عشق شاید یکی از مهم‌ترین مفاهیم دنیا باشد. چرا که نه تنها عشق ورزیدن و دریافت عشق زندگی را زیباتر می‌کند، بلکه به این خاطر که همه افراد به نحوی عشق و دلبستگی را طول زندگی‌شان تجربه خواهند کرد. شاید به همین خاطر است که هر فرد تعریف متفاوتی از عشق و دلبستگی دارد. عشق حقیقی معمولاً مفاهیم و احساسات مثبتی مانند دوست داشتن، مهربانی، دلدادگی و از خود گذشتگی را تداعی می‌کند؛ اما گاهی نیز عشق می‌تواند تنها واژه‌ای برای توصیف حس وابستگی و نیاز بیش از حد به یک فرد باشد. در این مقاله از «همیار عشق» به بررسی تفاوت بین عشق و دلبستگی با وابستگی می‌پردازیم و نشانه‌های دلبستگی و وابستگی در رابطه عاطفی را بیان می‌کنیم.

عشق، دلبستگی و وابستگی

وابستگی ناسالم

زمانی که شما عاشق می‌شوید، ضمیر وابستگی شما درگیر این موضوع می‌شود که طرف مقابل چگونه شما را دوست دارد. شما حال خوب و ارزش فردی خود را تسلیم او می‌کنید و اگر او نیز آن طور که شما می‌خواهید به شما توجه کند می‌توانید بگویید که عاشق هستید. به هر حال، این مهم نیست که شما او را دوست داشته و عاشقش شده‌اید بلکه این برای شما مهم است که او چگونه شما را دوست دارد. زمانی که شما فکر می‌کنید نمی‌توانید بدون وجود یک نفر دیگر به زندگی ادامه دهید، از نظر عاطفی وابسته شده‌اید. قسمتی از وجود شما که درگیر عشق شده است، کودک درون شما یا والدی است که به عشق نیاز دارد زیرا شما به خودتان و دیگران عشق نداده‌اید. شما از درون احساس خلأ می‌کنید و انتظار دارید که یک نفر دیگر آن را پر کند زیرا شما نسبت به ارزش وجودی خود را درک نکرده‌اید. شما ارزش خود را به عشق دیگران وابسته کرده و گره زده‌اید و به همین دلیل است که احساس می‌کنید بدون وجود او نمی‌توانید به زندگی خود ادامه دهید.

عشق و دلبستگی سالم

زمانی که شما به جای این که مانند یک کودک یا بزرگسال وابسته به فردی وابسته شوید، مانند یک فرد بالغ عاشق می‌شوید، به رابطه‌ای کاملاً متفاوت نیاز دارید. به عنوان یک فرد عاشق بالغ شما باید پیوسته بر پیوندهای درونی خود توجه داشته باشید – چگونه وجود خود را سرشار از عشق کنید و ارزش فردی خود را درک کنید. به جای این که به یک نفر احتیاج داشته باشید که به شما احساس دوست‌داشتنی بودن و ارزشمند بودن بدهد باید خودتان احساس ارزشمندی داشته و سرشار از عشق باشید. شما می‌توانید این احساس درونی را تجربه می‌کنید زیرا یاد گرفته‌اید که چگونه خود را از عشقی که از منابع معنوی می‌گیرید سیراب کنید. زمانی که عاشق و سرشار از عشق باشید تمایل خواهید داشت که این عشق را با یک نفر دیگر که او نیز یک عاشق بالغ سرشار از عشق است سهیم شوید. در این صورت شما تمایل خواهید به جای دریافت عشق و وابسته بودن، عشق خود را به اشتراک بگذارید.

چطور وابستگی ناسالم در رابطه عاطفی دردسرساز می‌شود

فردی که شما به عنوان یک فرد وابسته انتخاب می‌کنید کاملاً متفاوت از فردی است که یک عاشق بالغ انتخاب می‌کند. افرادی که ما انتخاب می‌کنیم به اندازه ما آسیب دیده‌اند و به طور مشابه به اندازه ما سالم هستند. قطعاً هر چه شما بیشتر بر پیوندهای درونی خود کار کنید و هر چه بیشتر توجه به خود را یاد بگیرید، بیشتر به سمت افرادی که چنین خصوصیاتی دارند جذب می‌شوید. زمانی که شما مانند فردی وابسته یک نفر را انتخاب می‌کنید، فردی را انتخاب خواهید کرد که مشابه خود شما است. مشکل اینجاست که فردی که تلاش می‌کند به شما عشق بدهد خودش نیز آرزو دارد که از شما عشق بگیرد. دو نفری که فقط می‌خواهند از یکدیگر عشق دریافت کنند و نمی‌توانند عشقشان را با هم تسهیم کنند در نهایت از یکدیگر ناامید می‌شوند. هر یک از آنها دیگری را برای این که آن طور که فکر می‌کرده به عشق نداده است سرزنش می‌کند. غالباً به این دلیل که والد این هیچ یک از این افراد حاضر نیست مسئولیت این احساس‌ها را بپذیرد ارتباط آنها با هم قطع می‌شود و هر یک دیگری را برای این نارضایتی شماتت می‌کنند.

نشانه‌های عشق و دلبستگی سالم در رابطه عاطفی

با توجه به توضیحات ارائه شده، وجود نشانه‌ها و ویژگی‌های زیر در رابطه عاطفی نشان می‌دهد احساس شما نسبت به طرف مقابلتان دلبستگی سالم و عشق واقعی است و علاقه شما صرفاً بر اساس وابستگی نیست:

عشقتان مشروط به دریافت محبت نیست

جامعه شناسان غالباً پیمان‌های ناگفته در روابط را توضیح می‌دهند. گاهی اوقات ما به یک نفر عشق می‌دهیم و متقابلاً انتظار داریم که او همه خواسته‌های ما را برآورده کند. زمانی که فرد مقابل نمی‌تواند این کار را انجام دهد و هر آن چه ما می‌خواهیم را به ما بدهد، عصبانی می‌شویم زیرا آن چیزی که در ذهن داشته‌ایم به واقعیت تبدیل نشده است. احساس عدم اطمینان درونی ما باعث می‌شود که رابطه را تبدیل به یک بازی کنیم زیرا از این که فرد مقابل عاشق ما نشود می‌ترسیم.
در یک عشق و دلبستگی سالم، شما طرف مقابل خود را به خاطر آن چیزی که هست دوست دارید نه به خاطر آن نوع عشقی که به شما می‌دهد. رد صورتی که شما به طرف مقابل خود توجه داشته باشید و تصمیم می‌گیرید به دلیل ویژگی‌های شخصیتی او، مهربان بودن، ساختن لحظات خوش یا احساس راحتی که با او دارید با او یک زندگی مشترک بسازید. شما عاشق او خواهید بود؛ نه فقط به این دلیل که او شما را دوست دارد.

از زمان باهم بودنتان لذت می‌برید

زمانی که با هم هستید واقعاً خوشحالید و از با هم بودن لذت می‌برید. واضح است که اگر شما واقعاً عاشق کسی باشید دوست دارید که با او باشید. زمانی که شما از نظر عاطفی وابسته باشید، نخواهید توانست از زمان‌های با هم بودن لذت ببرید و دائماً تلاش می‌کنید که به او بچسبید زیرا شما با این فرد معنا پیدا می‌کنید.

زمانی که معشوق در کنارتان نیست باز هم می‌توانید خوشحال باشید

از طرف دیگر، اگر شما واقعاً عاشق کسی باشید، زمانی هم که تنها هستید می‌توانید عاشقانه زمان خود را سپری کرده و آن به عنوان بخشی از ارتباط سالم خود بدانید. اگر شما از نظر عاطفی وابسته باشید، تنهایی برای شما ترسناک می‌شود و سعی می‌کنید از آن اجتناب کنید.

ترس تنها شدن یا مجرد ماندن ندارید

آنچه باعث ترس بالقوه شما از جدایی می‌شود این است که طرف مقابل را در زندگی خود از دست بدهید، تنها بمانید یا تا فلان سن مجرد بمانید. ترسی که شما در هنگام فکر کردن به از دست دادن یک نفر دارید به شما می‌گوید که واقعاً نسبت به وی چه احساسی دارید. اگر شما از احتمال جدایی می‌ترسید و آزار می‌بینید باید از اول شروع کنید یا تنها بمانید یا از نظر مالی مستقل شوید، جدا شدن و از دست دادن کسی که عاشقش شده‌اید ممکن است بیش از آنچه فکر می‌کنید باعث وابستگی شما شود.

عشق و رابطه روال زندگی‌تان را مختل نمی‌کند

شما درگیر زندگی خود هستید و نمی‌توانید به دلیل این که با یک نفر رابطه دارید از زندگی خود صرف‌نظر کنید. عشق ذهن شما را باز می‌کند. وابستگی (ترس) ذهن شما را می‌بندد و باعث می‌شود که زمان‌هایی که با شریک زندگی‌تان هستید، خود را فراموش کنید.

صاحب سبک زندگی و عقاید مستقل هستید

شما از این که مورد تأیید دیگران قرار نگیرید ترس عمیق و شدیدی دارید. شما مجبور نیستید که عقاید خود را قبل از بیان، کنترل کنید، باید آزادانه صحبت کنید و نباید از این که از یک نوع موسیقی یا کتاب لذت می‌برید یا از نوع لباس‌هایی که می‌پوشید خجالت بکشید. این کارها باعث می‌شوند که شما بیشتر بخواهید که خودتان باشید.

سعی در تغییر دادن طرف مقابل ندارید

گاهی اوقات ممکن است افراد حتی متوجه نشوند که در حال کشیدن حصار در اطراف فردی هستند که دوستش دارند. عشق واقعی به این معنی است که یک نفر را به خاطر آنچه هست دوست بدارید بدون این که نیاز داشته باشید که او به شخصی که شما آرزو دارید، تبدیل شود. بهترین هدیه که شما می‌توانید به دیگران بدهید این است که به آنها کمک کنید که رشد کرده و بتوانند از حداکثر ظرفیت و پتانسیل‌های فردی خود دست یابند؛ یعنی شما باید به طور فعالانه به وی کمک کنید تا به اهدافی که دارد دست یابد و البته در این راه نیابد مسیر او را سد کنید بلکه باید اجازه دهید که پرواز کند.

اجازه نمی‌دهید دیگران شما را به بازی بگیرند

شریک زندگی شما نباید با امتناع مکرر از قبول تعهد با ذهن شما بازی کند. عشق شما سالم است. مهم‌ترین تفاوت بین عشق و وابستگی، کیفیت رابطه شما است: این فرد باید با شما در کمال عشق و احترام رفتار کند و شما نیز متقابلاً باید این کار را انجام دهید.

برای خودتان ارزش و احترام قائلید

شما هرگز از طرف شریک زندگی خود برای انجام کاری که نمی‌خواهید انجام دهید نباید تحت فشار قرار گیرید. چه در مسائل جنسی یا اجتماعی و چه در هر مورد دیگری شما هرگز نباید به خاطر رضایت و خوشایندی شریک زندگی‌تان کاری را که دوست ندارید انجام دهید. راحتی شما مهم‌تر از تمایلات زودگذر و موقتی دیگران است.

اساس رابطه شما علاقه است نه درماندگی

شما باید رابطه خود را با عشق آغاز کنید نه با درماندگی و عجز. شما با هم هستید زیرا فکر می‌کنید که عاشق هم شده‌اید نه به این دلیل که به سن خاصی رسیده‌اید و نه به خاطر این که وی بهترین فردی بوده است که آمده و نه برای این که شما به تنهایی نمی‌توانید از نظر عاطفی خود را تأمین کنید و نیاز به توجه فرد دیگری دارید.

رابطه عاطفی به شما آرامش می‌دهد نه اضطراب

یک رابطه سالم باید به شما آرامش، راحتی و سعادت بیشتری بدهد و نباید باعث ترس، حسادت یا نگرانی شما شود. این که برای مدتی نسبت به یک نفر حسادت داشته باشید یا نگران خوب پیش رفتن امور باشید کاملاً طبیعی است اما زمانی که شما در یک رابطه صحیح هستید، برآیند این حس‌ها باید کاملاً مثبت باشد. زمانی که شما وابسته می‌شوید، ترس از “از دست دادن” بیش از هر چیز دیگری شما را اذیت می‌کند.

راه رهایی از وابستگی ناسالم

زمانی که شما می‌بینید که طرف مقابل شما، درون خالی شما را پر می‌کند یا زمانی که مسائل عاطفی حل نشده دارید دچار سردرگمی و آشفتگی می‌شوید، احتمال این که از نظر عاطفی وابسته شوید زیاد است. برای این که بتوانید یک نفر را واقعاً دوست داشته باشید ابتدا باید درک کنید و بفهمید که چگونه عاشق فردی شوید که قرار است تمام روز خود را با او بگذرانید: یعنی خودتان.
خوددرگیری و داشتن لیستی از کارهایی که شما در آنها عالی نیستید راحت و ساده است اما اگر انرژی خود را برای پیدا کردن نقاط قوت خود و استفاده از آنها متمرکز کنید در مسیر رشد رابطه خود حرکت خواهید کرد.
اگر به فردی وابسته شده‌اید که فکر می‌کنید بدون وجود او نمی‌توانید زندگی کنید سعی کنید که یاد بگیرید که آن چیزی را که از او می‌خواهید، خودتان به خود و دیگران بدهید. شما باید برای خودتان تبدیل به شخصی شوید که از دیگران می‌خواهید برای شما باشند – رفتارهایی که دوست دارید در طرف مقابل ببینید را یاد بگیرید تا بتوانید به جای وابسته شدن، عاشق شوید. همچنین در این صورت شما قادر خواهید شد که یک نفر را به خاطر آن کسی که هست دوست داشته باشید و نه به خاطر آن کارهایی که می‌تواند برای شما انجام دهد. به جای این که نیاز به دریافت عشق داشته باشید، عشق قلبی خود را به دیگران داده و از این کار لذت ببرید و سرشار از عاشقی شوید.

وابستگی اگر تبدیل به چسبندگی عاطفی شود می‌تواند در رابطه عاطفی دردسرساز شود، زیرا اساساً فرد وابسته به دنبال پر کردن خلاهای روانی خود در رابطه است و به همین سبب در مقابل عشقش انتظارات نامعقولی از طرف مقابل خواهد داشت.
نشانه‌های عشق و دلبستگی سالم در رابطه عاطفی این است که عشقتان مشروط به دریافت محبت نیست، از زمان باهم بودنتان لذت می‌برید و زمانی که معشوق در کنارتان نیست باز هم می‌توانید خوشحال باشید.
برخلاف وابستگی در دلبستگی سالم شما ترس تنها شدن یا مجرد ماندن ندارید و رابطه روال زندگی‌تان را مختل نمی‌کند. همچنین صاحب سبک زندگی و عقاید مستقل هستید و متقابلاً سعی در تغییر دادن طرف مقابل ندارید.
در رابطه مبتنی بر دلبستگی سالم و عشق حقیقی، برای خودتان ارزش و احترام قائلید و اجازه نمی‌دهید دیگران شما را به بازی بگیرند. اساس رابطه شما عشق است نه درماندگی و رابطه عاطفی به شما آرامش می‌دهد نه اضطراب.
برای راه رهایی از وابستگی ناسالم، بهتر است ضعف‌ها و خلأهای روانی خود را بشناسید و سعی کنید با افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس احساس ارزشمندی بیشتری داشته باشید. طرف مقابل را به خاطر هر آنچه هست بدون توقع دوست داشته باشید. همه انتظاراتی که از طرف مقابلتان دارید لیست کنید و ابتدا خودتان شبیه آن کسی شوید که می‌خواهید طرف مقابلتان باشد.