بیکاری یا بی‌مسئولیتی مردان که ستون اصلی اقتصاد خانواده هستند به هر دلیل که باشد استرس زیادی را به زنان وارد می‌کند. خانمهای زیادی هستند که میگویند شوهرم بیکاره، خسته شدم، چه کار کنم یا حتی میگویند میخوام طلاق بگیرم. با بیکار شدن شوهر فشار زیادی به شما وارد می‌شود زیرا علاوه بر مسئولیت‌های خانه و فرزندان، حالا باید وظایف دیگری مانند کنترل هزینه را هم برعهده بگیرید. با در نظر گرفتن نگرانی درباره مسائل اقتصادی، آینده خانواده و شرایط نابسامان همسر، وضعیت پیچیده‌تر می‌شود. ممکن است شوهر شما در این بیکاری نقش داشته باشد یا قربانی شرایط نامساعد کاری شده باشد. به هر صورتی که در این موقعیت ناخوشایند قرار گرفته باشید، راهکارهایی برای کمک به هر دوی شما وجود دارد تا مشکلات کمتری را در رابطه با همسر و محیط خانواده تجربه کنید.

دلایل فردی سرکار نرفتن مردها

عدم آموزش مسئولیت‌پذیری توسط پدر و مادر در دوران کودکی

رفتار پدر و مادر در کودکی تاثیر مهمی در نقش‌پذیری و مسئولیت‌پذیری کودکان دارد. زیرا کودک اولین الگوهای رفتاری را در خانواده می‌بیند این مشاهدات بعدا در بزرگسالی تبدیل به نحوه رفتار فرد با همسر و در زندگی مشترک می‌شود. اگر همسر شما حاضر نیست سرکار برود شاید در کودکی به خوبی با مفهوم مسئولیت‌پذیری آشنا نشده باشد. مسئولیت‌پذیری یکی از شاخصه‌‌های بلوغ فکری است که لازمه‌ی ازدواج است و ممکن است همسر شما هنوز به آن نرسیده باشد.

تقسیم نامتعادل وظایف و مسئولیت‌ها بین زن و شوهر

ممکن است شما به عنوان خانم خانه مسئولیت‌های زیادی را در زندگی برعهده گرفته باشید، علاوه بر کارهای خانه‌داری و رسیدگی به فرزندان، شاغل هم باشید یا خرید و سایر کارهای خارج از خانه را هم انجام دهید. در این حالت، به ویژه اگر مرد احساس مسسئولیت‌پذیری پایینی داشته باشد، عادت می‌کند از زیربار مسئولیت شانه خالی کند و علاقه‌ای به کار و فعالیت نشان نمی‌دهد.

 توقع زیاد مرد از کار و کمالگرایی

شاید همسرتان سر کارهای مختلفی می‌رود اما پس از مدتی با بهانه‌هایی مانند ساعت کاری زیاد، برخورد نامناسب همکاران، حقوق کم و … آن کارها را ترک می‌کند. در ذهن این افراد انتظارات زیادی از کار ایده‌آل وجود دارد و همیشه فکر می‌کنند حق آنها بیشتر از اینهاست و دنبال جایگاه شغلی بهتری می‌گردند. میل به پیشرفت ویژگی مطلوبی است که باعث رشد افراد می‌شود اما مشکل اینجاست که هیچکس به سادگی به شغل ایده‌آلش دست نمی‌یابد. به عنوان همسری دلسوز، شوهرتان را تشویق کنید از بین گزینه‌های شغلی موجود یکی از آنها را انتخاب کرده و بعدا برای رسیدن به جایگاهی بهتر تلاش کند.

فرار از سختی‌های کار

به ویژه برای افرادی که هنوز تجربه کاری زیادی ندارند ممکن است انجام وظایف و مسئولیت‌های شغلی که در آن قرار می‌گیرند دشوار باشد. اگر شوهر شما تحمل کمی در برابر سختی‌ها داشته باشد ممکن است در اثر سرعت کم پیشرفت در سال‌های اول کار و شرایطی که عادلانه نمی‎داند (مانند کنترل زیاد یا تبعیض از جانب کارفرما)، ترجیح بدهد شغل خود را ترک کند و سپس با این واقعیت آشنا شود که پیدا کردن کار جدید آسان نیست!

بی‌ثباتی یا سایر مشکلات روانشناختی

در برخی از اختلالات روانشناختی با افرادی مواجه می‌شویم که ناآرام و هیجان زده به نظر می‌رسند. نمی‌توانند بر روی انجام یک کار متمرکز شوند و معمولا کارهای خود را نیمه‌کاره رها می‌کنند. مرتب از این شاخه به آن شاخه می‌پرند، اهداف و شغلشان را تغییر می‌دهند و به قول معروف در هر زمینه‌ای دستی بر آتش دارند!

به علاوه گاهی افسردگی، اضطراب شدید یا سایر مشکلات روحی باعث کاهش پشتکار و انگیزه‌ی افراد و عملکرد شغلی پایین می‌شود و می‌تواند منجر به از دست دادن شغل یا تمایل به بیکاری شود. اگر شوهر شما برخی از این علائم و نشانه‌ها را دارد حتما نیاز به کمک یک متخصص روانشناس دارید.

راهکارهایی برای برخورد با بیکاری شوهر به دلیل عوامل فردی

علت را پیدا کنید

ببینید آیا در محل کار قبلی‌اش اتفاقی افتاده که اعتماد به نفس او را خدشه‌دار نموده و او را نسبت به کار کردن بی‌میل کرده است؟ آیا دچار افسردگی شده است؟ آیا مشکلاتی در رابطه‌اش با شما دارد؟ آیا عاملی باعث می‌شود نخواهد در تأمین زندگی مشارکت کند؟ یا فقط تنبل و خودمحور است؟

در مورد احساسات خود نسبت به وضع موجود با او صحبت کنید

ناراحتی خود را از وضع موجود با لحنی آرام و مؤثر ابراز کنید و به همسرتان بگویید که از بیکاری او احساس سرخوردگی می‌کنید. همچنین با دقت و دلسوزی به سخنان او گوش کنید سوالاتی بپرسید و خود را نسبت به علایق و ایده‌های او علاقمند نشان دهید. به او بگویید که دوستش دارید و نگران وضعیت او هستید.

قدم به قدم برای پیدا کردن کار برنامه‌ریزی کنید

اگر متوجه شدید علت سرکار نرفتن شوهرتان این است که پیدا کردن کار و شروع به کار جدید برایش فرآیندی دشوار و مبهم است که نمی‌تواند به سادگی انجام دهد، به او کمک کنید برای رسیدن به هدف نهایی برنامه‌ریزی روزانه کند و هرروز بخش کوچکی از آن را انجام دهد. به عنوان مثال اول توانایی‌های خود و مشاغلی که می‌تواند انجام دهد را روی کاغذ بیاورد. سپس در صفحه‌ی نیازمندی‌ها به دنبال فرصت‌های شغلی بگردد و چند تلفن بزند، به مصاحبه برود، با دوستان و آشنایان در مورد پیدا کردن کار صحبت کند و از آنها بخواهد در صورت مشاهده فرصت شغلی به او اطلاع بدهند. به صورت حضوری به جاهایی که امکان استخدام شدن برایش وجود دارد برود و در مورد استخدام سوال کند.

برای رفع موانع موجود از او حمایت کنید

اگر مهارت یا اعتماد به نفس شوهرتان برای کار کردن یا درخواست کار پایین است، می‌توانید در خانه مسائلی که در مورد آنها نگران است (مانند انجام مصاحبه کاری) را با او تمرین کنید. او را تشویق به یادگیری چیزهای جدید و تقویت مهارت‌های ارتباطی و کاری کنید و با همراهی و دلگرمی دادن از پیشرفت‌هایش حمایت کنید.

سهمی که در ساختن زندگی دارد را به او یادآوری کنید

گاهی با تاکید بر محبتی که همیشه به همسرتان ابراز کرده‌اید و کارهایی که برای بهبود زندگی مشترکتان  انجام داده‌اید می‌توانید حس قدردانی را در او بیدار کنید به او القا کنید که دینی نسبت به شما و تأمین آسایشتان دارد. مراقب باشید این یادآوری را به صورت اعتراض یا غرزدن بیان نکنید و منت نگذارید. لحن شما باید آرام و محترمانه باشد تا حس همدلی را در همسرتان ایجاد کند و درصدد تلاش برای ایفای نقش خود در زندگی و برداشتان باری از دوش شما برآید.

وظایف او را به عهده نگیرید

اگر همسرتان تمایلی به انجام مسئولیت‌هایش نشان نمی‌دهد مسئولیت‌های او را به عهده نگیرید. مثلا سعی نکنید با اضافه کار پول بیشتری به خانه بیاورید. در این مورد با او بحث و جدل نکنید و سرکوفت نزنید، با صراحت بگویید توانایی من محدود است و نمی‌توانم کارهای بیشتری انجام دهم.

او را تشویق به مسئولیت‌پذیری کنید

هر روز مسئولیت‌هایی را به صورت یک لیست برای همسرتان تعیین کنید و از او بخواهید آنها را انجام دهد مثلا خرید خانه را به او بسپارید. اگر به وظایفش به نحو احسن عمل کرد او را تشویق و از او تشکر کنید. نشان بدهید که چقدر از مسئولیت‌پذیری‌اش خوشحال می‌شوید و به او افتخار می‌کنید. اما اگر وظایفی که به او محول کرده‌اید را انجام نداده بود از غر زدن و اعتراض بپرهیزید و بر کارهای خوبش تمرکز کنید. دریافت حس خوب از جانب شما بعد از انجام هرکار باعث تقویت انگیزه‌ی او برای خوشحال کردن بیشتر شما می‌شود.

از مشاور کمک بگیرید

اگر با وجود عمل به راهکارهای بالا هنوز تعارضاتی در رابطه‌ی شما با شوهرتان در زمان بیکاری وجود دارد لازم است برای ریشه یابی مشکلات، درمان مشکلات شخصیتی که ممکن است در همسرتان وجود داشته باشد یا تعیین و مرزبندی نقش‌های جنسیتی و مسئولیت‌های هریک از زوجین به روانشناس یا مشاور مجرب مراجعه کنید.

بیکاری در مردان ممکن است دلایلی داشته باشد که به خود مرد و شخصیت او مربوط می‌شوند.  از جمله این دلایل می‌توان به مسئولیت‌پذیری پایین یا تاب آوری پایین در برابر تحمل سختی‌ها و مشکلات، بی‌ثباتی، تنوع طلبی یا توقع زیاد از شرایط کاری اشاره کرد. در این شرایط لازم است با شوهرتان علت را پیدا کنید، در مورد احساسات بد خود نسبت به وضعیت او صحبت کنید و برای صحبت‌های او شنونده‌ی خوبی باشید، با هم برای خروج از بحران برنامه‌ریزی قدم به قدم کنید. برای رفع نقاط ضعفش از او حمایت کنید. تلاش‌های خود برای بهبود زندگی را به او یادآوری کنید، وظایف او را بر عهده نگیرید، به او مسئولیت‌هایی واگذار کنید، وقتی به خوبی آنها را انجام می‌دهد تشویقش کنید و در صورت نیاز از روانشناس کمک بگیرید.

دلایل بیکاری مردان به دلیل عوامل اجتماعی-اقتصادی

بعضی از مردان به خوبی از نقش خود به عنوان تأمین کننده و مدیر اقتصادی خانواده خود آگاهند و تلاش زیادی برای کسب شغل مناسب و رشد و پیشرفت در آن می‌کنند. اما شرایط همیشه قابل کنترل و دلخواه نیست و از دست دادن شغل یا ورشکستگی گاهی به سراغ افراد می‌آید. همچنین امکان بیکاری فصلی یا نداشتن سرمایه کافی برای شروع یک کسب و کار برای برخی مردان وجود دارد. شاید شوهر شما نیز از این دسته مردان باشد و برای یافتن شغل جدید با مشکل مواجه شده باشد. بنابراین بیکاری مدتی گریبان‌گیر شما و فرزندانتان خواهد بود. نقش شما در مدیریت این شرایط ناخواسته جدید بسیار مهم و حیاتی است. سعی کنید آرامش خود را حفظ کرده و به دنبال راهی برای بهتر کردن اوضاع باشید.

راهکارهایی برای برخورد با بیکاری شوهر به دلیل عوامل اجتماعی-اقتصادی

صادقانه از همسرتان حمایت کنید

مرز باریکی بین شکایت کردن، پشتیبانی کردن و مشوق بودن وجود دارد. به خاطر داشته باشید که همسرتان را عاشقانه دوست دارید و به او احترام می‌گذارید، بنابراین صادقانه از او حمایت کنید. همسرتان باید بداند که برایش احترام قائل هستید.

مسائل را از دید همسرتان ببینید

مرد یک خانواده وظیفه تأمین نیازهای خانواده را به عهده دارد، بنابراین مطمئن باشید که او از این موقعیت شرمنده و خجالت‌زده است. به احساسات همسرتان توجه کنید و غرور و شخصیتش را بیش از این در هم نشکنید.

نقش و جایگاه خود را بشناسید

شما مقابل یا پشت سر همسرتان قرار ندارید، شما کنار او قرار دارید و باید به کمک یکدیگر این روزهای سخت را پشت سر بگذارید.

از شکل‌گیری فکر مصیبت‌بار “هیچ وقت کار پیدا نمی‌کنم.” در ذهن همسرتان جلوگیری کنید

نگرش مثبتتان را حفظ کنید و به همسرتان آرامش خاطر بدهید. ارتباط مؤثر و سنجیده، افسردگی را کاهش می‌دهد و اعتماد به نفس و عزت نفس را ارتقاء می‌دهد.

گوشه‌گیر و منزوی نشوید

با دوستانتان درد و دل کنید. در این روزگار سخت بیشتر از هر وقت دیگری به حمایت و دلگرمی دوستان نیاز دارید و برخلاف تصورتان، دوستانتان از این که به آنها اعتماد کرده‌اید، به خودشان افتخار خواهند کرد.

در خانه اقتصادی عمل کنید

طرز تفکر اقتصادی را در تمام جوانب زندگی از آشپزخانه گرفته تا امور مربوط به فرزندانتان پیاده کنید. از خودتان یک فرد قانع بسازید، در خرید خواربار صرفه‌جویی کنید، غذاهای ساده‌تر بپزید و از تخفیف‌های مختلف استفاده کنید. مقتصد و قانع بودن آسان‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید، و می‌تواند از شما یک کدبانوی نمونه بسازد.

راه‌های جدید درآمدزائی را پیدا کنید

اگر می‌توانید، درآمد اضافه‌ای برای خود دست و پا کنید. اما مراقب باشید همسرتان به این تغییر موقت در نقش‌ها عادت نکرده و برای شاغل شدن دست از تلاش نکشد.

اگر فرزند دارید، این موقعیت دشوار را صادقانه و شفاف به آنها توضیح بدهید

شرایط فعلی را واقع‌بینانه و با خوش‌بینی نسبت به آینده به فرزندانتان توضیح دهید. بیکاری همسرتان پایان جهان نیست. جلسات خانوادگی برگزار کنید و در آنها درباره احساسات، شرایط اقتصادی، اولویت‌ها و کارهایی که هر فرد می‌تواند برای کاهش فشار در خانه انجام دهد، صحبت کنید.

بعضی از دلایل بیکاری از کنترل شوهر شما خارج است و با وجود اینکه او مردی تلاشگر و کاری است با این موقعیت‌ها درگیر می‌شود. برای عبور موفقیت آمیز از این شرایط سعی کنید بیشتر از همیشه در کنار همسرتان باشید. وضعیت را برای فرزندان توضیح داده و به سوالات و نگرانی‌های آنها پاسخ دهید. گوشه‌گیری نکنید و ارتباط خود را با دوستان، خانواده و همسرتان حفظ کنید. راه‌هایی برای صرفه‌جویی در هزینه‌های خانه و کسب درآمد کمکی پیدا کنید اما مراقب باشید نقش‌های شما و همسرتان جابجا نشود. در صورت نیاز از مشاورین خانواده کمک بگیرید.