اگر فرزند دارید، مطمئناً یک روز با مسائل مربوط به بلوغ فرزندتان روبرو خواهید شد. هم پسران و هم دختران باید دوران بلوغ را پشت سر بگذارند، اما چگونگی این دوران حساس برای هر دو جنس یکسان نیست. بلوغ دورانی هیجان‌انگیز، ترسناک و گیج کننده است. پسرها با تغییر بدن، بم شدن صدا و موهای زائد روبرو می‌شوند و بدنشان ناگهان بوی خاصی می‌گیرد. البته از تغییرات روحی و رفتاری نوجوانان پسر در سنین بلوغ نیز نباید چشم پوشی کرد. همه این تغییرات باعث می‌شوند شما به عنوان والدین پسری که به زودی وارد مرحله بلوغ می‌شود، نگرانی‌هایی داشته باشید و ندانید چگونه باید نشانه‌های بلوغ پسرتان را شناسایی کنید، در این باره با او صحبت کنید یا چه رفتاری در مقابل تغییراتش داشته باشید. مشاورین آماده اند تا هر آن چه لازم است در این زمینه بدانید را در اختیار شما بگذارند.

مشاورین به شما و نوجوان پسرتان برای رویارویی با تغییرات عجیب بلوغ کمک خواهند کرد، بسیاری از والدینی که به مشاوران مراجعه می‌کنند درباره تغییرات آنی فیزیکی و روحی پسر نوجوانشان متعجب هستند در حالی که با کمی مطالعه و کسب اطلاعات در این زمینه قبل از رویارویی با آن می‌توان تغییرات ناگهانی مانند تغییر در اندام و قد نوجوان یا تغییرات روانی مانند خشم و پرخاشگری‌های ناگهانی را پیش­‌بینی نمود و برای آن آماده بود. آگاهی نسبت به این موارد و آماده کردن پسرتان قبل از رویارویی با این تغییرات می‌تواند کمک بسیاری به هر دوی شما برای گذر از این دوران پرهیجان و البته پرماجرا بکند. مشاورین باتجربه در این مسیر شما را همراهی خواهند کرد تا با به کارگیری بهترین روش‌ها نوجوان خود را با با حداقل تنش‌ها از این دوران عبور دهید.

بلوغ در پسران از چه سنی آغاز می‌شود و چه علائمی دارد؟

پسران اندکی آهسته‌تر از دختران بالغ می‌شوند. بلوغ پسران معمولاً حدود 9 سالگی شروع می‌شود. بعضی پسربچه‌ها سریع‌تر از هم سن و سالان خود بالغ می‌شوند و بعضی تغییرات فیزیکی با سرعت آهسته‌تری رخ می‌دهد.

• بعضی تغییرات جسمی کاملاً شخصی است. بنابراین ممکن است شما متوجه این تغییرات نشوید، اما پسرتان به خوبی آن را حس خواهد کرد. بیضه‌ها و آلت تناسلی پسران در دوران بلوغ بزرگ می‌شود و موی شرمگاهی نیز رشد می‌کند. همچنین پسران در سن بلوغ به موضوعات جنسی فکر می‌کنند و با ترشح آلت در خواب مواجه می‌شوند. این تجربیات احتمالاً برای فرزندتان خجالت‌آور است و او ترجیح می‌دهد که آنها را خصوصی نگه دارد.
• البته شما نیز متوجه رشد بدن پسرتان خواهید شد. پسرتان بلندتر می‌شود، شانه‌هایش پهن‌تر می‌شود و عضلات حجیم‌تری پیدا می‌کند. پسر رشیدتان قوی‌تر می‌شود و می‌تواند این قدرت را در باشگاه‌های ورزشی به کار بگیرد.
• بهداشت فردی احتمالاً یکی از بزرگترین تغییرات در پسران جوان است. درحالی که پسرتان به سختی به شستن دست یا حمام رفتن رضایت می‌دهد، به موضوعات جدیدی توجه نشان می‌دهد. خودتان را برای پاسخ دادن به سوالات متعدد درباره تراشیدن کرک‌های صورت یا استفاده از ضدتعریق‌ها برای مقابله با تعریق شدید و بی‌سابقه آماده کنید.
• هورمون‌های پسران در حال بلوغ نیز چربی بیشتری را روی پوست تولید می‌کند و به این ترتیب احتمال جوش و آکنه زدن بیشتر می‌شود. این زمان بهترین موقعیت برای آشنا کردن پسرتان با روش‌های مراقبت از پوست است.

مراحل بلوغ در پسران

مراحل رشد جسمی پسران نوجوان در دوران بلوغ را می‌توان بر اساس یک روش که به مراحل تانر موسوم است، طبقه‌بندی کرد. پزشک یا مشاور مرحله‌ رشد فرزندتان را تعیین می‌کند و بررسی می‌کند که آیا رشد او با سنش تناسب دارد یا خیر.

• مرحله 1 بلوغ جنسی: مرحله پیش از بلوغ، بیضه‎‌ها کوچک است و آلت نیز همان اندازه دوران کودکی را دارد. ناحیه تناسلی نیز بدون مو است.
• مرحله 2 بلوغ جنسی: از 9 تا 10 سالگی، اندازه و حجم بیضه‌ها بیشتر شده است. اندازه آلت نیز تغییری نکرده یا فقط کمی بزرگ شده است. کیسه بیضه (اسکروتوم) قرمز، نازک‌تر و بزرگتر شده است. چند تار موی بلند و صاف و نسبتاً تیره رنگ نیز روی ناحیه تناسلی دیده می‌شود.
• مرحله 3 بلوغ جنسی: از 10 تا 11 سالگی، حجیم‌تر و بزرگ‌تر شدن بیضه‌ها ادامه دارد. آلت نیز بلندتر شده است. کیسه بیضه نیز در حال بزرگ شدن است. موهای شرمگاهی تیره‌تر، مجعدتر و پرپشت‌تر می‌شود.
• مرحله 4 بلوغ جنسی: از 11 تا 15 سالگی، رشد بیضه‌ها ادامه دارد. آلت نیز بلندتر و قطورتر شده است. کیسه بیضه نیز بزرگتر و تیره‌تر شده است. موهای شرمگاهی زبر و ضخیم‌تر شده و از نظر جعد مانند موی زائد بزرگسالان، البته کم‌پشت‌تر است.
• مرحله 5 بلوغ جنسی: بیضه‌ها اندازه بیضه بزرگسالان (حجم بیشتر از 20 میلی لیتر) است. شکل و اندازه کیسه بیضه و آلت نیز مانند بزرگسالان است. موهای شرمگاهی نیز از نظر پرپشتی و حالت شبیه به موهای زائد بزرگسالان است.

توصیه‌های کاربردی مشاور به شما به عنوان والدین پسری که سن بلوغ را طی می‌کند

به عنوان پدر یا مادری که نگران فرزند خود و تغییرات روحی و جسمی او در این سن هستید، باید بدانید با رعایت برخی نکات و در نظر داشتن مواردی ساده که مشاورین به شما پیشنهاد می‌دهند می‌توانید به نوجوانتان برای گذشتن از این دوران با حداقل تنش‌ها و مشکلات کمک کنید.

در فرصت‌های مناسب با پسرتان درباره بلوغ صحبت کنید

اگر صبر کنید که پسرتان شروع به سوال پرسیدن کند، ممکن است این اتفاقات سریع او را گیج و مبهوت کرده باشد. بنابراین سعی کنید که توضیحات لازم را قبل از شروع شدن دوران بلوغ به او بدهید. حجم زیادی از اطلاعات را یکباره به او ندهید، توضیحات را از نشانه‌های جسمی قریب‌الوقوع شروع کنید. برخی والدین ترجیح می‌دهند که از کتاب‌های با موضوع بلوغ استفاده کنند، ارجاع دادن به کتاب شروع گفتگو را راحت‌تر می‌کند. می‌توانید برای پیدا کردن یک کتاب مناسب از مشاور کمک بگیرید.

پسرتان به راهنمایی یک مرد بزرگتر نیاز دارد

اگر در خانه‌تان مردی نیست، از مردان فامیل، مانند برادر، پسرعمو، پسردایی یا دایی و عموی بزرگتر برای راهنمایی فرزندتان کمک بگیرید تا ایشان با تعریف کردن تجربیات دوران بلوغ در پشت سر گذاشتن این مرحله به پسرتان کمک کنند. حتی اگر گفتگو یکطرفه باشد و پسرتان صرفاً شنونده باشد، باز هم مفید خواهد بود. این گفتگوی دوستانه باعث می‌شود که فرزندتان مطمئن شود که همه چیز عادی و درست است و اطمینان خاطر پیدا کند که اگر دچار مشکل شود، می‌تواند از یک فرد معتمد و باتجربه کمک بگیرد.

ترشحات آلت تناسلی در خواب طبیعی است

ترشحات آلت تناسلی در خواب در دوران بلوغ پسران کاملاً عادی و نتیجه شق شدن آلت و انزال هنگام خواب است. ممکن است اولین باری که این اتفاق می‌افتد، فرزندتان بترسد و فکر کند که مشکلی برایش پیش آمده است. از طرفی او از این موضوع خجالت‌زده است و نمی‌خواهد آن را با شما مطرح کند. بنابراین به فرزندتان توضیح بدهید که این موضوع کاملاً عادی است و وقتی بزرگتر شود، کمتر اتفاق خواهد افتاد.

پسران در دوران بلوغ شروع به خیال‌پردازی‌های جنسی می‌کنند

پسران در دوران بلوغ با جذابیت‌های جنسی آشنا می‌شوند و سعی می‌کنند که جنس مخالف را مجذوب خود کنند. پسران در دوران بلوغ به سرعت و به دفعات تحریک می‌شوند. ممکن است پسرتان ناگهان برای پنهان کردن نعوظ، از اتاق بیرون بدود. به پسرتان توضیح بدهید که در حال بالغ شدن است و به زودی نعوظ و تحریک جنسی را تحت کنترل درخواهد آورد.

پسران نیز مانند دختران در دوران بلوغ دمدمی مزاج می‌شوند

پسرتان یک لحظه خود را خوشبخت‌ترین آدم جهان می‌بیند و لحظه بعد احساس می‌کند که نگون‌بخت‌تر از او وجود ندارد. همچنین ناگهان و بدون دلیل عصبانی می‌شود. یک لحظه پسری آرام و لحظه بعد بسیار زودرنج و جوشی است. این وضعیت بیشتر از آن که برای شما گیج کننده باشد، برای او سرسام‌آور است. در برابر این دمدمی مزاجی‌ها صبور باشید و در عین حال به فرزندتان گوشزد کنید که بدرفتاری و سوء استفاده از دیگران در هیچ حالتی قابل قبول نیست.

بلوغ یک فرایند است، نه یک اتفاق

رسیدن به بلوغ کامل سال‌ها طول می‌کشد. برخی پسران تا 20 سالگی همچنان در حال تجربه کردن تغییرات جدید هستند. ممکن است ابتدا نشانه‌های بلوغ زودرس را در فرزندتان مشاهده کنید و بعد به مدت چند ماه‌ یا یک سال متوجه تغییری نشوید.

احتمالاً پسرتان می‌خواهد که بیشتر با دوستانش باشد، تا با شما

دوستان و هم سن و سالان در این دوران مهم‌تر می‌شوند. پسرتان می‌خواهد در حلقه‌ی دوستان خود پذیرفته شود و مانند آنها رفتار کند. وقت گذرانی با پدر و مادر در دوران بلوغ جذابیت گذشته را ندارد. در عین حال که پسرتان را تشویق می‌کنید تا علائقش را کشف کند و با دوستانش خوش بگذراند، سعی کنید که با او دوست باشید و ارتباط برقرار کنید.

پسرتان از خودش می‌پرسد که آیا وضعیتش نرمال است

تغییرات مداوم جسمی پسرتان را وادار به مقایسه خود با دیگران می‌کند و او را به این فکر می‌اندازد که آیا وضعیت او نرمال است. اگر بلوغ فرزندتان زودتر یا دیرتر از دوستان‌اش شروع شود، این تردیدها و سوالات بیشتر او را آزار می‌دهد. همچنین ممکن است فرزندتان آمادگی صحبت کردن درباره تغییرات عاطفی و جاذبه جنسی خود را نداشته باشد. به فرزندتان اطمینان بدهید که این احساسات کاملاً طبیعی است. به فرزندتان توضیح بدهید که بلوغ یک فرایند است که زمان شروع و پایان آن برای همه یکسان نیست. این قوت قلب را به فرزندتان بدهید که عاشق او هستید.

می‌توانید با راهکارهای روانشناسی زیر، روابط صمیمانه‌ای با نوجوان پسرخود برقرار کنید

کارهای روزمره و ساده‌ای که خانواده‌ها در کنار هم انجام می‌دهند، به تقویت و تحکیم روابط والدین با فرزندان نوجوانشان کمک می‌کند. مشاوران راهکارهای ساده و موثر زیر را برای برقراری یک رابطه صمیمانه با فرزندان پیشنهاد می‌دهند. اما لازم به ذکر است اگر پسر نوجوان شما که اتفاقاً در سن بلوغ است و تغییرات روحی خاصی پیدا کرده در مقابل برخی از این راهکارها مقاومت نشان داد، به جای بهره گیری از زور و اجبار با مشاور تماس بگیرید تا بتوانید با مشاوره به هنگام و صحیح با یک روانشناس، بهترین رفتار را در مقابل مقاومت نوجوانتان در پیش بگیرید.

صرف غذا با خانواده

صرف غذا با خانواده فرصت مناسبی است تا اعضاء خانواده با هم درباره روزشان یا موضوعات جالب آینده صحبت کنند. اگر شما همه را تشویق به حرف زدن کنید، هیچ کس احساس نمی‌کند که برای حرف زدن و فاش کردن احساسات خود زیر منگنه گذاشته شده است. به علاوه بسیاری از خانواده‌ها معتقدند که خاموش کردن تلویزیون، گوشی تلفن همراه و تبلت صرف غذا را لذت‌بخش‌تر می‌کند.

گردش‌های خانوادگی

سعی کنید که زمانی را برای گردش‌های خانوادگی اختصاص بدهید و هر بار انتخاب را به یکی از اعضاء خانواده واگذار کنید. یک آخر هفته یا تعطیلات آرامش‌بخش به دور از محیط شلوغ و پرسروصدای زندگی روزمره دوباره خانواده را متحد می‌کند.

گفتگوی خصوصی و گردش دونفره

گفتگوهای خصوصی و گردش دونفره فرصت مناسبی برای حفظ ارتباط با فرزندان و لذت بردن از یک دوستی صمیمانه است. همچنین می‌توانید در این گفتگوهای خصوصی درباره افکار و احساسات خود صحبت کنید. بهتر است هم مادر و هم پدر زمانی را برای تنها ماندن با فرزندشان اختصاص دهند.

سنت‌های خانوادگی

سنت‌ها، مراسم و برنامه‌های خانوادگی به شما و فرزند نوجوانتان کمک می‌کند تا زمان‌های معین و تاریخ‌های مشخصی را برای با هم بودن تخصیص بدهید. برای مثال می‌توانید یک شب در کنار هم فیلم مورد علاقه‌تان را تماشا کنید، غذای محبوب‌تان را بخورید یا با هم آشپزی کنید یا این که بعد از ظهری را به یک بازی خانوادگی و مفرح اختصاص دهید یا عصر با هم به پیاده‌روی بروید.

به عهده گرفتن مسئولیت در انجام دادن کارهای خانه

با یکدیگر درباره وظایف فرزندتان در خانه به توافق برسید تا او نیز حس کند که در امور خانواده نقش دارد و وجودش مهم است. برای مثال می‌توانید خرید، بعضی کارهای خانه یا کمک کردن به اعضاء کوچک‌تر یا بزرگ‌تر خانواده را به او بسپارید.

قوانین خانواده

تعریف قوانین، محدودیت‌ها و عواقب قانون‌شکنی حسی از امنیت، پیش‌بینی‌پذیری و نظم را در فرزند نوجوان‌تان القاء می‌کند. این قوانین به فرزندتان کمک می‌کند که استانداردهای حاکم بر خانواده را بشناسد و بداند که اگر حد و مرزها را زیر پا بگذارد، چه تنبیهی در انتظارش خواهد بود.

جلسات خانوادگی

برگزاری جلسات خانوادگی برای رفع مشکلات مفید است. تمام اعضاء خانواده می‌توانند در این جلسات حرف‌های ناگفته خود را مطرح کنند و راهکار ارائه دهند.