امروزه مشاوره یکی از ابعاد مهمی است که در سال‌های اخیر راهش را به زندگی همه ما باز کرده است و این را مدیون آزمایشات و تحقیقات علمی در حوزه روانشناسی هستیم که توانسته ثابت کند علم روانشناسی می‌تواند در ارتقای سلامت روان و رفاه روحی و روانی شما بسیار کمک کننده و حتی ضروری باشد! در گذشته با شنیدن نام روانشناسی و مشاوره اغلب مردم به یاد افرادی می‌افتادند که دچار اختلالات شدید روانی هستند و سعی می‌کردند از آن فرار کنند! اما امروزه اکثر مردم می‌دانند نه تنها داشتن اختلالات روانی عیب و اشکال نیست بلکه افراد بسیار زیادی بدون داشتن چنین مشکلاتی برای تصمیم‌گیری و بررسی ابعاد مختلف زندگی‌شان نیازمند کمک از علم روانشناسی هستند. اما چطور می‌توانیم در شهر خود یک منرکز مشاوره خوب پیدا کنیم و با خیال راحت از آن استفاده کنیم؟ چه ملاک‌هایی را باید در نظر بگیریم؟ اعتبار یک مجموعه روانشناسی در چیست؟ در این مقاله این سوالات را یا تمرکز روی شهر کرج بررسی می‌کنیم.
شهر کرج و ویژگیهای منحصر به فردی در مشاوره دارد؟
با وجودی که روانشناسی و مشاوره سال‌هاست در زندگی مردم جا باز کرده است اما هنوز در برخی کشورها و به نسبت در برخی شهرها با فراز و نشیب‌های مختلفی روبروست. مثلا ما هنوز روستایی نداریم که دارای یک مرکز مشاوره باشد و ممکن است در بهیاری برخی دهستان‌ها آن‌هم در روزهای محدودی یک روانشناس وجود داشته باشد. از طرفی برخی شهرهای بزرگ مانند تهران، اصفهان، مشهد و … آنقدر دارای مرکز مشاوره هستند که فرد در انتخابش گیج می‌شود و صد البته همه آن‌ها ممکن است خدمات معتبری ارائه ندهند! اما کرج چطور؟ کرج چه ویژگیهای منحصر به فردی در این زمینه دارد؟ منظور ما از منحصر به فرد بودن تنها ویژگیهای مثبت آن نیست، در ادامه مقاله ویژگیهای مثبت و منفی این شهر را از نظر دارا بودن مراکز مشاوره بررسی می‌کنیم.
نزدیکی به تهران
شهر کرج تا تهران حدود 50 کیلیومتر فاصله دارد، این نزدیکی از نظر دسترسی به مراکز مشاوره مختلف گاهی مزیت و در برخی اوقات یک عیب به حساب می‌آید! متاسفانه امکانات شهر ترهان از نظر دارا بودن مراکز مشاوره مختلف و معتبر بیش از سایر شهرها حتی شهرهای نزدیک به آن است، همین موضوع باعث می‌شود افرادی که در شهرستان زندگی می‌کنند تصور کنند هر مرکز مشاوره‌ای که در تهران است معتبر و مراکز مشاوره شهرستان فاقد چنین اعتباری هستند! اما چنین چیزی اصلا صحیح نیست! قبول داریم که امکانات شهر تهران نسبت به سایر شهرها بالاتر است و همین برای شهر کرج یک مزیت به حساب می‌آید و می‌تواند از مراکز مشاوره خاص در تهران استفاده کند اما همیشه چنین کاری لازم نیست و نه تنها کمکی به فرد نمی‌کند بلکه کار را برای او سخت‌تر هم می‌کند! تصور کنید فرد شاغلی با ساعت کاری طولانی آن هم 7 روز هفته تصمیم بگیرد مرکز مشاوره‌ای که 10 دقیقه با منزل و محل کارش فاصله دارد را رها کند و ترافیک سنگین رفت و برگشت بین تهران و کرج را به جان بخرد تا خود را به یک مرکز مشاوره در تهران برساند! خستگی این مسیر رفت و آمد در بسیاری از اوقات باعث می‌شود فرد مشاوره‌اش را نیمه کاره رها کند. از طرفی اغلب مراکزی که خدمات مشاوره ارائه می‌دهند با توجه به سبک زندگی امروزی خدمات آنلاین را نیز به برنامکه‌شان اضافه کرده‌اند و شما در موارد خاصی که به مرکز مشاوره خاص یا روانشناس خاصی در تهران نیزا پیدا کنید می‌توانید از خدمات تلفنی یا مشاوره آنلاین آن‌ها استفاده کنید. اما در مواقعی که ضروری است مشاوره حضوری داشته باشید عقل سلیم حکم می‌کند بهترین و راحت‌ترین شرایطتتان را در نظر بگیرید. اما چرا؟ چرا می‌توانید به مراکز شماوره شهرتان اعتماد کنید:
- مراکز مشاوره تهران و شهرستان از مسیر یکسان برای دریافت مجوز استفاده می‌کنند: برای اینکه فردی بتواند مجوز دارا بودن یک مرکز مشاوره را داشته باشد در قوانین کشور ما و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور مسیر یکسانی را طی می کند. پس در درجه اول دارا بودن مجوز حائز اهمیت است نه مکان آن. منظور ما این نیست که مکان و امکانات هیچ تاثیری ندارد اما مراکز معتبری در شهر کرج وجود دارد که افرادی که در آن جا زندگی می‌کنند از آن غافل مانده‌اند و ترجیح می‌دهند برای مشاوره به تهران مراجعه کنند در حالی که برخی مراکز مشاوره نهران به اندازه برخی مراکز مشاوره کرج معتبر و حرفه‌ای نیست! این شمایید که باید کارایی مرکز را تعیین و چک کنید نه منطقه جغرافیایی آن!
- امکان اعتبار سنجی وجود دارد: همان طور که گفتیم شما می‌توانید با در نظر گرفتن یک سری ملاک‌های مهم تعیین کنید آیا مراکز مشاوره شهر کرج اعتبار لازم را دارند یا خیر! این اعتبار سنجی را برای مراکز تهران نیز می‌توانید انجام دهید و خواهید دید که در شهر تهران هم در کنار مراکز حرفه ای معتبر مراکزی وجود دارد که کارشان را به درستی انجام نمی‌دهند اما صرفا به خاطر تهران بودنشان توسط افراد انتخاب می‌شوند! ما در ادامه مقاله ملاک‌هایی که بتوانید از روی آن یک مرکز مشاوره خوب را انتخاب کنیم به شما معرفی می‌کنیم.
- به صرفه است: با توجه به شرایط اقتصادی و همچنین تحت پوشش نبودن خدمات مشاوره و روانشاسی در کشور قطعا توجه به هزینه‌های مشاوره منطقی و عاقلانه است. این هزینه یک بخش مالی و یک بخش زمانی دارد. متوسط ساعت رفت و برگشت به شهر تهران از شهر کرج 1 الی 2 ساعت بدون در نظر گرفتن ترافیک داخل شهری است! این زمان برای افراد شاغل، بچه دار، دانشجو و … کم نیست! از طرفی هزینه رفت و آمد هم با انتخاب مرکز مشاوره در شهر خودتان می‌توان فاکتور گرفت که موضوع مهمی است.
وجود فرهگ‌های مختلف در شهر کرج
آمارهای مختلف نشان داده است شهر کرج به خاطر نزدیکی به شهر تهران و آب و هوای متعادل و معقول میزبان مهاجرانی از شهرها و فرهنگ‌های مختلف است و این موضوع به خصوص در سال‌های اخیر که حجم زیادی از افراد در شهرهای مختلف به دلیل برخورداری از امکانات شهرهای بزرگ، شهر خودشان را ترک کرده‌اند و به سمت شهرهایی مثل تهران آمده‌اند افزایش چشم گیری داشته است! شاید بدانید که سازگاری فرهنگی مشاور و مراجع یکی از موضوعات بسیار مهمی است که اگر نادیده گرفته شود نه تنها کمکی به مراجع نیم‌شود بلکه او را در معرض آسیب‌های مختلف دیگری هم قرار می‌دهد! برای روشن شدن این موضوع صحبت‌های شیوا را بخوانید، شیوا یکی از مراجعین عزیز ما بود که در شهرش فرهنگ “جهاز برون” یک رسم مهم بود و از مرکز مشاوره‌ای کمک خواسته بود که این فرهنگ برایش غریب بود:” من به مشاور گفتم مادر شوهرم اینا خیلی حساس هستن رو این قضیه ولی مشاور دائم می گفت زندگی شخصی خودته به کسی چه ربطی داره اصلا مادر شوهرت نیاد عروسی تو و شوهرت مهم هستین. راستش من حرف مشاور رو می فهمیدم و واقعا هم می دونم کسی نباید دخالت کنه ولی شهر ما خیلی کوچیکه، دوبار اینطوری بخوام تو روی مادر شوهر بایستم اسمم بد در میره و کل خانواده ام زیر سوال میرن میگن دخترش ناسازگاره، یکی از دختر خاله هام همین بلا سرش اومد من می خواستم بدونم بهترین راه چیه برای حفظ زندگیم با توجه به رسم و رسوم خودمون”. شاید با خود فکر کنید حرف مشاور درست است و هیچ کس نباید اجازه دخالت در زندگی عروس را داشته باشد، بله این حرف درست است و باید به مرور زمان چنین رسم و رسوماتی تغییر پیدا کند اما این تغییرات وظبفه مشاور نیست و نیاز به ساختارهای اساسی، آموزش و فرهنگ سازی دارد! مشاور نمی‌تواند مراجعش را قربانی این تغییر کند، بلکه باید بتواند با همدلی کمک کند او با توجه به شرایط منحصر به فردش بهترین تصمیم را بگیرد. همدلی نیاز به سازگاری فرهنگی دارد، یک مثال دیگر از این موضوع مشکلی است که فرشاد، با زندگی خارج از کشور به آن برخورده بود، او نزد یک مشاور آلمانی رفته بود و برایش توضیح داده بود که از اینکه نماز اول وقتم قضا می‌شود احساس گناه می‌کنم و شب‌ها از خدا طلب بخشش می‌کنم، مشاور او که دین و آیین دیگری داشت به او گفته بود مهم نیست که نماز بخوانی و فرشاد از این حرف مشاورش برآشفته بود. اگر مشاور فرشاد ایرانی یا مسلمان بود، حتی اگر خودش اهل نماز خواندن نبود هرگز چنین پیشنهادی به فرشاد نمی‌‌داد چون دوین و فرهنگ فرشاد برای او ملموس بود! دوستان کرجی ما نیز باید به این نکته توجه کنند، طبق آمار ساکنین کرج از اقوام و فرهنگ‌های مختلفی هستند و سع کنید تا جایی که می‌توانید از فرهنگ خودتان مشاور انتخاب کنید و این نکته مهم را مد نظر قرار دهید.
وجود دانشگاه های دارای مرکز مشاوره در کرج
در شهرهای مختلف ایران داشنگاه‌های معتبر و کارآمد بسیاری وجود دراد اما همه آن‌ها دارای دانشکده روانشناسی و مشاوره نیستند. معمولا دانشگاه‌هایی که دانشکده و رشته روانشناسی دارند چند مزیت برای آن شهر دارند از جمله:
- فارغ التحصیلان بومی در رشته روانشناسی و مشاوره
- وجود مرکز مشاوره با هزینه به صرفه در دانشگاه
- وجود استادان روانشناسی که در سطح شهر که دارای کلینیک یا مرکز مشاوره هستند
خوشبختانه شهر کرج با وجود دانشگاه خوارزمی که یکی از دانشکده‌های معتبر روانشناسی و مشاوره را دارد از مزیت‌هایی که در بالا به آن اشاره شد بهره‌مند است. فارغ التحصیلان کرجی رشته روانشناسی و مشاوره که در دانشگاه خوارزمی کرج تحصیل کرده‌اند به احتمال زیاد در همان شهر مشغول به فعالیت هستند و شما می‌توانید از چنین روانشناسانی که در یکی از دانشگاه‌های دولتی معتبر تحصیل کرده‌اند استفاده کنید. همچنین استادان این دانشگاه هم معمولا در سطح شهر کرج دارای مراکز مشاوره هستند و چه روانشناسی بهتر از یک استاد دانشگاه که هم تجربه آکادمیک و هم تجربه عملی در این زمینه دارد.
چه ویژگی‌هایی را برای اطمینان به یک مرکز مشاوره در نظر بگیریم؟
برای اینکه بتوانید به مرکز مشاوره شهرتان در کرج اطمینان داشته باشید باید چند مورد مهم را در نظر بگیرید که به آن اشاره می کنیم:
خود مرکز دارای مجوزهای لازم باشد
اولین نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید این است که کلینیک یا مجموعه‌ای که از آن خدمات دریافت می‌کنید دارای مجوز باشد. مجوز و پروانه داشتن کلینیک مشاوره و روانشناسی در کشور ما از دو جا قابل دریافت است. اولین آن نظام روانشناسی و مشاوره کشور و دومینش سازمان بهزیستی کشور است. به غیر از این دو نهاد فرد نمی‌تواند برای انجام خدمات روانشناسی و مشاوره پروانه دریافت کند. این حق شماست که بدانید کلینیک یا مرکز مشاوره شما دارای مجوز است یا خیر و آن کلینیک وظیفه دارداطلاعات لازم را در اختیار شما قرار دهد.
روانشناسانش مجوز داشته باشند
به غیر از داشتن پروانه خودِ مجموعه، هر کدام از روانشناسان آن نیز باید مجوز فعالیت داشته باشند. این روانشناسان هم یا از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور یا از سازمان بهزیستی کشور دارای پروانه شخصی هستند. اگر پروانه نداشتند حداقل باید عضویت نظام روانشناسی و مشاوره کشور را داشته باشند و مجموعه موظف است شماره پروانه یا کد عضویت او را در اختیار شما قرار دهد. در غیر این صورت این روانشناس حتی با وجود داشت مدارک آکادمکی روانشناسی از طرف سازمان نظام روانشناسی استعلام و تایید نشده است.
دسترسی راحت و معتبر به اطلاعات مرکز
یکی دیگر از عواملی که باعث اطمینان بخشی به شما می‌شود این است که شما بتوانید به اطلاعات مجموعه و اعضای آن به راحتی دسترسی داشته باشید، مجموعه‌های معتبر که دارای سایت هستند معمولا در قسمت درباره ما یا معرفی کلینیک مجوزهای لازم و ضروری را آپلود کرده‌اند و همه مراجعین به آن دسترسی دارند و صد البته رزومه و شماره عضویت هر یک از روانشناسانشان نیز در بخش‌های مربوطه قابل نمایش است. اگر هم مجموعه دارای سایت یا عضو صفحات مجازی نبود شما باید بتوانید با ارتباط تلفنی یا حضوری اطلاعات لازم را به راحتی به دست بیاورید. هرگونه پنهان کاری در این زمینه از طرف مجموعه قابل پذیرش نیست!
پاسخ گویی همه جانبه
یک مرکز مشاوره معتبر شما و روانشناستان را به حال خود رها نمی‌کند! مجموعه واسطه بین شما روانشناس است و باید برای آسایش و راحتی هر دوی شما در برقراری ارتباط تمام تلاشش را بکند! مجموعه باید در دسترس شما باشد تا بتوانید در صورت تاخیر یا کنسلی یا جابجایی به شما و روانشناستان برای هماهنگی اطلاع دهد. مجموعه‌های معتبر معمولا چنین امکانی را برای شما فراهم می‌کنند و شما برای برقراری ارتباط با آن‌ها نیازی به ساعت‌ها صبر کردن ندارید.
پرداخت‌های امن و معتبر
از مهم‌ترین مواردی که یک مجموعه معتبر نه تنها در حوزه روانشناسی بلکه در همه مراکزی که ارائه خدمات مختلف دارند، داشتن یک درگاه امن و قابل پیگیریِ پرداخت است! همچنین تعرفه‌ها باید برای شما مشخص و قابل نمایش باشد و نباید منشی مجموعه صرفا به ارائه یک لیست شفاهی اکتفا کند!
آیا مشاوره حضوری بهتر از تلفنی است؟
شرایط زندگی شما
این شرایط زندگی شماست که تعین می‌کند چه نوع مشاوره‌ای برای شما بهتر است! ممکن است مشاوره تلفنی برای فردی کمک کننده و برای دیگری حتی آسیب رسان باشد! مشاوره حضوری هم همین طور است. هر کدام از این مشاوره‌ها مزایا و معایب خودشان را دارند و هیچ کدام به آن یکی ارجحیت ندارد و این شمایید که تصمیم می‌گیرید از کدام استفاده کنید.
مشکلی که با آن روبرو هستید
مشکل شما تعیین کننده بسیار مهمی در تعیین نوع مشاوره حضوری یا تلفنی است. مثلا اگر شما درگیر اضطراب اجتماعی هستید شاید برایتان آسان نباشد که از مشاوره حضوری استفاده کنید و ترجیح دهید چند جلسه اول را تلفنی صحبت کنید. از طرفی ممکن است مشکل شما مربوط به کودکتان باشد و ارتباط برقرار کردن تلفنی برای او و مشاورش کار سختی باشد و نیاز باشد حضوری به کلینیک مراجع کنید. یا برخی افراد که درگیر مشکلات جنسی هستند ترجیح می‌دهند تلفنی صحبت کنند. بنابراین مساله‌ای که با آن سر و کار دارید هم تعیین کننده انتخابتان خواهد بود.
تشخیص مشاور
مهم‌ترین مساله‌ای که حضوری یا تلفنی بودن مشاوره شما را تعیین می‌کند تشخیص مشاورتان است. اگر مشاور تشخیص دهد باید حضوری مراجع کنید قطعا ابعاد مختلفی را از تشخیص تا درمان مشکل شما در نظر گرفته است و لازم است مشاوره حضوری بگیرید. اگر شک دارید که مشاوره حض.ری انتخاب کنید یا تفنی می‌توانید این تصمیم را به مشاورتان بسپارید و از او بخواهید در این زمینه کمکتان کند.
پرسش و پاسخ کوتاه