حتما این جمله را شنیده‌اید که ” شما فقط با یک فرد ازدواج نمی‌کنید، با خانواده‌اش هم ازدواج می‌کنید”. شاید شنیدن این عبارت برای شما خوشایند نباشد اما متاسفانه واقعیت دارد. گاهی اوقات مطمئنید که فرد دلخواهتان را برای ازدواج یافته‌اید و همه تفاهم‌های لازم را با او دارید. اما مشکل اینجاست که تفاوت فرهنگی فاحشی بین خانواده او و خانواده شما وجود دارد. شاید بخواهید این تفاوت را انکار کنید یا آن را بی‌اهمیت تلقی کنید. اما جایی در اعماق ذهنتان نگران عواقب این ازدواج نامتناسب هستید. اگر تصویری مبهم از آینده‌ی ازدواجتان دارید، بهتر است از ابتدا همه‌ی جوانب را بسنجید، راه حل‌هایی برای پیشگیری از بروز مشکلات بیابید و سپس با جمع بندی مزایای و معایب این ازدواج تصمیم گیری کنید.

تناسب خانواده‌ها را از چه لحاظ هایی بررسی کنیم؟

ظاهر

به تناسب ظاهری خود و فرد مورد علاقه‌تان اکتفا نکنید. شاید شما دو نفر در کنار یک دیگر بسیار متناسب به نظر برسید و به اصطلاح خیلی به هم بیایید! تصور کنید که خانواده‌ی او در کنار شما یا خانواده‌تان قرار گرفته‌اند. مراسم عروسیتان را تصور کنید، اقوام و بستگان خود را در یک طرف مجلس و اقوام او را در طرف دیگر در نظر بگیرید. آیا باز هم تصور زیبایی در ذهن شما شکل می‌گیرد؟ یا یک تقسیم بندی بی‌تناسب می‌بینید؟ نوع لباس پوشیدن، حد و حدود حجاب، سبک رفتار و گفتار و پرستیژ دو خانواده را باهم مقایسه کنید و ببینید آیا تفاوت آنها قابل چشم پوشی است.

سطح اقتصادی

ببینید آیا خانواده‌ها از لحاظ اقتصادی تقریبا در یک سطح قرار دارند؟ شغل و درآمد اعضای خانواده، طرز لباس پوشیدن آنها، متراژ خانه، نوع مالکیت، مدل ماشین، باغ، ویلا، نوع، مقصد و تعداد مسافرت‌هایی که در طول سال می‌روند، سطح مالی سایر عروس یا دامادهای خانواده و … می‌تواند تصویری کلی از وضعیت اقتصادی آنها به شما ارائه دهد. لازم نیست سیاهه اموال آنها را بگیرید! کافیست با رفت و آمدهای خانوادگی و سوالات غیرمستقیم (و گاهی مستقیم) در مورد سبک زندگی آنها اطلاعات ضروری را به دست آورید.

سطح تحصیلات

در مورد تحصیلات هریک از اعضای خانواده همسرآینده‌تان سوال کنید. در چه رشته‌ای، تا چه مقطعی و در کدام مدرسه یا دانشگاه تحصیل کرده‌اند. اهمیت این مساله در کشف ارزش‌های خانوادگی آنهاست. اگر بیشتر اعضا خانواده ادامه تحصیل داده‌اند احتمالا این خانواده ارزش زیادی برای کسب علم و دانش قائلند. به علاوه از ارزش تحصیل بر طرز فکر افراد نباید غافل شد.

شغل

یکی دیگر از مواردی که ما را با فرهنگ و ارزش‌های یک خانواده آشنا می‌کند شغل آنهاست. به عنوان مثال معمولا در خانواده‌ای که پدر نظامی است نظم و قوانین خاصی برقرار است. احتمال می‌رود فرزندان این خانواده با شرایط سخت گیرانه‌تری بزرگ شده و سبک زندگی خاصی داشته باشند. نوع مشاغلی که افراد انتخاب می‌کنند و جایگاهی که در شغل خود دارند اطلاعات زیادی درباره فرهنگ و انتظارات آنها به ما می‌دهد.

اعتقادات مذهبی

یکی از مسائل مهم در ازدواج‌های ایرانی تناسب مذهبی دو طرف است. علاوه بر تناسب مذهبی زوجین، تناسب خانواده‌ها هم می‌تواند عاملی مثبت در موفقیت ازدواج باشد. شدت و نوع باورها و اعتقادات مذهبی خانواده‌ها را بررسی کنید. ببینید تا چه حد به انجام فرایض مذهبی خود پایبند هستند. بررسی کنید چه واجبات و مستحباتی را انجام می‌دهند و از عروس یا داماد خود چه انتظاری دارند. آیا می‌توانند افرادی با عقاید متفاوت را بپذیرند و با احترام با آنها رفتار کنند.

آداب و رسوم و سبک زندگی

در مورد آداب و رسوم فرد مورد نظرتان اطلاعات کسب کنید. اینکار را می‌توان هم با طرح سوال مستقیم درباره سبک زندگی آنها در مسائل مختلف و هم در قالب تعریف کردن خاطره‌های خانوادگی یا دیدن عکس‌های خانوادگی انجام داد. وقتی خاطره‌ای در مورد خانواده‌ی خود تعریف می‌کنید نظر او را در مورد آن موقعیت بپرسید. مثلا وقتی در مورد مجلس ختم یکی از بستگانتان صحبت می‌کنید از او بپرسید شما هم همین کارها را در مراسم عزاداری انجام می‌دهید؟ یا در مورد نوع غذاها و مهمانی‌های خانوادگی یکدیگر صحبت کنید. اگر بخواهید تناسب خانواده خواستگارتان را با خانواده خود بسنجید لازم است ظاهر، سطح تحصیلات، سطح اقتصادی، شغل، اعتقادات مذهبی، آداب و رسوم و سبک زندگی آنها را مقایسه کنید.

ارزش‌ها

چه چیزهایی در یک فرهنگ خاص باارزش تلقی می‌شود؟ اگر برای خانواده‌ای تحصیلات عالیه ارزش باشد، فرزندشان را پیگیری این هدف تشویق می‌کنند. در نتیجه فرزند این خانواده آزادی بیشتری برای رشد و پیشرفت در زمینه‌ی تحصیلی و شغلی خواهد داشت. یا اگر پول برای یک خانواده ارزش محسوب شود، تمرکز فرزندان بیشتر بر روی ثروت اندوزی خواهد بود. احتمالا همسری با سطح تحصیلات بالا اما سطح مالی متوسط در چنین فرهنگی ارزشمند محسوب نمی‌شود.

فرهنگ خانوادگی افراد می‌تواند به صورت طرز فکر، سبک زندگی، آداب و رسوم، انتظارات و ارزش‌های آنها در ازدواج ظاهر شود.

تفاوت فرهنگی خانواده‌ها در مراسم عروسی و بعد از ازدواج باعث چه مشکلاتی می‌شود؟

اختلاف در برگزاری مراسم مشترک

شاید در نگاه اول مراسم ازدواج و مهمانی‌های خانوادگی بخشی کوچک و کم اهمیت از زندگی زناشویی به نظر برسد. اما بسیاری از خاطرات بد زوجین که بعدا تبدیل به ناسازگاری‎های بزرگ می‌شود از همین مراسم نشأت می‌گیرد. هماهنگی خانواده‌ها در آداب و رسوم و نحوه‌ی برگزاری مراسم می‌تواند آنها را به اتفاقی شیرین و خاطره انگیز تبدیل کند. به همین صورت تفاوت‌ها هم می‌توانند کام شما و همسرتان را تلخ کرده و شروع مشکلات بعدی باشند.

فخر فروشی و سرکوفت

ممکن است شما یا خانواده‌تان (گاه به صورت عمدی و گاه غیرعمدی) برتری خود را ابراز کنید. یا در هنگام برگزاری مراسم ازدواج و رفت و آمدهای خانوادگی اظهارنظرهایی در مورد تفاوت خانواده‌ها از سوی اقوام و آشنایان مطرح شود. اگر همسرتان در فرهنگ شما همانگونه که هست پذیرفته نشود، تحقیر شده و در آینده به مرور نسبت به زندگی مشترک دلسرد می‌شود.

تحمیل شدن آداب و رسوم یکی از خانواده‌ها به دیگری و تلاش برای تغییر

اگر شما و همسرتان و همچنین خانواده‌های شما نتوانند تفاوت‌های موجود را بپذیرند در صدد تغییر آنها برمی‌آیند و احتمالا هریک سعی می‌کنند آداب و رسوم خود را به دیگری تحمیل کنند. نتیجه این تحمیل، توهین به سبک زندگی خانواده‌ی مقابل، مقاومت در برابر انعطاف پذیری و توافق بر سر مسائل و در نهایت تحت فشار قرار گرفتن زوجین است.

خودکم بینی همسر و تلاش برای جبران

چنانچه همسر شما از خانواده‌ای سطح پایین‌تر (از لحاظ فرهنگی یا اقتصادی) نسبت به شما باشد، ممکن است در ابتدا به دلیل علاقه و تفاهم این مساله را ندیده بگیرد. اما پس از مدتی (حتی با وجود پذیرش شما) کمبودهایی را در خانواده و فرهنگ خود احساس می‌کند، اعتماد به نفسش را از دست می‌دهد و درصدد جبران آن برمی‌آید. این جبران ممکن است به صورت مثبت یا منفی باشد. اما چون اغلب ارتقا سطح فرهنگی و اقتصادی کار ساده‌ای نیست، احتمالا همسرتان روش‌های ناسازگارانه‌تری را انتخاب خواهد کرد. ممکن است توقعات بیش از اندازه از شما و خانواده‌تان داشته باشد یا دست به تحقیر و توهین بزند.

قطع رابطه با خانواده

خانواده بخش مهمی از سرگذشت هر انسانی را تشکیل می‌دهد. تاریخچه‌ی مشترک ما با اعضای خانواده‌مان باعث شکل گیری احساساتی عمیق می‌شود. هرچقدر که شما یا همسرتان متفاوت از خانواده باشد باز هم این پیوند عمیق با آنها وجود دارد. اگر راه حلی برای مواجهه با تفاوت‌های فرهنگی نیابید ممکن است چاره را در قطع کردن ارتباطتان با خانواده‌های یکدیگر ببینید. این راه حل معیوب و موقت به سرعت باعث احساس محرومیت عاطفی و پشیمانی شده و خشم ناشی از جدایی گریبانگیر همسری که باعث آن بوده خواهد شد.

تفاوت فرهنگی خانواده‌ها در ازدواج ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلاتی در زندگی مشترک شود. برخی از این مشکلات عبارتند از: تحمیل شدن آداب و رسوم یکی از خانواده‌ها به دیگری و تلاش برای تغییر آنها، فخر فروشی و سرکوفت، خودکم بینی همسر و تلاش برای جبران، اختلاف در برگزاری مراسم مشترک و قطع رابطه با خانواده همسر.

در ازدواج با تفاوت فرهنگی چه نکاتی را در نظر بگیریم؟

نمی‌توانید تاثیر خانواده را نادیده بگیرید

به هیچ وجه نمی‌توانید از این واقعیت فرار کنید که تاریخچه خانوادگی همسر آینده‌تان تاثیر زیادی بر رابطه شما خواهد گذاشت. مهم است که والدین او چه سبک فرزندپروری داشته‌اند و شخصیت او چگونه شکل گرفته است. خواستگارتان با خانواده‌اش تفاوت دارد. با این حال اشتباه بزرگی است که شکل گیری شخصیتش توسط خانواده را در تصمیم گیری خود در مورد ازدواج نادیده بگیرید.

نمی‌توانید فرهنگ خانواده‌ها را تغییر دهید

تصور کنید تغییر دادن یک فرد چقدر مشکل است. حال این دشواری را به یک خانواده تعمیم بدهید. هرگز نمی‌توانید فرهنگ یک خانواده را به میل خود تغییر بدهید. آنها سال‌ها به این روش زندگی کرده و ایرادی در آن نمی‌بینند. بنابراین تلاش شما برای تغییر دادن آنها تنها منجر به طرد شدن شما می‌شود. اگر تصمیم به ازدواج با فردی از سطح فرهنگی پایین‌تر از خود دارید بهتر است امیدی به تغییر این سطح نداشته باشید و راه‌هایی برای کنار آمدن مؤثر با آن پیدا کنید.

فرهنگ خانوادگی خودتان را بسازید

جدا از فرهنگ خانواده شما و فرد مورد علاقه‌تان، یک فرهنگ سوم هم وجود دارد! فرهنگ خانواده دو نفره شما. شما مجبور نیستید فرهنگ یکی از دو خانواده را به عنوان سبک زندگی خود انتخاب کنید. شاید دانستن این مساله باعث آرامش خاطر شما شود. شما و همسرآینده‌تان می‌توانید (و باید) فرهنگ منحصر به فرد خودتان را بسازید. فرهنگی که در آن قواعد مشخصی برای انجام کارها وجود دارد. این چارچوب را در آینده به فرزندانتان هم آموزش داده و همگی متعهد به رعایت آن باشید.

رابطه با همسر را در اولویت قرار دهید

در آینده خانواده شما انتظاراتی از شما و همسرتان خواهند داشت و خانواده همسر هم انتظاراتی متفاوت از هر دوی شما دارند. شاید هریک از شما خود را متعهد به عمل طبق انتظارات فرهنگ و خانواده‌ی خود بدانید. اما هرگز فراموش نکنید که ازدواج اولویتی جدید برای شما تعیین می‌کند. پس از ازدواج مهم‌ترین فرد زندگی شما همسرتان خواهد بود. هرگز کاری ‌را که به رابطه شما ضربه می‌زند انجام ندهید. سعی کنید راه حلی برای ایجاد تعادل بین خواسته‌های خانواده و همسر آینده‌تان پیدا کنید. اگر امکان راضی نگه داشتن هر دو وجود نداشت رضایت همسر را در اولویت قرار دهید.

مراقب کیفیت رابطه با خانواده باشید

در شرایطی که بین خانواده‌ها و زوجین تفاوت فرهنگی فاحشی وجود دارد حفظ استقلال عمل بسیار اهمیت دارد. اما تا چه حد می‌توانیم حساب خود را از خانواده جدا کنیم؟ نیاز زوجین به حفظ رابطه با خانواده و برخورداری از حمایت آنها مساله‌ای غیرقابل انکار است. اگر زوجین تمام دیدگاه‌های خانواده را زیر سوال برده و دائما با آنها مخالفت کنند احتمالا آنها احساس بی‌احترامی خواهند کرد. در این حالت دچار حس سرخوردگی و شکست می‌شوند. احتمالا اعضای چنین خانواده‌ای دست از حمایت زوجین کشیده و این بی‌احترامی را از جانب عروس یا داماد خود خواهند دید. بنابراین در عین حفظ استقلال خود مراقب رابطه با خانواده همسر آینده‌تان باشید. هرجا می‌توانید تاحدودی کوتاه بیایید و تغییراتی جزیی را از جانب آن‌ها بپذیرید. سعی کنید رابطه‌ای تؤام با احترام و اعتماد با آنها بسازید.

ارزش‌هایتان را بشناسید

در مورد ارزش‌های خانوادگی خود و فرد مورد علاقه‌تان صحبت کنید. چه مسائلی در زندگی برای آنها بیشتر اهمیت دارد؟ دوست دارند با چه عناوینی شناخته شوند؟ پولدار، تحصیل کرده، موفق، فرهنگی، مومن، بااصالت، امروزی، … . اولویت‌های اول آنها کدام است؟ بحث بر سر این نیست که کدامیک از این ارزش‌ها درست و کدام غلط است. بلکه ارزش‌های هر خانواده سبک زندگی آنها را مشخص می‌کند. احتمالا رفتار و روابط بعدی نامزد شما از این ارزش‌های خانوادگی تاثیر زیادی می‌پذیرد بنابراین لازم است آنها را بشناسید.

میزان سازگاری همسر آینده‌تان را بسنجید

در موقعیت‌های مختلف میزان سازگاری فرد مورد نظرتان را با شرایط و با افراد متفاوت بسنجید. ببینید آیا می‌تواند دیدگاه‌های مخالف را تحمل کند. چقدر بر سر نظراتش پافشاری می‌کند و آیا حاضر است مسائلی که مطابق میلش نیست را بپذیرد. منظور از پذیرش نادیده گرفتن عقاید خود نیست. به خصوص در مورد باورها و عقاید اساسی که به هویت ما مربوط می‌شود. اما شما و همسر آینده‌تان باید بتوانید برخی از تغییرات جزیی را بپذیرید و گاهی برای بهبود رابطه با دیگران از منافع خود بگذرید.

تکلیف تفاوت‌ها را مشخص کنید

برای اقدام، منتظر ایجاد مشکل نباشید. درمورد مسائلی که بر سر تفاوت‌های فرهنگی به وجود می‌آید صحبت کنید. راهبردهای مشخصی برای حل بحران‌ها تعیین کنید. در کنار تلاش شما، همسرآینده‌تان و خانواده‌ها برای پذیرش یکدیگر، باز هم چالش‌هایی به وجود می‌آید. قبل از ازدواج، میزان ارتباط با خانواده، چگونگی و قوانین آن را دقیقا مشخص کنید. خود را برای مسائل آینده آماده کنید تا غافلگیر نشوید.

از مشاور ازدواج کمک بگیرید

اگر هنوز برای پذیرش تفاوت‌های فرهنگی، توافق بر سر حد و حدود یا راه حل‌ها، اطمینان از همراهی نامزدتان یا راضی کردن خانواده‌ی خود به ازدواجتان نگرانی‌هایی دارید از متخصصین مشاوره پیش از ازدواج کمک بگیرید.

فرهنگ خانوادگی افراد می‌تواند به صورت طرز فکر، سبک زندگی، آداب و رسوم، انتظارات و ارزش‌های آنها در ازدواج ظاهر شود. برای سنجش تناسب فرهنگی خانواده نامزدتان و خانواده خود لازم است ظاهر، سطح تحصیلات، سطح اقتصادی، شغل، اعتقادات مذهبی، آداب و رسوم و سبک زندگی آنها را باهم مقایسه کنید. اگر تفاوت فرهنگی فاحشی بین خانواده‌ها وجود داشته باشد، ممکن است باعث به وجود آمدن مشکلاتی در زندگی مشترک شود. برخی از این مشکلات عبارتند از: تحمیل شدن آداب و رسوم یکی از خانواده‌ها به دیگری و تلاش برای تغییر آنها، فخر فروشی و سرکوفت، خودکم بینی همسر و تلاش برای جبران، اختلاف در برگزاری مراسم مشترک و قطع رابطه با خانواده همسر. در هر صورت برای ازدواج با فرهنگی متفاوت، بپذیرید که نمی‌توان تاثیر خانواده را بر فرد نادیده گرفت یا فرهنگ آن خانواده را تغییر داد. فرهنگ خانوادگی مجزای خود و همسر آینده‌تان را بسازید. رابطه با همسر را همیشه در اولویت نسبت به رضایت خانواده‌ها قرار دهید. مراقب کیفیت رابطه با خانواده‌ها باشید. ارزش‌های خود و نامزدتان را بشناسید. میزان سازگاری او را بسنجید، تکلیف موارد اختلافی را از الان مشخص کنید و اگر نیاز به کمک بیشتری دارید با مشاور ازدواج مشورت کنید.