رابطه جنسی بسیاری از افراد را در گذر سال‌ها وادار به انجام دادن کارهای احمقانه کرده است؛ یکی از این کارهای بدون فکر شروع کردن یک رابطه‌ی عاشقانه‌ی نسنجیده و بدون برنامه‌ریزی صرفاً به دلیل ایجاد وابستگی بعد از رابطه‌‌ی جنسی است. دلیل ایجاد وابستگی این نیست که رابطه‌ی جنسی آن‌قدر عالی بوده که صرف‌نظر کردن از آن برای دو نفر امکان ندارد، دلیلش این است که رابطه‌ی جنسی مغز دو طرف را فریب داده و این فکر را در ذهن‌شان ایجاد کرده است که آنها احمقانه‎ترین کار احساسی دنیا را از روی هیجان انجام نداده‌اند، بلکه رابطه‌شان واقعاً معنایی داشته است. ما این پدیده را وابستگی بعد از رابطه‌ی جنسی می‌نامیم. وقتی این وابستگی بعد از رابطه‌ی جنسی ایجاد می‌شود، ذهن هیجانی کنترل مغز منطقی شما را به دست می‌گیرد.

دلیل وابستگی بعد از رابطه جنسی چیست؟

هورمون قدرتمند عشق

آیا بعد از هر بار رابطه‌ی جنسی احساس وابستگی به طرف مقابل می‌کنید؟ خودتان را سرزنش نکنید، مقصر هورمونی به نام اکسی‌‌توسین است که هنگام رابطه‌ی جنسی آزاد می‌شود، بعد از آمیزش به میزان بسیار زیادی در بدن‌تان وجود دارد و شما را ترغیب می‌کند که دوباره این رابطه را تجربه کنید. همچنین اکسی‌توسین به شکل‌گیری پیوندهای تک‌همسری کمک می‌کند و احساس اعتمادی را ایجاد می‌کند که از راه منطقی به دست نیامده است.  به عبارت دیگر ذهن‌تان عملاً در حال فریب دادن شما است.

البته از آنجایی که زندگی هرگز عادلانه نیست، اکسی‌توسین در ذهن زنان در مقادیر بیشتری تولید می‌شود، به همین دلیل است که زنان احساسات قوی‌تری را بعد از رابطه‌ی جنسی تجربه می‌کنند.

اکسی‌توسین را مانند چسبی در نظر بگیرید که باعث محکم‌تر شدن پیوند و قوی‌تر شدن وابستگی می‌شود. اگر تمام هورمون‌ها فرصتی داشتند تا “محبوب‌ترین” هورمون را انتخاب کنند، اکسی‌توسین هر بار در صدر فهرست قرار می‌گرفت، چون این هورمون وقتی فعال می‌شود، احساس نزدیکی و صمیمیت را ایجاد می‌کند و باعث می‌شود که احساس خوبی پیدا کنیم. به اکسی‌توسین لقب “هورمون عشق” داده‌اند، چون ترشح آن واقعاً موجب می‌شود که فرد احساس کند عاشق است و برای برقراری رابطه‌ی جنسی بی‌تاب شود. اکسی‌توسین علاقه، اعتماد و بخشندگی را در ما ایجاد می‌کند. در واقع هر زمانی که احساس راحتی یا امنیت می‌کنید، باید ممنون اکسی‌توسین باشید. اکسی‌توسین تا حدی در تمام پیوندهای انسانی از تعاملات غیرجنسی گرفته تا روابط جنسی نقش دارد.

بخش‌هایی از مغز واقعاً هنگام ارگاسم خاموش می‌شود

اگر تا به حال فکر کرده‌اید که ارگاسم ذهن‌تان را از کار می‌اندازد، واقعیت این است که چندان هم بی‌راه فکر نکرده‌اید. مطالعات نشان داده است که فعالیت قشر حدقه‌ای ـ پیشانی جانبی واقعاً هنگام ارگاسم متوقف می‌شود. اما این موضوع چرا مهم است؟ چون این ناحیه از مغز به عنوان صدای عقل و منطق و کنترل کننده‌ی رفتار در نظر گرفته می‌شود.

بنابراین مغز خاموش می‌شود و هورمون عشق مانند سیل در بدن‌تان جاری می‌شود. نتیجه آن است که به نظرتان می‌آید که عاشق شده‌اید.

عشق اعتیادآور است

تا به حال دوستی داشته‌اید که به نظرتان معتاد عشق بوده باشد؟ شاید هم آن دوست خودتان باشید، البته اصلاً نمی‌خواهیم شما را قضاوت کنیم. این معتاد به عشق در یک رابطه دوام نمی‌آورد، مدام از یک رابطه به رابطه‌ی دیگر می‌رود یا این که بارها با یک نفر به هم می‌زند و دوباره می‌خواهد او را برگرداند، مسلم است که این سبک زندگی اصلاً خوب نیست. واقعیت این است که او دچار نوعی اعتیاد است که وابستگی به اکسی‌توسین نام دارد و دست و پنجه نرم کردن با آن واقعاً سخت است. اکسی‌توسین مرکز پاداش مغز را فعال می‌کند و حس سرخوشی و رضایت را ایجاد می‌کند. اکسی‌توسین در واقع همان بخش‌هایی از مغز را فعال می‌کند که هروئین نیز بر روی آنها اثر می‌گذارد. چرخه‌ی پاداش می‌تواند باعث اعتیاد واقعی به واکنش عصبی ـ شیمیایی به عشق شود.

خب الان متوجه تاثیر هورمون عشق شدید. وقتی وابستگی بعد از رابطه جنسی را با دید علمی بررسی می‌کنید، جنبه‌ی عاشقانه آن بسیار کمرنگ‌تر می‌شود و در عین حال چون متوجه می‌شوید که این احساس را نمی‌توانید کنترل کنید، احساس آرامش بیشتری پیدا می‌کنید. این وابستگی به مغزتان و هورمون‌های مزاحمی مربوط می‌شود که کاری را انجام می‌دهند که برای انجام دادن آن تکامل یافته‌اند. بنابراین هرچند نمی‌توانید مانع ایجاد وابستگی پس از رابطه‌ی جنسی بشوید، حداقل می‌دانید که چه اتفاقی در بدن‌تان در حال رخ دادن است و این دانش (که اجازه نمی‌دهد، گیر بیفتید)، عین قدرت است.

تفاوت‌های زیستی

تفاوت زیستی اصلی بین واکنش‌های زنان و مردان به تجربه‌ی رابطه‌ی جنسی به آزاد شدن هورمون‌ها هنگام رابطه و بعد از آن مربوط می‌شود. مقدار هورمون اکسی‌توسینی که در زمان رسیدن به اوج لذت جنسی در بدن زنان آزاد می‌شود، بیشتر از مردان است. ترشح اجتناب‌ناپذیر این هورمون باعث می‌شود که زنان نسبت به مردان وابستگی قوی‌تری را بعد از رابطه‌ی جنسی حس کنند. از طرف دیگر میزان دوپامین در بدن مردان بعد از رابطه‌ی جنسی کمتر است، در نتیجه مردان علائم ناخوشایند ترک را بعد از آمیزش تجربه می‌کنند و هر از گاه دچار این تمایل می‌شوند که از همسر یا شریک جنسی خود فرار کنند. احساس عجیبی است، اما مردان کنترلی بر آن ندارند. ارتباط بین نیازهای جنسی و نیازهای وابستگی در زنان اساساً بسیار قوی‌تر از ارتباط بین نیازها در مردان است.

میزان و زمان وابستگی بعد از رابطه جنسی

البته تبیین نظرات کلی درباره‌ی جنسیت و وابستگی دشوار است. میزان وابستگی هیجانی در طول رابطه‌ی جنسی و پس از آن، فارغ از موضوع جنسیت به هر فرد بستگی دارد. برخی تجربه‌ی اولشان است و بعد از این رابطه در دام عشق می‌افتند. برخی ابتدا دیوانه‌وار عاشق می‌شوند و بعد تن به رابطه می‌دهند.

به عبارت دیگر وابستگی برای زوجین مختلف در نقاط مختلفی رخ می‌دهد، فرمول مطمئنی وجود ندارد که نشان بدهد میل و شهوت جنسی چه زمانی به عشق تبدیل می‌شود. هرچند مدتی طول می‌کشد تا یک زن متوجه شود که آیا واقعاً می‌خواهد با مردی که رابطه‌ی جنسی را با او تجربه کرده است، وارد رابطه شود یا خیر، اما مردان بلافاصله متوجه می‌شوند که علاقه‌شان به یک زن بیشتر از آن است که بخواهند فقط با او رابطه‌ی جنسی داشته باشند. بنابراین اگر مردی بعد از رابطه‌ی جنسی تمایل داشت تا با شما وارد رابطه شود، احتمالاً به شما علاقه پیدا کرده است و قصد ازدواج دارد.

بهترین کار این است که در هر حالتی با رابطه‌ی جنسی یا بدون آن، با طرف مقابل‌تان درباره‌ی امیدها و انتظارات‌تان از رابطه کاملاً صادق باشید.

وابستگی در دختران

در کشور ما به دلیل مسائل عرفی دختران بیشتر از پسران بعد از رابطه جنسی دچار وابستگی می‌شوند. چرا که انتظار دارند این رابطه به ازدواج ختم شود و در غیر این صورت به شدت دچار استرس می‌شوند. از این رو مشکل وابستگی بعد از رابطه جنسی که به خاطر مسائل مربوط به بکارت اتفاق می افتد برای دختران بسیار جدی و بحرانی است.

آیا این عشق پایدار است؟

در یک کلام باید بگوییم که خیر. میزان اکسی توسین و دوپامین بعد از رسیدن به ارگاسم کاهش می‌یابد. شیب نزولی این کاهش و زمان رخ دادن آن به فرد و بیوشیمی منحصربه فرد وی بستگی دارد. درهر حال میزان اکسی‌توسین معمولاً آن‌قدر بالا باقی می‌ماند تا احساس علاقه و وابستگی را در صورت ادامه داشتن ارتباط حفظ کند. دوپامین و هورمون مرتبط به آن، پرولاکتین مشکل‌ساز می‌شوند. رابطه‌ی جنسی در ابتدا به دلیل ترشح اکسی‌توسین و دوپامین شما را ترغیب می‌کند که تماس جنسی‌تان را افزایش دهید می‌خواهید آن احساس سرخوشی و لذت را با فردی که به او وابسته شده‌اید، تجربه کنید. اما بعد از کاهش میزان دوپامین دچار افسردگی و تحریک‌پذیری می‌شوید. این حالات خوب و بد به مرور زمان برایتان تداعی کننده‌ی طرف مقابل می‌شود.

پرولاکتین نیز بیشتر به احساسات ناخوشایند دامن می‌زند. میزان پرولاکتین بعد از ارگاسم افزایش می‌یابد و میل جنسی را مهار می‌کند. اما میزان بالای پرولاکتین در نهایت موجب احساس بدخلقی یا دمدمی‌مزاج شدن و اضطراب و افسردگی می‌شود. این احساسات در کنار احساس‌ ناخوشایند مربوط به کاهش دوپامین به تدریج باعث می‌شود که این به اصطلاح احساس “عشق” را همان‌گونه که واقعاً هست، یعنی یک سرخوشی بیوشیمیایی ببینید.

آیا عاشق شده‌اید؟

رابطه جنسی عشق نیست و احساسات حاصل از آن نمی‌تواند رابطه‌ی پایداری را ایجاد کند. آنچه بعد از رابطه‌ی جنسی احساس می‌کنید، عشق نیست، بلکه احساس وابستگی بسیار قوی است که به دلیل فعالیت مولکول‌های بدن‌تان ایجاد می‌شود. بنابراین قبل از آن که به فردی که به سختی او را می‌شناسید، ابراز عشق کنید و حلقه‌ی عروسی و خانه‌ی جدید بخرید، به این نکات توجه کنید؛ در غیر این صورت ممکن است به خاطر یک رابطه‌ی جنسی نسنجیده خود را متعهد به زندگی با فردی بکنید که اصلاً او را نمی‌شناسید.

چگونه دچار وابستگی بعد از رابطه جنسی نشویم؟

زمان زیادی است که عواقب احساسی رابطه ‌جنسی شناخته شده است و آسیب شناسان جامعه شناسی، متخصصان و روانشناسان به عواقب گسترده رابطه جنسی قبل از ازدواج اشاره می‌کنند. رابطه جنسی به دلایل ذکر شده در بالا، در هر صورت موجب وابستگی می‌شود و این وابستگی شما را بیشتر و بیشتر به دام گناه و خطا میکشد که می‎تواند زندگی آینده شما را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

رابطه جنسی نامشروع در دین ما نکوهش شده و توصیه میشود از آن اجتناب کنید. برای این که در این مسیر اغوا نشوید و تن به رابطه جنسی ندهید، لازم است:

• در رابطه خود حد و مرز تعیین کنید و از ابتدا با هم در این مورد صحبت کنید
• از ملاقات های بیش از حد خودداری نمایید
• از حضور دو نفری در مکان بسته و خلوت اجتناب کنید
• اهمیت اجتناب از رابطه جنسی را مدام به خود یادآور شوید
• از صحبت های تحریک کننده بپرهیزید
• عکس های شخصی خود را برای یکدیگر نفرستید

لازم به ذکر است وابستگی بعد از رابطه جنسی کوچکترین پیامدی است که اتفاق می افتد. خطرات بزرگ تری وجود دارند. از جمله:

• بارداری دختر، بی آبرویی و مشکلات متعاقب (و یا در صورت سقط جنین ممکن است برای همیشه ناباروی ایجاد گردد)
• ابتلا به بیماری های مقاربتی از جمله ایدز، ویروس پاپیلومای انسانی، کلامیدیا و غیره
• ریختن حرمت و عفت دختر، ضربه روحی، افسردگی و عذاب وجدان
• فساد شخصیت، از دست رفتن اعتماد، خراب شدن روابط
• تاثیرات منفی بر ازدواج

اگر برای انجام رابطه جنسی صبر کنید:

• باعث بهتر شدن رابطه می‌شود زیرا زمان بیشتری را برای شناختن همدیگر صرف خواهید کرد.
• احترامی که برای خود قائل هستید را بیشتر می‌کند.
• فشار را از روی شما برمی‌دارد.
• ذهن و فکر آرامی را برای شما به همراه خواهد داشت و احساس پشیمانی نمی‌کنید.
• باعث داشتن رابطه‌جنسی بهتری بعد از ازدواج می‌شود

وابستگی بعد از رابطه جنسی می‌تواند به علت ترشح هورمون هایی از جله اکسیتوسین، عملکرد مغز پس از ارگاسم و ماهیت اعتیادآور عشق باشد. این وابستگی می‌تواند شما را در تصمیم گیری در مورد شریک آینده و علاقه واقعی نسبت به او گمراه کند و زمینه ساز مشکلات بسیاری باشد. چرا که در بسیاری از مواقع عشقی وجود ندارد و رابطه دوام چندانی نخواهد داشت. شما می‌توانید برای کاهش این وابستگی از راه های مختلفی از جمله تعیین حد و مرز برای رابطه از ابتدای مسیر، کاهش دفعات ملاقات در ماه، تعیین قوانینی برای خود و داشتن یادآور و اجتناب از صحبت های تحریک آمیز و حضور در مکان های بسته استفاده کنید. همچنین به شدت توصیه می‌شود که با یک مشاور مجرب در این زمینه مشورت نمایید تا شرایط حاکم بر مورد منحصر به فرد شما بررسی شود و راهکارهای مناسب به شما ارائه گردد.