شاید با شنیدن نام خشونت خانگی اولین چیزی که به ذهنتان می‌رسد این باشد که مردی زنش را کتک می‌زند! اما خشونت خانگی تنها شامل زنان نمی‌شود و مردان را نیز شامل می‌شود. برخی زنان در رابطه دست بزن دارند و دست به کتک زدن شریک عاطفی‌شان می‌زنند، البته خشونت خانگی از طرف زن یا مرد تنها شامل خشونت فیزیکی نمی‌شود و آزار و اذیت روحی و روانی زیر زیر مجموعه خشونت خانگی است. در این مقاله اما قصد داریم به بررسی علت خشونت فیزیکی زنان علیه مردان بپردازیم و راه کارهایی را ارائه دهیم که بتواند به حل این مساله در خانواده کمک کند.

چرا یک زن دست به زن دارد؟

زنان هم مانند مردان می‌توانند هنگام خشم و عصبانیت دست به پرخاشگری فیزیکی بزنند، اینکه آمار خشونت فیزیکی در بین مردان چندین برابر زنان است دلیل بر این نمی‌شود که زنان به هیچ وجه دست به چنین کاری نزنند و اتفاقا آمار خشونت خانگی علیه مردان آمار روبه افزایشی دارد. ۹۰ درصد مدعیان همسرآزاری را زنان و ۱۰ درصد باقیمانده را مردان تشکیل می‌دهند اما در کشور شاهد افزایش ۵.۸ درصدی مراجعات نزاع همسرآزاری در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ بودیم. تا سال ۹۵ فقط ۵ درصد از مدعیان همسرآزاری را مردان تشکیل می‌داد، اما در حال حاضر مدعیان مرد به رقم ۷ درصد افزایش یافته است. اما چرا؟ علیت افزایش خشونت خانگی از جانب زنان چیست؟ در زیر برخی از مهم ترین دلایل این موضوع را بررسی می‌کنیم:

دفاع از خود

یکی از مهم‌ترین دلایلی که زنان دست به کتک زدن همسرشان می‌زنند دفاع از خود است. در واقع این کتک کاری در رابطه آن‌ها یک شیوه خانوادگی است که هر دو زن و مرد رابطه از آن استفاده می‌کنند. مینا یکی از مراجعین ما بود که به سمت همسرش گلدان پرتاب کرده بود و همسرش درخواست جدایی توافقی کرده بود، صحبت‌های مینا را بخوانید :” من واقعا از کاری که کردم پشیمون هستم، ولی واقعا دست خودم نبود بعد از اینکه اون چندبار توی صورتم زد من خیلی عصبانی شدم و جلوی خودم رو گرفتم ولی کوتاه نیومد و داشت دوباره بهم نزدیک می شد که گلدون رو سمتش پرت کردم، نمی گم کارم درست بوده ولی من و اون هر دو به یه اندازه مقصر هستیم اما حالا اونه که طلبکاره و درخواست جدایی داره”. همان طور که خواندید هر دو نفر از شیوه بسیار اشتباه پرخاشگری فیزیکی برای حل مسائلشان استفاده کرده‌اند و هر دو درگیر خشونت خانگی هستند.

مشکلات هورمونی

یکی از دلایلی که خشونت فیزیکی در مردان چند برابر زنان است به دلیل هورمون تستسترون است که در آنها چندین برابر زنان وجود دارد. برخی از زنان نیز به دلیل مشکلات هورمونی تستسترون بیشتری نسبت به سایر خانم‌ها ترشح می‌کنند که می‌تواند میزان و شدت پرخاشگری را در آن‌ها افزایش دهد. همچنین زنان در طول دوره عادت ماهیانه‌شان در نزدیک زمان قاعدگی تستسترون بیشتری در بدنشان ترشح می‌شود که می‌تواند منجر به اضطراب، پرخاشگری و افسردگی بالاتر در آن‌ها شود. البته این بدان معنی نیست که تمام زنان در دوران قاعدگی دست به خشونت و پرخاشگری می‌زنند، اما برخی از زنان توان مدیریت این تغییرات هورمونی را ندارند.

مشکلات ارتباطی و خانوادگی

زمانی که یک زن نتواند تعارضات و مشکلاتی که با همسرش دارد را به شیوه اصولی و صحیح حل کند، ممکن است دست به پرخاشگری بزند. در این بین گاهی اوقات همسر فرد نیز دست به تحریک او به صورت کلامی و روحی می‌زند و فرد نمی‌تواند هیجانات خود را به شیوه صحیح کنترل کند. صحبت‌های نوشین یکی از مراجعین ما را بخوانید: ” وقتی اسم خونواده‌ام رو میاره واقعا از کوره در می‌رم و نمی‌تونم خودمو کنترل کنم، اون روز شروع کرد پشت سر پدرم صحبت کردن، گفت معتاده و تو مخفیانه بهش پول میدی که خرج اعتیادش رو بده پدرش بی غیرته و … خوب من نتونستم تحمل کنم و هلش دادم”. این توضیحات بدان معنی نیست که یک خانم یا حتی آقا حق دارد وقتی به او توهین می‌شود دست به پرخاشگری بزند! برعکس در چنین شرایطی فرد باید یاد بگیرد چطور این شرایط را ریشه یابی و مدیریت کند.

دلایل تربیتی و الگو برداری

برخی از خانم‌ها بنابر سبک تربیتی که در گذشته داشته اند، دیدن خشونت خانگی در خانه، مورد خشونت واقع شدن در زمان کودکی و داشتن الگوی پرخاشگری این شیوه را با خود به بزرگسالی می‌آورند و در زندگی عاطفی‌شان پیاده می‌کنند! در این بین اگر همسرشان نیز این الگو را داشته باشند زندگی تبدیل به یک میدان جنگ بی پایان خواهد شد.

کنترل گری و زورگویی

افراد کنترل گر و زورگو به هر ریسمانی چنگ می‌زنند تا همه را تحت کنترل خود بگیرند، در زنانی که پرخاشگری بالا دارند این کنترل گری ممکن است به دست بزن هم تبدیل شود! مقابله با خواسته‌های این زنان، چه خواسته‌های منطقی، چه خواسته‌‌های غیر منطقی مقاومت آن‌ها را در پی دارد، همچنین این افراد معمولا انتقاد پذیر نیستند بنابراین بالا گرفتن درگیری در این زنان به خصوص اگر همسرشان انتقادگر و کنترل گر باشد دور از انتظار نیست.

مشکلات روانی

قطعا برخی مشکلات روانی مزمن می‌تواند منجر به رفتارهای غیر قابل کنترلی مانند بروز پرخاشگری شود. البته ذکر این نکته ضروری است که تمام بیماری های روانی منجر به چنین چیزی نمی‌شود، برعکس تعداد محدودی گرفتاری‌های روانی وجود دارد که کار را به خشونت فیزیکی می‌کشاند. در  واقع دست بزن داشتن تا درصد بسیار بالایی به سبک تربیتی فرد بستگی دارد.

سوء مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی

برخی مواد مخدر به خصوص قرص‌های روان گردان و مشروبات الکی منجر به بروز خشم و پرخاشگری در فرد می‌شود. متاسفانه آمار استفاده زنان از مواد اعتیاد آور و مشروبات الکی بالا رفته است و در حیلی از موارد خشونت خانگی علیه مردان، خانم درگیر استفاده از این مواد بوده است. صحبت‌های شیما مراجع ما را بخوانید:” من اونشب خیلی مست بودم، واقعا یادم نمیاد چه اتفاقی افتاد فقط صبح که بیدار شدم دیدم همسرم نیست و کلی پیام بهم داده که تو فهمیدم دیشب زدم تو صورتش و هولش دادم! واقعا یادم نمیومد و هرچی باش توضیح دادم باورش نمی‌شد، می‌گفت من خودم مستی رو تجربه کردم محاله یادت نباشه”.

چه باید کرد؟

اشتباه ترین عکس العمل: مقابله به مثل

هرگز در برابر دست بزن همسرتان مقابله به مثل نکنید، منظورمان این نیست که از خودتان دفاع نکنید، دفاع با کتک زدن او فرق دارد! قدرت بدنی خانم شما به احتمال خیلی زیاد از شما کمتر است، دست بزن داشتن او حتی به اندازه 1 درصد هم قابل توجیه نیست اما این دلیل نمی‌شود که شما هم او را کتک بزنید!

ریشه نارضایتی‌اش چیست؟

حل هیچ موضوعی بدون یافتن ریشه اصلی آن امکان پذر نیست! با همسرتان گفتگو کنید، از چه چیزی ناراضی است؟ آیا او در حال دفاع از خود است؟ در این صورت باید در قدم اول روی خودتان کار کنید! آیا از زندگی ناراضی است؟ آیا رفتاری در شما او را آزار می‌دهد؟ آیا مشکل روحی خاصی دارد؟ هرچند هیچ کدام از این موارد دست بزن او را توجیه نمی‌کند اما به هر حال ریشه این موضوع باید حل شود. اگر نتوانستید با گفتگو این مشکل را حل کنید حتما با مشاور صحبت کنید تا کمکتان کند.

کمک کنید حلش کند

مشکل و ریشه هرچه هست کنارش بمانید تا حل شود. اگر نیاز دارد مدیریت خشم را بیاموزد، به او کمک کنید تا از این مرحله بگذرد، اگر این موضوع به مشکلات دو.ران کودکی‌اش بر می‌گردد بدون طعنه و کنایه اجازه دهید این دوره را کشف و گره‌های ناشی از آن را باز کند. در هر صورت زندگی مشترک در مشکلاتش نیز مشترک است پس تا جایی که ممکن است کنارش باشید.

نباید آسیب ببینید

طبق آمارها معمولا آسیب‌های ناشی از دست بزن خانم‌ها وخیم نیست (برعکس آسیب‌های خشونت خانگی که توسط مردان انجام می‌شود)، در هر صورت شما نباید آسیب ببینید، اگر موضوع آنقدر خطرناک است که شما در معرض آسیب جسمی جدی قرار دارید باید سریع تر شرایط امنی برای خود فراهم کنید.

آیا در یک رابطه سمی هستید؟

اگر در یک رابطه یک طرفه و سمی هستید که طرف مقابل حاضر نیست به هیچ عنوان تغییر کند و اشتباهاتش را بپذیرد باید تکلیف خودتان را مشخص کنید! شما در این رابطه باید به اندازه سهم خودتان مشکلات را شناسایی و حل کنید اما اگر شریک عاطفی تان چنین کاری نمی‌کند و به قول معروف می‌گوید “همینم که هستم” شما در یک رابطه سمی هستید و باید با کمک حرفه‌ای و شیوه اصولی تصمیم بگیرید با این رابطه چه باید کرد!

اگر فرزند دارید

اگر همسرتان دست بزن دارد احتمالا فرزندانتان نیز از این موضوع بی نصیب نمی‌مانند، موضوع تنها آسیب‌های جسمی نیست، در این شرایط آسیب‌های روحی جبران ناپذیری نیز به کودکان وارد می‌شود! بنابراین در قدم اول باید آن‌ها را از نظر جسمانی محافظت کنید و در قدم بعدی ریشه این مکشل را حل کنید و از آن گذشته آسیب‌های ناشی از این شرایط را در کودکان برطرف کنید.