متاسفانه خیانت و آمار روز افزونش در روابط عاطفی قابل انکار نیست. در این بین افرادی هستند که تصور می‌کنند خیانت تنها زمانی اتفاق بیفتد که رابطه جنسی اتفاق بیفتد در غیر این صورت موضوع را نباید بزرگ کرد! خیلی از افراد با همین طرز تفکر درگیر روابط خارج از ازدواج می‌شوند و نیازها و کمبود‌های عاطفی خود را با فرد دیگری به اشتراک می‌گذارند و در علم روانشناسی به این روند خیانت عاطفی و احساسی می‌گویند. در این مقاله قصد داریم شما را با ابعاد مختلف این خیانت، راه‌های پیشگیری و راه‌های خلاصی از آن آشنا کنیم.

خیانت فقط رابطه جنسی نیست!

با تیتر بالا تکلیفمان را با افرادی که تصور می‌کنند “خیانت فقط رابطه جنسی با فرد دیگری است” روشن کردیم! رابطه جنسی با دیگری، یکی از ابعاد مهم خیانت است که آسیب‌های بسیار چالش‌برانگیزی برای رابطه دارد اما همه ماجرا نیست. خیلی از خیانت‌ها بدون هیچ گونه رابطه جنسی اتفاق می‌افتد که در ادامه مقاله درباره آن صحبت می‌کنیم. متاسفانه بسیاری از مراجعینی که درگیر رابطه با فرد دیگری هستند برای توجیه کارشان و رفع کناراحتی همسرشان دائم عنوان می‌کنند “من که کاری نکردم”، “چیزی بین ما اتفاق نیافتاده” و یا “حالا مگه چی شده؟ 4 تا دونه پیام بود“! غافل از اینکه “همین 4 تا دونه”  پیام می‌تواند شالوده اعتماد همسرشان را در زندگی مشترک چنان از بین ببرد که به سختی قابل ترمیم باشد.

تعریف و معرفی خیانت عاطفی و احساسی

خیانت عاطفی احساس و هیجانی است که شخص به یک فرد سوم دارد و سعی می‌کند آن را از دیگران و همسرش مخفی نگاه دارد یا طوری وانمود کند که چنین چیزی وجود ندارد. حتی گاهی فرد با خودش هم گول می‌زند و تصور می‌کند این احساس تنها یک دوستانه یا اجتماعی است که به فرد سوم دارند در حالی که اینطور نیست! فرقی ندارد این احساس در حد یک صمیمیت ساده باقی بماند یا به رابطه جنسی ختم شود در هر صورت از لحاظ عاطفی فرد شخص سومی را در ذهن دارد که خیانت عاطفی به حساب می‌آید. فرد در این شرایط احساس می‌کند در مواردی صمیمیت و نزدیکی بیشتری نسبت به همسرش با فرد دیگری دارد. در ادامه ابعاد مختلف خیانت عاطفی را بررسی می‌کنیم.

کاهش زمان با همسر بودن

معمولا افرادی که در خیانت عاطفی هستند زمان کمی را با همسر خود می‌گذرانند و ترجیح می‌دهند با نفر سوم در تماس باشند یا حتی اگر امکان تماس نباشد ذهنشان در حال فکر کردن به اوست. منظور ما از زمان گذاشتن برای همسر تنها حضور فیزیکی نیست! شما ممکن است با همسرتان سینما یا حتی در آغوش یکدیگر باشید اما فکرتان جای دیگری باشد! در چنین شرایطی در حال خیانت عاطفی و احساسی هستید!

پنهان کردن احساسات و عواطف

پنهان کردن احساسات و عدم صداقت در بیان احساسات و عواطف بخش مهمی از خیانت عاطفی است که شامل دو بخش است. یک بخش شامل کسانی است که احساساتشان را به نفر سوم در برابر دیگران پنهان می‌کنند. ممکن است به خود شخص مستقیم یا غیر مستقیم ابراز علاقه کنند مثلا بگویند “من خیلی با تو راحتم” یا “هیچکی مثل تو به حرفام گوش نمیده” اما نزد همسرشان و بقیه چنین موضوعی را پنهان می‌کنند. دسته دوم افرادی هستند که در برابر شریک عاطفی‌شان تظاهر به علاقه می‌کنند. یعنی در حالی که به شخص دیگری فکر می‌کنند به همسرشان می‌گویند “هیچ کس جز تو توی قلب و دهن من نیست عزیزم”! هر دو دسته در حال خیانت عاطفی هستند!

خیال پردازی درباره نفر سوم

یکی دیگر از ابعاد خیانت عاطفی، خیال پردازی درباره نفر سوم است. فرقی ندارد این خیال پردازی جنسی باشد یا غیر جنسی، اگر شما از تصور رقصیدن با فردی غیر از همسرتان، سفر رفتن با او، دستانش را گرفتن و … احساس لذت و آرامش می‌کنید یا حتی حسرت می‌خورید که چنین چیزی امکان پذیر نیست در واقه نیاز عاطفی به بودن با او دارید و این شرایط جزء خیانت عاطفی و احساسی به حساب می‌آید!

او درکم می‌کند!

اگر نفر سومی بین شما و همسرتان قرار دارد که شما احساس نزدیکی به او دارید و تصور می‌کنید خیلی بیشتر از همسرتان درکتان می‌کند زنگ هشداری برای خیانت عاطفی است! ذکر این نکته ضروری است که حتما در بعضی روابط زن و شوهر یکدیگر را درک نمی‌کنند و مشکلاتی دارند، اما راه حلش پیدا کردن فردی که درکتان کند نیست! این کار مانند این است که وقتی رضایت جنسی ندارید با فرد دیگری وارد رابطه جنسی شوید که هرگز توجیه قابل قبولی برای خیانت نیست!

در میان گذاشتن اهداف و امیال

وقتی شما درباره افکار، احساسات و هیجاناتتان با فرد دیگری صحبت می‌کنید در حالی که همسرتان از آن بیخبر است و می‌دانید اگر بداند به او نگفته‌اید ناراحت می‌شود در حال خیانت عاطفی هستید! به خصوص در مواردی که این افکار و احساسات خصوصی هستند و لزومی ندارد به غیر از زن و شوهر کسی از آن با خبر باشد! شیما مراجعی بود که با پسرخاله‌اش درباره قصد مهاجرتش و مکاتبه با اساتید خارج از کشور صحبت کرده بود، همسرش از ماجرا بیخبر بود و می‌گفت “من که همسرش هستم نمی‌دونم به استادهای خارج از کشور ایمیل زده، حتی نمی‌دونستم انقدر مهاجرت براش جدیه اما پسرخاله‌اش با جزئیات از موضوع خبر داشت”. شیما در پاسخ می‌گفت “اگه هم به شوهرم می‌گفتم براش مهم نبود منم نگفتم”. جواب روانشناس به شیما این است که باید این اختلاف سلیقه در اهداف و این احساس دوری در رابطه حل شود نه اینکه با فرد دیگری مطرح شود!

طرفداری بیجا کردن

اگر دائم همسرتان به شما گله دارد که چرا اینقدر از فلانی طرفداری می‌کنی و شما با دلیل و بی دلیل اصرار دارید که این کار را انجام دهید باید کمی بیشتر فکر کنید. آیا پای خیانت عاطفی در بین است؟! همسرتان در همه شرایط باید الویت شما باشد! اگر این ترس درون شما وجود دارد که مبادا با فلان کار یا با فلان حرف، نفر سومی ناراحت شود، و برای اجتناب از این ناراحتی همسرتان را ناراحت می‌کنید ممکن است در حال خیانت عاطفی باشید! اگر همسرتان توقع غیر منطقی دارد باید با یکدیگر در اینباره صحبت و همدیگر را قانع کنید و اگر توقعش منطقی است که رفتاری غیر از این توقع خیانت به حساب می‌آید. مثلا فردی که با وجود اصرار همسرش به خانه ماندن در شب تولدش، دلش می‌خواهد تولدش را با همکارش جشن بگیرد قطعا می‌تواند درگیر خیانت عاطفی باشد حتی اگر خودش از این موضوع را انکار کند.

احساس بی گناهی

همانطور که در ابتدای مقاله عنوان کردیم، خیلی از افرادی که درگیر خیانت عاطفی هستند، بیشتر اوقات فراغت خود را با فرد سوم می‌گذارانند، با او درد و دل می‌کنند، از اهداف و برنامه‌هایشان می‌گویند، غم خوار او هستند و … خود را بی‌گناه می‌دانند و می‌گویند ما دید بدی نسبت به هم نداشتیم. علیرضا، یکی از مراجعین همیار عشق بود که با همکارش درگیر رابطه عاطفی شده بودند، او تمام شب را با او به صورت چت در ارتباط بود و به درد و دل‌هایش درباره شوهرش گوش می‌داد، همسر علیرضا از این اتفاق به شدت برآشفته شده بود و مشاور مراجع کرده بود، علیرضا می‌گفت “همسر من دید خیلی بدی نسبت به موضوع داره حتما خودش اینطوریه که به منم همچین تهمتی می‌زنه، من کاری نکردم، همکارم داشت می‌گفت شوهرش بهش توجه نمی‌کنه و دوست داره بیشتر باهم باشن منم داشتم راجع به همین باهاش حرف می‌زدم، حالا چه فرقی داره 11 باشه یا 2 ظهر! مگه خلاف می‌کردیم”؟ وقتی از این افراد سوال می‌شود اگر همسر خودت این کار را بکند ناراحت نمی‌شوید؟ معمولا با چنین پاسخ‌هایی روبرو می‌شویم ” اگه قصدی نداشته باشه نه”، “آخه اون ذهنش خرابه” یا ” بستگی به طرف مقابلش داره، شاید اون غرض و مرضی داشته باشه” و … . در هر صورت احساس بی‌گناهی مانند سمی مهلک باعث توجیه این شرایط می‌شود.

نکات مهم درباره خیانت عاطفی و احساسی

آیا حتما باید با فرد مورد نظر رابطه داشت تا خیانت عاطفی به حساب بیاید؟

خیر، ممکن است هیچ رابطه‌ یا حتی صحبتی با طرف مقابل نداشته باشید اما بخش مهمی از خیال پردازی‌های عاطفی یا جنسی شما باشد که در هر دو صورت خیانت عاطفی به حساب می‌آید.

آیا ارتباط پیامکی خیانت به حساب می‌آید؟

اگر ارتباط پیامکی و محتوای آن به شکلی باشد که همسرتان را آزار دهد یا شما آن را مخفی کنید و یا نیتی داشته باشید حتی نیت جلب توجه طرف مقابل بله، این ارتباط یک خیانت عاطفی به حساب می‌آید.

آیا داشتن تصورات جنسی به نفر سوم خیانت به حساب می‌آید؟

بله همانطور که در قسمت‌های مختلف این مقاله اشاره کردیم، تصورات جنسی و غیرجنسی که به شما آرامش و لذت دهد و شما را از همسرتان دور کند خیانت عاطفی به حساب می‌آید. البته برخی افراد با دیدن فیلم‌های پورنوگرافی به این تصورات می‌رسند که قطعا به رابطه شما آسیب می‎زند اما خیانت عاطفی محسوب نمی‌شود.

دوستی و صمیمیت اجتماعی خیانت عاطفی به حساب می‌آید؟

این موضوع بستگی به نوع احساس شما به این دوست دارد. قطعا همه ما دوستان اجتماعی، همکار و آشنا و خویشاوندانی داریم که با آن‌ها احساس صمیمت می‌کنیم. تا زمانی که این صمیمیت در چهارچوب رابطه دوستی قرار دارد و همسرتان شکایتی از آن ندارد و شما هم مجبور نیستید چیزی را قایم کنید، احساس جنسی به او ندارید و از همه مهم‌تر الویتی به هسمرتان ندارد می‌تواند یک دوستی سالم و اجتماعی باشد.

آیا خیانت عاطفی پایان ماجراست و امیدی به بهبود رابطه نیست؟

قطعا خیر، فرقی ندارد چه خیانتی در رابطه اتفاق بیفتد، در هر صورت شما می‌توانید به کمک متخصص و با شیوه‌های اصولی و علمی این موضوع را مدیریت و آسیب‌هایی که به رابطه وارد کرده را ترمیم کنید. اگر خودتان یا همسرتان درگیر خیانت عاطفی هستید موارد زیر را جدی بگیرید:

• مشکلات بینتان را حل کنید و نگذارید آتش زیر خاکستر باقی بمانند
• با همسرتان صحبت کنید و نیازهایتان را با او مطرح کنید و اشکال کار را کشف کنید! اگر به تنهایی قادر به این کار نیستید از متخصص کمک بگیرید
• نفر سوم نباید ناجی مشکلات و نیازهای شما باشد، این همسرتان است که باید با شما صمیمی باشد و درکتان کند، اگر چنین رابطه‌ای بین شما و همسرتان وجود ندارد راه حلش صمیمت با افراد دیگر نیست. مشکل را در خانه خودتان پیدا و حل کنید.
• روی خودتان کار کنید، آیا پرونده حل نشده‌ عاطفی در گذشته دارید؟ آیا فرد تنوع طلبی هستید؟ آیا درگیر طرح‌واره‌هایی مثل محرومیت هیجانی یا بی‌اعتمادی هستید و … مطمئن شوید سهم خودتان در این خیانت را درک می‌کنید.