبر کنند و بعد با روان درمانگر ملاقات داشته باشند. مشاوره غیرحضوری این امکان را فراهم کرده که شما بتوانید در طول هفته حتی چندین بار با درمانگر خود گفتگو کنید.

امکان شروع آنی مشاوره

 توسط شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های روان درمانگران، شما می‌توانید به سرعت روان درمانگر متخصص را جستجو و پیدا کنید، به سرعت نوبت بگیرید و جلسات مشاوره خود را شروع کنید.

مشاوره غیرحضوری برای مراجعین دارای اضطراب اجتماعی، بسیار مناسب است

 بعضی از مراجعینی که دچار اضطراب اجتماعی هستند یعنی گفتگو و ملاقات‌های حضوری و قرار گرفتن در اجتماع برایشان سخت است، می‌توانند از طریق مشاوره آنلاین (چت) مشکلات خودشان را حل کنند.

معایب مشاوره غیرحضوری

گاهی مشاوره آنلاین کافی نیست

به دلیل وخامت موضوع، گاهی نیاز است که فرد با روان درمانگر خود، رو در رو گفتگو کنید چون گفتگوی رو در رو، تاثیر و نفوذ بیشتری دارد.

بعضی از تکنیک‌های روان درمانی نیاز به حضور مراجع دارند

نوروفیدبک که برای تنظیم امواج مغزی برای درمان استرس، اضطراب، افسردگی و…. صورت می‌گیرد، باید حتما مراجع در کلینیک یا مطب روان درمانگر حضور داشته باشد تا توسط دستگاه‌های خاصی، نوروفیدبک انجام شود.

برای کسانی که به گروه درمانی نیاز دارند، مناسب نیست

برای گروه درمانی و تعامل شخص با دیگر مراجعین، حضور در مطب یا کلینیک لازم است.

روان درمانی چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان و تعداد جلسات، به عوامل زیر بستگی دارد:

• بیماری و شرایط مراجع
• شدت علائم موجود در مراجع
• مدت زمانی که مراجع علائم مشکلات روانی را داشته
• میزان همکاری مراجع جهت درمان
• میزان استرسی که مراجع تجربه کرده است
• میزان تاثیر مشکلات روحی-روانی در زندگی روزمره‌ مراجع
• میزان حمایت خانواده و نزدیکان از مراجع

اقداماتی که برای تاثیرگذارتر شدن جلسات روان درمانی باید انجام دهید

روان درمانگر خوبی را انتخاب کنید

اینکه شما با روانشناس خود راحت باشید و بتوانید با او تبادل افکار و احساسات را انجام دهید، بسیار مهم است.

صادق باشید

این نکته را بدانید که روانشناس، بدون هیچ قضاوتی به حرف‌های شما گوش می‌دهد تا بتواند راه حل درست را ارائه دهد. پس با تمام جزئیات و با صداقت کامل، درباره علائم و مشکلات خود صحبت کنید.

به جلسات مشاوره، متعهد باشید

برای اینکه روند درمان سریع‌تر و اثربخش‌تر باشد، باید خودتان هم انگیزه درمان و تلاش برای بهبود داشته باشید.

منتظر نتایج فوری نباشید

همانطور که در بخش‌های اول توضیح دادیم، روح و روان بسیار پیچیده است و درنتیجه درمان و بهبود آن طول می‌کشد. پس انتظار نداشته باشید که از جلسه اول، مشکل شما کامل حل شود و معجزه رخ بدهد. بهبود را در طی جلسات احساس خواهید کرد.

تمرینات لازم برای حل جلسه را انجام دهید

حتما روان درمانگر شما، یک سری تمریناتی برای هر جلسه به شما می‌دهد که برای بهبود مشکل‌تان ضروری است. حتما تمرینات هر جلسه را انجام دهید.

روان درمانگر آقا بهتر است یا خانم؟

به طور کلی جنسیت روان درمانگر نقش خاصی در صحبت‌ها و روند درمان ندارد چون هم روان درمانگر مرد و هم روان درمانگر زن، از شیوه‌های یکسان برای درمان مراجع‌شان استفاده می‌کنند اما بعضی از افراد دوست دارند با هم‌جنس خود درباره مشکلات‌شان صحبت کنند یا بعضی از افراد فکر می‌کنند که روان درمانگران زن، بهتر می‌توانند درک‌شان کنند و…. همه اینها به نظر مراجع بستگی دارد و ممکن نیست به طور قطع اظهار نظر کرد که روان درمانگران مرد باتجربه‌تر و حرفه‌ای‌تر هستند یا روان درمانگران زن چون همه اینها به خوب شخص و مهارت او بستگی دارد و نه جنسیت او.