گاهی زندگی مشترک به جایی می‌رسد که دونفر یا یکی از آن‌ها به این نتیجه می‌رسند که راهی جز جدا شدن و تمام کردن ازدواج‌شان باقی نمانده است. با این‌حال گرفتن چنین تصمیمی همیشه با تردیدهایی همراه است. تردیدهایی مثل اینکه “آیا تصمیم درستی گرفته‌ام؟ نکند عجولانه تصمیم گرفته‌ام، هیچ راهی برای حفظ زندگی‌مان باقی نمانده؟” معمولا بعد از اینکه دو نفر یا یکی از آن‌ها در تصمیمش مطمئن‌تر می‌شود، نگرانی‌های مختلفی درباره مراحل قانونی طلاق و مدت زمان لازم برای جدا شدن سراغش می‌آید. بنابراین بیشتر زوجینی که در این مرحله قرار می‌گیرند، سعی می‌کنند تا حد ممکن به گزینه طلاق توافقی فکر کنند. اما آیا طلاق توافقی گزینه مناسبی است؟ آیا درست است که با هم توافق کنید هرچه زودتر و راحت‌تر زندگی‌تان را تمام کنید؟ اگر طرف مقابل راضی به طلاق توافقی نباشد چه باید کرد؟ در این مقاله قصد داریم نگاهی به معایب و مزایای طلاق توافقی از منظر علم روان‌شناسی داشته باشیم.

طلاق توافقی چیست؟

طلاق توافقی، به‌ نوعی از طلاق گفته می‌شود که چون زن و شوهر به نتیجه رسیده‌اند که توانایی یا انگیزه ادامه زندگی مشترک را ندارند، تصمیم به جدایی می‌گیرند. در این نوع طلاق، زن و مرد راضی به طلاق و جدایی هستند و قصد دارند رابطه‌شان را در کوتاه‌ترین زمان ممکن و در شرایطی که به نفع هردوی آن‌هاست به اتمام برسانند. برای طلاق توافقی شما نیازی به دلایل محکمه پسند ندارید و خودتان درباره تمام حقوق و انتظارات مالی و غیرمالی‌تان با هم توافق می‌کنید.

در چه شرایطی فکر کردن به طلاق توافقی به صلاح دو طرف است؟

وقتی دیگر علاقه‌ای به یکدیگر و زندگی‌تان ندارید

یکی از مهم‌ترین شرایطی که دو طرف را ترغیب به طلاق توافقی می‌کند این است که دو نفر دیگر به یکدیگر علاقه‌ای نداشته باشند. علاقه جزء اصلی یک رابطه عاطفی است و بدون آن تمام رابطه تحت تاثیر منفی قرار می‌گیرد. ما در اینجا دلایلی که کار رابطه به جایی می‌رسد که دو طرف علاقه‌ای بهم نداشته باشند را بررسی نمی‌کنیم، به هر دلیلی که علاقه دو نفر به یکدیگر به انتها رسیده باشد احتمالا طلاق عاطفی را تجربه می‌کنند. در این شرایط اگر تمام راه‌ها را برای ارتقاء رابطه‌تان طی کرده‌اید اما نتیجه‌ای نداشته است ممکن است بتوانید با یکدیگر درباره جدایی توافقی و بدون تنشتان صحبت کنید. این موضوع بستگی به دید هر دو طرف از زندگی و شرایطشان دارد، برخی افراد حتی مهارت گفتگو برای طلاق توافقی را ندارند و مدام در کشمکش هستند و یک جنگ اعصاب بی‌پایان را ادامه می‌دهند.

وقتی تعهدی در رابطه شما وجود ندارد

وقتی تعهدی در رابطه وجود ندارد و هرکس کار خودش را می‌کند و با دیگران است دلیل حفظ این رابطه چیست؟ اگر این بی تعهدی به دلایلی مانند تنوع طلبی است آیا حاضر هستید آن را برای حفظ یک رابطه رسمی و سالم مدیریت کنید؟ آیا برای انتقام از خیانت همسرتان درگیر خیانت شده‌اید؟ آیا به طور کلی فرد متعهدی برای یک رابطه هستید؟ دلیل عدم تعهد در رابطه‌تان را بررسی کنید، اگر شما دو نفر حاضر نیستید مسئولیت این ازدواج را به عهده بگیرید بهتر نیست تکلیفتان را با خودتان و زندگی‌تان مشخص کنید؟ در هر صورت عدم تعهد داشتن به یکدیگر یکی از دلایل مهمی است که ممکن است باعث شود دو نفر درباره جدایی توافقی فکر کنند.

وقتی از نظر منطقی هر دو می‌دانید انتخابتان اشتباه بوده است

وقتی بدون شناخت و از روی هیجان تصمیم به ازدواج می‌گیریم ممکن است دیر یا زود به این نتیجه برسیم که انتخاب اشتباهی کرده باشیم! گاهی افراد وقتی تفاهم ندارند این مهارت را دارند که به توافق برسند و گاهی چنین چیزی امکان پذیر نیست! مواردی مثل تفاوت‌های فرهنگی، اختلافات مالی و طبقاتی، اختلافات شخصیتی و هویتی و … همه و همه اگر دو نفر نتوانند آن‌ها را مدیریت کنند می‌توانند دو نفر را به این نتیجه برسانند که انتخاب درستی برای هم نیستند. صحبت‌های آذر از مراجعین ما را که چنین مشکلی را داشت بخوانید:” من و سهیل خیلی زود ازدواج کردیم، راستش با یه نگاه عاشق هم شدیم، دروغ نگم هنوزم هستیم ولی هردومون خیلی اذیتیم، سهیل خیلی آدم برون گراییه، دوست داره بره بیرون، مهمونی‌های مختلف بره، دوستامون هفته‌ای چند شب بیان خونمون و من توی همه اینا باید همراهش باشم با اینکه خیلی برام سخته و به سکوت نیاز دارم، حتی مسافرت هامون فرق داره، من دوست دارم یه جایی برم فقط ریلکس کنم اون دلش جاهای شلوغ و پر از همهمه می‌خواد! داریم همدیگه رو اذیت می‌کنیم، به من میگه افسرده‌ای با مردم مشکل داری در صورتی که خوب واقعا اینطور نیست من فقط مودم با اون فرق می‌کنه”. همان‌طور که دیدید دو نفر با وجود علاقه‌شان به یکدیگر ممکن است مناسب هم نباشند!

وقتی پایه‌های اصلی رابطه سست شده است

سه اصل تعهد، صمیمیت و اشتیاق، پایه‌های اصلی یک رابطه سالم هستند، بدون هر کدام از آن‌ها رابطه شما مانند میزی است که یک پایه ندارد! اولین کاری که باید در این مواقع انجام دهید بررسی علت و رفع آن است. هریک از شما باید ببینید سهمتان از ایجاد لق کردن این پایه‌های مهم چقدر است و آن را برطرف کنید اما اگر هر دو به این نتیجه رسیدید که به هر دلیلی نمی‌توانید این رابطه را ترمیم کنید می‌توانید در مورد طلاق توافقی صحبت کنید، در این مورد سعی کنید حتما از یک مشاور کمک بگیرید زیرا در بسیاری از موارد این موضوعات با چند مهارت ساده قابل حل است و در مواردی نیز بعد از کمی تلاش و تداوم در ترمیم رابطه این موضوعات حل می‌شود.

وقتی به صلاح فرزندان است

یکی از اولین و مهم‌ترین مسائلی که در تصمیم به جدایی باید مد نظر قرار گیرد فرزندان و صلاح آن‌هاست. قطعا یک خانواده سالم نیاز اصلی و اساسی هر کودکی است اما گاهی خانواده آنقدرها هم برای فرزند ما سالم نیست و حتی ممکن است آسیب رسان باشد! در این شرایط زن و شوهر ممکن است به این نتیجه برسند که موقتا یا کلا از هم جدا شوند. مثلا وقتی یکی از طرفین اعتیاد دارد، درگیر بیماری خاصی است، تحت درمان است، رابطه خوبی با فرزند ندارد یا حتی علاقه‌ای به پدر یا مادر شدن ندارد! شاید مورد آخهر برایتان عجیب باشد اما صحبت‌های بهزاد یکی از مراجعین ما را بخوانید تا متوجه شوید منظورمان چیست:” زن من از اول علاقه‌ای به بچه دار شدن نداشت، وقتی باردار شد من رو متهم کرد که عمدا این کار رو کردم در صورتی که اصلا اینطوری نبود، خیلی تلاش کرد بچه رو بندازه منم با اینکه مخالف بودم اما همراهیش کردم، اما خوب نشد، تا دو سال اول من هم پدر بودم هم مادر اما خوب منم دغدغه‌های خودمو داشتم اما گله نمی‌کردم! تا اینکه خانمم فوق تخصص قبول شد و گفت میخواد بره شهرستان که هیچ جوره برامون مقدور نبود، خودش یه روز درخواست جدایی کرد ازم منم دیدم وقتی هیچ علاقه‌ای به من و بچه مون نداره قبول کردم، به خصوص که چندبار روی بچه دوساله‌مون دست بلند کرده بود! خوب مادری نمیخواست بکنه منم نمی‌تونستم مجبورش کنم، دخترم آسیب می‌دیدید”.

وقتی جلوی پیشرفت یکدیگر گرفته شده است!

پیشرفت مقوله مهمی در زندگی هر فردی است اما برای هرکس معنای خاص خودش را دارد، یک نفر پیشرفت را در تحصیلات می‌بیند، یک نفر در شغلش، یک نفر در مهاجرت، یک نفر در تربیت بچه، یک نفر در ازدواج و … . خیلی خوب است که دو نفر وقتی ازدواج می‌کنند در مورد اهدافشان صحبت کنند و عقیده مشترکی در مورد پیشرفت داشته باشند و برایش تلاش کنند. اما چنین چیزی همیشه ممکن نیست و حتی گاهی افراد بعد از چندین سال زندگی اهدافشان تغییر می‌کند. این اصلا به این معنی نیست که به محض اینکه هدفمان در زندگی تغییر کرد باید ازدواجمان را نیز تغییر دهیم! به هیچ وجه، شما نسبت به همسر و ازدواجتان مسئولیت دارید اما وقتی هر دو نفر معتقد هستند بدون آسیب به یکدیگر و جدا شدن می‌توانند زندگی بهتری داشته باشند شاید لازم باشد راجع به آن صحبت کنند.

وقتی پای باج گیری وسط باشد!

متاسفانه شرایطی که در بالا توضیح دادیم همیشه اتفاق نمی‌افتد و بیشتر در قشری که اهل گفتگو و حل تعارض صحیح است دیده می‌شود، در خیلی از مواقع طلاق توافقی با باج گیری اتفاق می‌افتد! مثلا مرد در ازای بخشیدن مهریه زنش حاضر به طلاق دادن اوست، یا خانم برای گرفتن حضانت فرزندش در طلاق توافق می‌کند و … مواردی از این قبیل نوعی باج گیری است تا توافق اما به هرحال اگر به صلاح دو نفر و فرزندان باشد بهتر است انجام شود.

مزایای طلاق توافقی 

همان‌طور که گفته شد شما برای طلاق توافقی نیازی به ارائه دلایل خاص، درگیری‌های قانونی و پروسه طولانی دادگاه ندارید، همین موضوع می‌تواند به شما کمک کند با صرف هزینه و زمان کمتر بر سر منافع حقوقی، مالی، حضانت فرزند و … توافق کنید و با کمترین میزان فشارهای عصبی، دغدغه‌های فکری و کشمکش‌های مختلف با همسرتان یا بین خانواده‌ها، از همدیگر جدا شوید. طلاق توافقی به شما این فرصت را می‎‌دهد که به دور از جنجال‌ها و درگیری‌های قانونی، با فکر بازتر و منصفانه‌تر بر سر حقوق‌تان توافق کنید. درست است که هنگام جدایی حتما دو نفر از هم ناراحتی‌ها و عصبانیت‌هایی دارند، اما درگیر شدن در روال شکایت برای مهریه و نفقه و… این دلخوری‌ها و عصبانیت‌ها را تشدید می‌کند و دو نفر را وارد شرایطی می‌کند که می‌خواهند بهم آسیب بزنند.

ازطرفی سریع پیش رفتن پروسه جدایی به شما کمک می‌کند راحت‌تر و با فشار کمتر، وارد دوره سوگ پس از جدایی شوید و انرژی بیشتری برای بازسازی زندگی و هویت‌تان داشته باشید. چون گاهی پروسه جدایی چندین سال طول می‌کشد و دو طرف را در یک دوره بلاتکلیفی قرار می‌دهد. از آن‌جایی که موضوع طلاق از زمان تصمیم‌گیری تا زمانی که جدا شوید و کاملا با زندگی و شرایط جدیدتان هماهنگ شوید، بسیار شرایط پرتنش و استرس‌زایی است، قطعا طلاق توافقی می‌تواند بخشی از این استرس‌ها و فشارها را کمتر کند.

ضمن اینکه اگر فرزند دارید، طلاق توافقی به سازگاری او و راحت‌تر کنار آمدنش با شرایط هم کمک بسیاری می‌کند. وقتی روال قانونی طلاق شما طلانی شود، معمولا فرزندتان شاهد درگیری‌های بیشتری بین شما و همسرتان می‌‌شود که باعث آسیب دیدن بیشتر او می‌شود. از طرفی هرچه روال جدایی بیشتر طول بکشد، فرزندتان دیرتر و سخت‌تر می‌تواند جدایی شما را هضم کند و خودش را با آن سازگار کند. او ممکن است با خودش فکر کند که این وضعیت موقتی است و شما بالاخره آشتی می‌کنید. اما هرچه بیشتر زمان می‌گذرد انتظار فرزندتان طولانی‌تر شده و ناکامی بیشتری برایش ایجاد می‌شود.

معایب طلاق توافقی 

تا اینجا دیدیم که فایده مهم طلاق توافقی راحت‌تر و کوتاه‌مدت‌تر بودن آن است ولی همین نقطه قوت می‌تواند تبدیل به نقطه ضعف آن شود. گاهی مشکلات و بحران‌هایی در زندگی زناشویی به ‌وجود می‌آید که با صبر و حوصله می‌توان با آن‌ها مواجه شد و فرصت دوباره‌ای به زندگی مشترک داد. اما تصمیم ناگهانی و احساسی برای طلاق و توافق سریع بابت جدا شدن، فرصت مواجهه با مشکل و فکر کردن بیشتر درباره جدایی یا حفظ زندگی را از دو طرف می‌گیرد. زن و شوهر به خاطر عصبانیت یا ناراحتی شدیدشان تصمیم به جدایی می‌گیرند، وارد روال طلاق توافقی می‌شوند و بدون گذشتن زمان زیادی تصمیم‌شان را عملی می‌کنند. درواقع راحت‌تر بودن روال طلاق توافقی می‌تواند باعث افزایش طلاق‌های احساسی و فکر نشده شود و فرصت کار کردن روی مشکلات را از دو نفر بگیرد. حتی در بسیاری از مواقع مدتی بعد از جدا شدن و مواجه شدن با مشکلات زندگی بعد از جدایی، مردد و پشیمان می‌شوند و می‌خواهند دوباره به زندگی‌شان برگردند.

مطمئنا مواجه با مشکلات، کار کردن روی زندگی مشترک و یادگیری مهارت کار دشواری است، بنابراین خیلی از زوجین با فکر کردن به روال راحت‌تر طلاق توافقی، سختی حل مشکلات را نمی‌پذیرند. با اینحال طلاق قانونی فقط یکی از جنبه‌های جدایی و یکی از مراحل اولیه آن است. بخش عمده‌ای از سختی‌ها، بعد از طلاق قانونی نمایان می‌شود که وقتی فرد با عجله و احساسی تصمیم می‌گیرد، نمی‌تواند به این سختی‌ها توجه کند.

بنابراین لازم است جدا از مسائل قانونی، دو نفر خودشان مسئولانه با زندگی‌شان برخورد کنند؛ یعنی با کمک گرفتن از یک متخصص روال تصمیم‌گیری‌شان را طولانی‌تر و در عین حال دقیق‌تر کنند، به همه جنبه‌های موضوع فکر کنند، درباره شرایط واقعی بعد از جدایی اطلاعات دقیق کسب کنند، نقاط قوت و ضعف رابطه‌شان و راهکارهای موجود برای حل مشکل‌شان را بررسی کنند و اگر لازم است مهارت‌هایی برای حفظ زندگی‌شان یاد بگیرند. مشاوره طلاق رادیوعشق، به شما کمک می‌کند همه جوانب تصمیم‌تان را بسنجید و انتخاب آگاهانه‌ای داشته باشید. حتی اگر بعد از بررسی لازم، نظر مشاور متخصص‌تان این باشد که جدایی گزینه مناسبی برای شماست، دوره بازگشت به زندگی بعد از طلاق رادیوعشق به شما کمک می‌کند به شیوه درست و مناسبی از این دوران پر استرس عبور کنید و کمترین آسیب ممکن را ببینید.

دوراهی طلاق توافقی 

در اکثر موارد ابتدا فقط یکی از زوجین به طلاق فکر و درباره آن صحبت می‌کند و تا زمانی که هر دو به این نتیجه برسند که باید جدا شوند، اغلب زمان طولانی می‌گذرد. بنابراین همیشه اینطور نیست که دو نفر از همان ابتدا درباره طلاق توافق داشته باشند؛ معمولا یکی از آن‌ها تصمیم به طلاق می‌گیرد اما دیگری با وجود اطلاع از مشکلات موجود، هنوز مردد است. در این شرایط فردی که موافق طلاق است برای توافق کردن و طلاق توافقی فشار می‌آورد و دیگری از پذیرش ماجرا طفره می‌رود. در چنین شرایطی چه باید کرد؟

چیزی که مهم است در چنین شرایطی جای لجبازی و تصمیمات عجولانه نیست. خیلی از افراد با اینکه راضی به جدایی نیستند، ولی از روی غرور و لجبازی خیلی سریع می‌پذیرند که جدا شوند، اما در میانه راه یا بعد از جدایی پشیمان می‌شوند. برخی افراد هم برعکس عمل می‌کنند، خصوصا آقایان در چنین شرایطی به دلیل حقوق قانونی‌شان حاضر به جدایی نمی‌شوند، از طرفی برای حل اساسی مشکل هم قدمی برنمی‌دارند. معمولا در این شرایط جو رابطه منفی‌تر می‌شود و تنش‌ها افزایش پیدا می‌کند.

باید بدانید که وقتی همسر‌تان از طلاق صحبت می‌کند، یعنی مشکلات بین‌تان از حد معمول بیشتر شده و نیاز به بررسی جدی وجود دارد. پس بهتر است به جای لجبازی، غرور، تهدید یا به زور نگه داشتن او در رابطه، جدی بودن مشکلات را بپذیرید و شروع به اقدامات جدی برای حل مشکلات انجام دهید. به جای اینکه دفاعی برخورد کنید یا تصمیم عجولانه برای طلاق بگیرید، با او صحبت کنید و بهش اطمینان دهید که قرار نیست همدیگر را اذیت کنید. اگر واقعا راهی برای بهترین شدن شرایط نباشد، هر دو با هم به این نتیجه می‌رسید که باید به جدایی فکر کنید، اما فکر کردن به جدایی و اقدام برای آن باید آخرین راهکار ممکن باشد. به هیچ‌وجه به عنوان اولین راه حلِ مشکلات یا به بیان بهتر برای فرار از مشکلات، سراغ گزینه طلاق توافقی نروید. بهترین کار در چنین شرایطی زمان خریدن و کمک گرفتن از یک متخصص است. حتی اگر همسرتان در ابتدا راضی به همکاری و کمک گرفتن از روان‌شناس نمی‌شود، خودتان قبل از هر تصمیم و اقدامی با یک متخصص صحبت کنید و با کمک او شرایط را بررسی کنید. دوره بازگرداندن عشق و ازدواج همیار عشق به شما کمک می‌کند در چنین شرایط حساسی سراغ راهکارهای اشتباه و عجولانه‌ای که فقط اوضاع را پیچیده‌تر می‌کند نروید، بتوانید به شیوه صحیح همکاری همسرتان را جلب کنید و تلاش‌های لازم برای ترمیم و احیای رابطه و زندگی‌تان را انجام دهید. این اقدامات در درجه اول با دادن زمان به همسرتان می‌تواند به او کمک کند اگر تصمیمش عجولانه و احساسی است، کمی درباره اجرای آن مردد و سست شود و مهم‌تر اینکه با دیدن انگیزه شما برای ترمیم زندگی‌تان، در فرآیند درمان قرار بگیرد. این فرصت مناسبی است که با همکاری هم و با کمک یک متخصص، به مشکلات واقعی و زیربنایی رابطه‌تان پی ببرید، مهارت‌های لازم برای حل‌شان را یاد بگیرید و به زندگی مشترک‌تان یک فرصت دوباره دهید. همیشه برای جدایی و تمام کردن زندگی، فرصت وجود دارد ولی ممکن است دیگر هیچ‌وقت فرصت مناسب برای ترمیم و احیای زندگی مشترک‌تان را پیدا نکنید، پس از فرصتی که در حال حاضر دارید، نهایت استفاده را ببرید.

با همه این حرف‌ها باید بدانید رابطه و زندگی زناشویی دو سر دارد. شما و همسرتان. زمانی می‌توان روی یک رابطه و نجات آن از جدایی کار کرد، که هر دو سر رابطه برای آن انگیزه داشته باشند و تلاش کنند. اگر با وجود همه تلاش‌های‌تان، می‌بینید که همسرتان تصمیم قطعیش را گرفته و حاضر به همکاری نیست و اگر نظر مشاورتان هم این است که قبول جدایی برایتان مفیدتر است، بهتر است روی پذیرش خودتان کار کنید. اگر راهی برای حفظ زندگی‌تان وجود ندارد، درگیری در کشمکش‌های قانونی و طولانی کردن روال جدایی، فقط فاصله بین‌تان را بیشتر و شما را نسبت به هم عصبانی‌تر می‌کند. در این شرایط بیش از هرکس باید به خودتان فکر کنید. طلاق توافقی کمک‌تان می‌کند آسیب این شرایط را برای خودتان کمتر کنید، در شرایط بهتری با موضوع جدایی مواجه شوید و بیشتر انرژی‌تان را روی سازگاری خودتان با شرایط بعد از طلاق بگذارید. در چنین شرایطی کمک گرفتن از گزینه طلاق توافقی به نفع شماست.

این روزها گزینه طلاق توافقی بیش از هر زمانی توسط زوجینِ درحال جدایی، مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما باید دید طلاق توافقی واقعا چه مزایا و معایبی دارد و آیا استفاده از این فرصت به نفع شما هست؟ طلاق توافقی به دلیل مدت زمان طولانی آن و عدم درگیری‌تان در روال طولانی دادگاه، به خودتان و خصوصا فرزندانتان کمک می‌کند راحت‌تر با موضوع جدایی سازگار شوید و درگیری فکری و روانی کمتری در طول جدایی داشته باشد. ازطرفی این خطر هم وجود دارد که سرعت روال طلاق توافقی باعث شود کمتر به عواقب تصمیم‌تان فکر کنید و برای حل مشکلات‌تان تلاش کنید. درواقع سرعت و راحتی طلاق توافقی هم برایتان مفید است و هم مضر. در چنین شرایطی شما باید بتوانید خطرات این موضوع را برای خودتان حداقل کنید و درعین حال از فواید آن بهره ببرید. یعنی قبل از ورود به روال قانونی طلاق به خودتان و همسرتان فرصت لازم را بدهید که عجولانه و احساسی تصمیم نگیرید، زندگی‌تان را با کمک یک متخصص بررسی کنید، به مشکلات زیربنایی آن پی ببرید و برای حل این مشکلات تلاش کنید. اما اگر بعد از تمام این مراحل، بازهم به این نتیجه رسیدید که زندگی‌تان پتانسیل احیا شدن ندارد و بهترین تصمیم برایتان جدایی است، به طلاق توافقی فکر کنید و از مزایای آن بهره ببرید.